Page 16 - Hạ Long

Yên Đức là vùng đất có nền nông nghiệp phát về Yên Đức sẽ được tận hưởng đặc sản của quê hương Nghìn rồng múa hát/ Giữa trần gian/ Mặt trời thức với
triển lâu đời, người dân gắn bó với nghề trồng như xôi nếp hoa vàng, rượu nếp hoa vàng, tôm đất, cà mặt trăng/ Đất trời cùng bầu bạn”...
ra, rau muống, mắm cáy, đặc biệt là rươi. Rươi Yên Đức
Nữ nhà thơ Mai Lan đã khắc họa bức tranh bằng
lúa nước, chăn nuôi gia súc và nuôi trồng là đặc sản sánh ngang hàng với rươi sông Cầm - Xuân thơ về quê hương Yên Đức thật đẹp và thanh bình:
thủy sản. Với thế núi, dáng sông đan xen cùng Sơn, Đông Triều. “Ai về Yên Đức em đây/ Dừng chân ghé lại nơi này
những cánh đồng màu mỡ bao quanh xóm làng Yên Đức không những chỉ phát triển kinh tế, mà còn đẹp xinh/ Kia làng Yên Khánh thanh bình/ Đức Sơn,
bình yên trù phú, phong cảnh nơi đây đẹp như phát triển về văn hoá. Câu lạc bộ Thơ ca Yên Đức - tiền cùng với Chí Linh đón mời/ Dương Đê rộn rã tiếng
cười/ Đồn Sơn cảnh đẹp bao người ước ao”...
thân của Chi hội Văn học nghệ thuật Yên Đức ra đời từ
bức tranh thủy mặc, đúng nghĩa là một miền những năm 90 của thế kỷ trước, đến năm 2009, Chi hội Trong lĩnh vực sáng tác, có khá nhiều tác giả đã
quê sơn thủy hữu tình. Hơn thế nữa, nơi đây còn Văn học nghệ thuật Yên Đức chính thức được thành lập. có tác phẩm in riêng. Phạm Thị Mai Yên có 3 tập
được xem là miền địa linh, miền thi ca. Từ đó đến nay, Chi hội Văn học nghệ thuật Yên Đức đã thơ là “Núi tím niềm khơi”, “Tình Yêu và nỗi nhớ” và
Những ngày tháng Chạp và Tết Nguyên có 15 năm xây dựng và phát triển với 38 hội viên, trong "Khúc tâm tình”. Đoàn Tuấn với 2 tập thơ “Năm tháng
đó có 3 hội viên Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Quảng
cuộc đời”; Đoàn Kim Doãn có 2 tập “Lộng gió” và
đán, về các làng quê vùng Hà Nam, hật vậy! Cũng với thế núi dáng sông này, từ hàng Ninh, 11 hội viên Hội Văn học nghệ thuật TP Đông “Hương quê”. Trần Thị Mai Lan có 1 tập thơ “Gửi
trăm năm về trước Yên Đức đã được vua Trần
TX Quảng Yên bên dòng sông Bạch TNhân Tông và Trần Quốc Tuấn chọn là nơi bày Triều, ở các bộ môn văn học, sân khấu biểu diễn, nghệ gió gọi tên em” và 1 tập truyện ngắn “Thì thầm dòng
thuật tổng hợp. Có thể nói rằng, Yên Đức là xã đầu tiên
sông”. Bùi Đình Nhật có 1 tập thơ “Một thời để nhớ”.
Đằng lịch sử, bạn sẽ thấy một không trận thế, trong trận thủy chiến sông Bạch Đằng làm nên thành lập Chi hội Văn học nghệ thuật ở tỉnh Quảng Ninh. Hà Quang Viên có 1 tập thơ “Hoa xương rồng”. Phạm
Hiện nay, Chi hội Văn học nghệ thuật Yên Đức là nòng
chiến thắng quân Nguyên lần thứ 3 (năm 1288), mở ra
khí sôi động trong các phiên chợ quê, các thời kỳ hưng thịnh dài lâu của nhà Trần, của nước Đại cốt trong tất cả các hoạt động văn hóa, nghệ thuật ở địa Đức Luận có 1 tập thơ “Lặng lẽ chiều”.
