Page 82 - Tạp chí Cửa Việt

Tôi không được gặp hai anh ngay tại Truông nhà Hồ. Anh Lê Văn
Lương đã về luôn làng địa đạo Vịnh Mốc, để từ đây đáp thuyền gắn máy
thẳng ra đảo Cồn Cỏ thăm các chiến sĩ cắm chốt từ bao lâu trên đảo nhỏ
anh hùng. Gặp Trưởng đảo Thái Văn A đang đứng chờ ở chân đảo, gần
mặt nước, hai người chưa từng quen biết ôm chặt lấy nhau, và hai người
chiến sĩ dạn dày thuộc hai thế hệ xa nhau về tuổi đời cùng tuôn nước
mắt. Anh Lê Văn Lương nói: “Ôm Thái Văn A, tôi ôm cả đảo Cồn Cỏ
vào lòng”. Nhà thơ Tố Hữu thì đã vào xã Cam Thanh bên bờ bắc sông
Hiếu, nơi Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị đóng tạm cơ quan, làm việc
với lãnh đạo tỉnh. Đường vào như tỉnh như mê / Đường ra phía trước,
đường về tuổi xuân. Tôi nhẩm tính, năm nay anh Lành chạm mốc tuổi
năm mươi ba, do chợt nhớ một câu thơ anh làm một dịp nào đó kỷ niệm
Cách mạng tháng Mười Nga 1917: Liên Xô sinh trước đời tôi ba tuổi...
Hồi ấy, chưa một cơ quan nào có thể đặt chân xuống thị xã Đông
Hà chỉ còn là những đống gạch ngói, bê tông đổ nát ngổn ngang và
đầy rẫy mìn, bom bên dưới. Không hiểu tại sao xã Cam Thanh, cách
Đông Hà có mỗi một chặng ngắn, càng rất ngắn tính theo đường chim
bay lại còn nguyên vẹn một vài khu vườn cây mít, ổi, thơm... cây cối
không chịu phạt ngang như ở mạn bờ nam sông Hiếu, từ ngã ba Đường
9 về làng Đạo Đầu thuộc huyện Triệu Phong hay vào truông Ái Tử ở
phía bắc sông Thạch Hãn nơi có cái sân bay dã chiến rộng mênh mông
quân đội Mỹ làm bằng những tấm sắt thép có những lỗ tròn đều dài vô
tận trên trảng cát khô. Tôi cứ ngẩn ngơ trước cảm giác vừa ngạc nhiên
vừa thích thú, không hiểu nhờ sự thần kỳ nào, nhiều cây ở đây vẫn gần
như nguyên vẹn, lá xanh vẫn tươi, một số cây mít già đầu cành vẫn nung
núc những trái non bắt đầu thành hình, mới nhỉnh hơn trái mãng cầu
một chút. Ngay xế căn nhà xập xệ tôi nghỉ nhờ mấy tháng, vẫn nguyên
vẹn một cái bến xây bậc cấp tráng xi măng hẳn hoi dẫn từ bờ sông
thường khá cao so với mặt nước dưới dòng, trừ những ngày vào mùa lũ
lụt, bậc cấp cuối chìm xuống đâu dưới mặt nước, sáng sáng tôi theo cái
bến ấy thoải mái xuống sông vốc nước rửa mặt, rồi cuối ngày, sau bữa
cơm chiều lại xuống đó giặt khăn lau người và rửa đôi chân lúc nào cũng
lấm láp bụi đường đất đỏ.
Đúng vào chiều ba mươi Tết, một cuộc mít tinh được tổ chức ven
con sông Hiếu ấy, trong một khu vườn rộng trồng mít, ổi cận kề cái bến

80