Cũng trong lĩnh vực sáng tác, các hội viên có
gia đình, trên các ngả đường làng, xóm Việt thuở xưa. Năm tháng qua đi, thời gian có thể làm phương. Những tác phẩm thơ, văn của các tác giả mộc nhiều bài viết được đăng tải trên Báo Hạ Long, Báo
mạc nhưng chân thực, lắng đọng, là những bài học về
phai mờ những chứng tích lịch sử, nhưng ở Yên Đức trên
ngõ và các nhà thờ họ. Người dân tất tả dãy núi Phượng Hoàng - Đức Sơn, với ba chữ “Thiên đạo lý nhân văn, phản ánh đặc sắc và sinh động về thiên Người Cao Tuổi, Báo Quân Khu 3 như Trần Thị Mai
Lan, Phạm Đức Luận, Bùi Đình Nhật, Phạm Thị Mai
sắm sửa lễ vật, thổi xôi, giã bánh dầy, Long Uyển” khắc chìm vào vách đá, cùng với bia “Tam nhiên, con người Yên Đức. Chi hội đã xuất bản được 4 Yên... Đây cũng là các tác giả đạt nhiều giải trong
tuyển tập thơ, đó là tuyển tập: “Núi Canh”, “Sắc xuân”,
Bảo địa” đã khẳng định nơi đây là đất của vua. Bên cạnh
gói bánh mật, bánh gai sắp cỗ bàn như đó tại núi Mèo - Đồn Sơn bài thơ “Vịnh núi Mèo” được “Miền kỳ thú” và “Yên Đức tình đất - tình người” với gần các cuộc thi, cũng như được các cấp khen thưởng về
thành tích trong hoạt động văn học nghệ thuật, trong
1.000 bài viết được in trong các tuyển tập thơ này. Ngoài
khắc vào vòm hang đã lưu danh là thơ của vua.
chuẩn bị cho một cuộc hội làng. Đấy là Yên Đức còn là vọng gác tiền tiêu, là pháo đài bất ra, còn nhiều tin thơ, tập san về thơ văn, cũng đã được đó nổi bật là nữ nhà thơ Trần Thị Mai Lan và nhà thơ
Phạm Đức Luận.
không khí của ngày chạp tổ và ngày ra khả xâm phạm, là căn cứ địa cách mạng góp phần giới thiệu trong thời gian qua. Trong lĩnh vực sân khấu, biểu diễn, số lượng hội
Những tên tuổi, những gương mặt gạo cội của quê
không nhỏ vào thắng lợi chung của dân tộc và vào thành
cỗ họ. tích riêng của Đệ tứ Chiến khu Đông Triều giúp cho cuộc hương Yên Đức anh hùng đã góp phần không nhỏ làm viên tham gia lĩnh vực này gồm 22 hội viên, bao gồm
đấu tranh chống Thực dân Pháp xâm lược đi đến thắng rạng danh miền thi ca mang tên Yên Đức, phải kể đến cả dẫn chương trình, nhạc công nhạc hiện đại và
lợi cuối cùng. Trong những năm kháng chiến trường kỳ nhà thơ Yên Đức, Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. Cố nhạc dân tộc. Trong đó, có nhiều hội viên đã từng
chống Mỹ cứu nước, Yên Đức đã đóng góp nhiều sức nhà thơ đã viết những câu thơ thấm đẫm tình quê trong tham gia biểu diễn nghệ thuật và hội diễn văn nghệ
người, sức của cho tiền tuyến. Nhiều người Yên Đức đã từng con chữ: "Sống trâu những bậc thang mòn/ Để con quần chúng đạt giải cấp tỉnh, cấp huyện. Những
trở thành sĩ quan cao cấp trong quân đội, công an, nhiều đi hết tuổi son học trò”. gương mặt hội viên tiêu biểu trong hoạt động sân
cán bộ và chiến sĩ đã trở về quê hương với khúc khải Bác sĩ, nhà thơ Phạm Đức Luận, Ủy viên Ban Chấp khấu, biểu diễn có thể kể tới: Hồng Mến, Ánh Tuyết,
hoàn ca. Song còn có biết bao nhiêu người ra đi mãi hành Chi hội Văn học tỉnh Quảng Ninh, Chi hội trưởng Hồng Hạnh, Vũ Vân Hải, Vũ Đình Diên, Bùi Xuân
Lễ chạp tổ, hương Yên Đức vẫn luôn khắc sâu trong ký ức, luôn tôn Chi hội Văn học TP Đông Triều, đã viết thơ ngợi ca quê Trong đó Ánh Tuyết, Hồng Mến, Hồng Hạnh, Thúy
Lễ chạp tổ,
Đại, Thúy Mạc, Tiến Út, Minh Chuyên, Hương Lan.
mãi không về. Những hy sinh cao cả, thầm lặng đó, quê
hương mình với tứ thơ rất sang và sáng: "Yên Đức quê
Mạc vừa hát hay, lại có giọng ngâm thơ ngọt ngào
kính và tự hào. Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ,
hương của chúng mình/ Mưa thời dát bạc, nắng thủy
Yên Đức có 19 bà mẹ được phong tặng Mẹ Việt Nam
với chất giọng mang âm hưởng thính phòng đã gặt
anh hùng, có 169 liệt sĩ đã ngã xuống vì độc lập dân tộc. tinh/ Lô xô núi đứng, giăng thành lũy/ Sông vẫn làm thơ, sâu lắng. Vũ Vân Hải, Vũ Đình Diên, Bùi Xuân Đại
khúc tự tình”.
hái được nhiều thành công trong lĩnh vực sân khấu,
Chính vì vậy, Yên Đức đã được Nhà nước phong tặng
tục ra cỗ họ
tục ra cỗ họ danh hiệu “Đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang nhân nhận tinh tế và sâu lắng về quê hương, đã viết: "Quê biểu diễn. Ông Vũ Tiến Út còn là Chủ nhiệm Câu lạc
Cựu chiến binh, nhà thơ Bùi Đình Nhật bằng cảm
bộ Chèo Yên Đức đã cùng Câu lạc bộ tham gia nhiều
dân” năm 1998.
hương một khoảng trời xanh/ Cờ bay đỉnh núi, gió lành
liên hoan hát chèo toàn quốc và đã để lại ấn tượng
Chiến tranh đã qua đi, đất nước được hòa bình,
người Yên Đức lại ra sức tăng gia, sản xuất, xây dựng hát ru/ Tiếng thơ dịu ngọt đêm khuya/ Một vùng kỳ thú, tốt cho người xem.
tình quê mặn nồng”...
Có thể nói rằng, Yên Đức ngày xưa đã viết nên
quê hương ngày càng khang trang, văn minh, đẹp giàu.
ở Hà Nam
ở Hà Nam Sau nhiều năm đổi mới, xã Yên Đức hôm qua đã trở sảng, ngợi ca quê hương: "Núi Canh phất phới cờ hồng/ những trang sử vàng chói lọi về một thời đánh giặc,
Đại úy, nhà thơ Phạm Quang Thiện với ý thơ hào
gìn giữ từng tấc đất quê hương. Ngày nay, các cấp
thành phường Yên Đức cùng thành phố trẻ Đông Triều
Tiễn người ra trận thủy chung lời thề/ Có người đi không
bay cao trên đôi cánh trẻ bằng nguồn lực nội sinh, xây
ủy đảng, chính quyền, ban ngành, đoàn thể và các
dựng quê hương thêm đẹp giàu. Yên Đức hôm nay bên trở về/ Quê hương tưởng nhớ, làng quê tự hào”... cơ sở thôn, khu cùng nhân dân Yên Đức luôn đoàn
Lễ chạp tổ ở họ Nguyễn Đại, phường Phong Cốc, cạnh các mô hình phát triển kinh tế từ nông nghiệp, còn Nhà thơ Vũ Vân Hải, tuy bận công việc không dành kết xây dựng hệ thống chính trị, phát triển về kinh
TX Quảng Yên. Ảnh: DƯƠNG PHƯỢNG ĐẠI có mô hình du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm tại Làng được nhiều thời gian cho thơ, nhưng thơ anh luôn là tế, khởi sắc về văn hóa xã hội, hướng tới những tầm
Ra cỗ họ ở họ Dương lớn, xã Cẩm La, TX quê Việt, được nhiều khách trong và ngoài nước đến tinh túy của ngôn từ: "Thiên Long Uyển/ Nét bút cha cao mới đảm bảo an sinh xã hội, giữ vững và lan tỏa
DƯƠNG PHƯỢNG TOẠI Quảng Yên. Ảnh: DƯƠNG VĂN TOÀN thăm với số lượt khách ngày càng tăng. Khách du lịch ông/ Nghìn năm ấm nguyên vách núi/ Đất thiêng tụ hội/ những giá trị đích thực của quê hương.
miền địa linh, miền thi ca...
hạp tổ là một phong tục nhớ về cội nguồn tổ tiên nhà thờ họ trông như một dòng sông chở đầy hương dựng các nhà thờ họ thêm khang trang. Kinh phí xây Yên Đức -
của cư dân vùng Hà Nam. “Ẩm thuỷ tri nguyên” sắc của một vùng quê trù mật. Bậc già lão khăn xếp dựng mỗi nhà thờ họ từ hàng trăm triệu đồng trở lên, Yên Đức - miền địa linh, miền thi ca...
C- đời đời nhớ ơn công lao các bậc tiền nhân sinh áo the, che ô. Người có tuổi đề huề, chỉnh chện. Từng có họ tới một vài tỷ đồng, chủ yếu do suất đinh nam
thành, dưỡng dục và khai cơ lập nghiệp, hằng năm con cặp vợ chồng trẻ theo nhau gánh cỗ đến nhà thờ họ. giới từ 18 tuổi là thành viên đóng góp và các nguồn
cháu các dòng họ làm cỗ ra nhà thờ họ dâng cúng tổ tiên. Trước cúng tổ tiên, sau nhận họ hàng, cha chú, cúng tiến của con cháu nội ngoại các thế hệ gần xa, PHẠM THỊ MAI YÊN
Cứ đến mùng 2 tháng Chạp và mùng 4 Tết đầu xuân là lễ anh em, con cháu, bề bậc có trên có dưới. Ra nhà hoặc nước ngoài gửi về. Như họ Lê, họ Nguyễn, họ
chạp tổ được tiến hành với nghi thức tế lễ trọng thể. Mùng thờ họ mới thấy hết được sự thiêng liêng của con Ngô... phường Phong Cốc nhà thờ họ mới được trùng
2 tháng Chạp, giỗ tổ họ cúng các vị thủy tổ, thế tổ họ như cháu đối với tổ tiên và tình ruột rà, máu mủ ràng buộc tu rất to đẹp, khang trang. Họ Nguyễn phường Yên
một sự tổng kết, báo cáo một năm làm ăn mùa màng, sông giữa các thành viên trong gia tộc, mới thấy được kỷ Hải có gia đình cúng tiến và còn ủng hộ người nghèo
biển, buôn bán giao thương. cương của dòng tộc. Ông râu dài tóc bạc lại có thể là trong dòng họ nhiều tỷ đồng.
Mùng 4 Tết ra cỗ họ như một nghi lễ cầu phúc, cầu em là cháu của người trẻ tuổi. Ông nông dân nhổ mạ, Nhiều dòng họ tiếp nhận các chi ổ con cháu bấy
lộc, cầu mọi sự bình an, mong tổ tiên phù hộ độ trì cho con kéo lưới lại là chú, bác của ông chủ tịch huyện, chủ lâu lưu lạc do chiến tranh, thiên tai, nay mới có điều
cháu năm mới tiếp tục ăn nên làm ra, học tập, công tác, tịch tỉnh, ông giám đốc, trưởng phòng hoặc là hàng kiện trở về. Nhiều họ lập quỹ khuyến học khuyến tài
lao động sản xuất phát tài phát đạt. trên hoặc là hàng dưới ông cử nhân, tiến sĩ... Gặp khen thưởng, động viên con cháu thi đua học giỏi, đỗ
Ngày chạp tổ còn là ngày các gia đình nào có ông bà, nhau tay bắt mặt mừng, tình cảm thật mặn mà, đầm đạt để trước là thành sự ấm thân, sau là mang tiếng
cha mẹ đạt tuổi 80 trình cáo tổ tiên, báo cáo với gia tộc ấm. Mọi người hỏi thăm nhau đường ăn lẽ ở, thành thơm về cho họ mạc. Những ngày này, các nhà thờ
và thông báo, mời đại biểu gia tộc đến dự mừng lễ thượng quả lao động, học tập, công tác bấy lâu. Ai nấy chia họ đông chật con cháu các thế hệ họp mặt. Những
thọ, sau đó rước cụ thượng lên miếu Tiên Công vào ngày sẻ những nỗi niềm buồn vui, được mất và an ủi động người gốc quê ở xa, làm việc tại các cơ quan, công
7 tháng Giêng. Chính hội Tiên Công - Lễ hội rước người ở viên nhau vươn lên. ty, xí nghiệp ngoài Cẩm Phả, Hạ Long, Hải Phòng,
Hà Nam được hình thành và tồn tại là nhờ từ hạt nhân các Trong nghi lễ dâng cúng, bài văn tế bao giờ cũng Hà Nội, cả các tỉnh phía Nam... cũng tấp nập xe máy,
dòng họ. ghi nhớ cội nguồn nhờ tập đoàn các vị Tiên công ô tô mang lễ vật về làng vào các nhà thờ họ. Làng
Mâm cỗ chạp tổ và ra cỗ họ ngày xưa người ta thường xuất xứ từ kinh thành Thăng Long, giữa thế kỷ XV quê nơi đâu cũng tưng bừng trong không khí “Uống
trưng bày gồm các thứ thực phẩm: Thủ lợn hoặc một con thời Hậu Lê về đây khai cơ lập nghiệp. Qua đó, truy nước nhớ nguồn”, “Tống cựu nghinh tân” đón mừng
gà trống luộc, chai rượu, ván xôi với bánh dày, bánh chưng, ơn công đức tổ tiên, nhắc nhở con cháu đoàn kết, giữ năm mới và chuẩn bị cho Lễ hội Tiên Công vào ngày
bánh gio, bánh mật, bánh gai, bánh chánh gừng... cùng gìn đạo đức gia phong, tự hào về truyền thống gia tộc 7 tháng Giêng.
hoa quả, trầu cau. Thủ lợn hoặc con gà thường ở miệng để xây dựng dòng họ ngày một lớn mạnh, bền vững, Tục chạp tổ và ra cỗ họ là một nét đẹp trong văn
được cài ngậm bông hoa màu đỏ tượng trưng cho tài lộc. cùng nhau xây dựng cộng đồng làng xã thêm giàu hoá thờ cúng, một nét đẹp truyền thống đặc trưng
Những trái gấc chín đỏ được hái trong vườn nhà đem đồ đẹp. Sau đó con cháu quây quần ẩm thực tại nhà thờ mang tính giáo dục cao về đạo lý uống nước nhớ
với gạo nếp thơm dẻo đổ khuôn thành đĩa hoặc mâm xôi. họ hoặc về các chi ổ. nguồn nối dài huyết thống của cư dân vùng quê Hà
Các thứ thực phẩm dùng cúng tế bao giờ cũng chọn lựa từ Những năm gần đây trên đà phát triển, kinh Nam. Đến ngày nay, nét đẹp văn hoá đó vẫn như
những loại to đẹp, thanh tịnh, thơm ngon. tế, văn hoá xã hội, các làng xã không ngừng tăng một di sản văn hoá thiêng liêng trong đời sống cư
Mâm cỗ họ ngày nay cũng trên nền các thứ đó, nhưng trưởng. Hà Nam trở thành vựa lúa, kho thực phẩm dân đóng góp vào sự nghiệp phát triển kinh tế xã
được trưng bày thêm nhiều món bánh trái, hoa quả, bia, tươi sống cung cấp các loại sản phẩm nông nghiệp, hội, bảo vệ Tổ quốc, đóng góp vào kho tàng lễ hội, Du khách nước ngoài trải nghiệm làm nông dân
nước ngọt... rất phong phú và rực rỡ sắc màu. Trên các thủy hải sản cho tỉnh Quảng Ninh và các tỉnh lân cận. bảo tồn văn hoá thờ cúng, văn hóa dân gian vùng đất ở Khu du lịch làng quê Yên Đức. Ảnh: T.M
ngả đường làng Hà Nam, con cháu đội, gánh cỗ lên các Các dòng họ đẩy mạnh việc nâng cấp, tu tạo xây Bạch Đằng giang và dân tộc Việt!
Hạå Long
16
17
Hạå Long
16 Hạå Long Xuân Ất Tỵ 2025 Xuân Ất Tỵ 2025 Hạå Long 17
Xuân Ất Tỵ 2025
Xuân Ất Tỵ 2025