Page 37 - Báo Phú Yên - Số Tết Âm Lịch

uân
X ẤT TỴ

SAY MÊ ĐÀN GOONG đó, tôi xin theo Oi Đơn, Oi Tuôn, rau, hái cà về nấu canh đãi chỉ là người bạn
GẦN 65 NĂM những người chơi đàn goong điêu người anh em đi đường Tiếng tâm tình của A
Xã Cà Lúi, huyện Sơn Hòa hiện luyện để học nhạc cụ này. Từ khi xa mới đến …”. đàn goong của A Ma Liên để
còn gìn giữ những nhạc cụ truyền biết sử dụng đàn đến nay, tôi rất Ma Liên như mối giao hòa ông giải trí,
thống như cồng ba, chiêng năm, đàn quý chiếc đàn goong và coi nó như RỘN RÀNG ĐIỆU kết nối lòng người với đất trời. thư giãn
goong, trống đôi, trống cái… Khi người bạn tâm tình của tôi vậy!”. GOONG MỪNG Những đêm hội làng đón mừng tết đến sau những
buôn làng tổ chức lễ hội đón mừng Với sự hiếu khách và tập tục của XUÂN MỚI xuân về, chúng tôi quây quần bên bếp ngày lao
năm mới, lễ cúng tạ ơn các thần linh đồng bào Chăm, mỗi khi có khách Trong ngôi nhà lửa thiêng bừng sáng giữa làng, lắng nghe động vất
kết thúc một vụ mùa, họ mừng vui đến thăm nhân dịp đầu năm mới, sàn, chúng tôi quây tiếng đàn goong của ông dặt dìu, réo rắt vả, mà còn
tấu lên thanh âm vang vọng khắp A Ma Liên tiếp đãi chúng tôi một quần bên bếp lửa ngân lên từng cung bậc, chúng tôi hát mang đậm
núi rừng hùng vĩ từ những nhạc cụ ché rượu làm bằng nếp to trâu, ủ dành tiếp khách, theo nhịp đàn đến tận thâu đêm. nét văn hóa
dân gian ấy. bằng men rừng, để lâu ngày màu trong cảm giác lâng Chị Kpắ H’Riêu ở buôn Ma Lưng, của người
“Tiếng đàn goong, hay còn gọi như mật ong, nhâm nhi rượu ché lâng của rượu ché xã Cà Lúi, huyện Sơn Hòa Chăm, là nhịp
là đàn ting ning của A Ma Liên hương vị nồng nàn. A Ma Liên ngồi ngon, đắm say tiếng cầu giao duyên
như dòng suối chảy róc rách, dịu trên chiếc k’pan, ông vừa đàn vừa đàn goong phát ra từ trái hạnh phúc lứa đôi.
êm như ánh nắng chiều xuân trên hát bằng tiếng Chăm bài “Yàng bầu khô như tiếng suối reo, thánh Âm thanh đàn goong chân chất,
thảo nguyên, lúc rì rào như hạt mưa h’roi đang đí”, có nghĩa là “Mặt trời thót, thiết tha sâu lắng, truyền cảm. gần gũi, đem đến nhiều cung bậc
rơi xuyên qua mái tranh nhà sàn. đang lên”. Ông cho biết nội dung Bàn tay của A Ma Liên điệu nghệ cảm xúc cho mọi người trong những
Khi làng buôn tổ chức sinh hoạt bài hát này là “Mặt trời đã thức dậy lướt từng dây đàn trên ống lồ ô. Âm ngày lễ hội làng buôn.
cộng đồng, ông A Ma Liên tấu đàn rồi buôn làng ơi. Con trai, con gái thanh ấy, giai điệu ấy vọng ngân tạo Chị Kpắ H’Riêu ở buôn Ma
goong, cùng với tiếng hát dân ca cùng lên rẫy lúa, ruộng khoai. Mau nên không khí rộn ràng, tươi vui. Lưng, xã Cà Lúi bộc bạch: Tiếng
của các sơn nữ tạo thêm niềm vui, ra rừng lượm củi, để tối về nhóm Chúng tôi thả hồn theo tiếng đàn đàn goong của A Ma Liên như mối
niềm hứng khởi”, ông Kpắ Vương lửa lên tỏa ấm ngôi nhà rinh, cùng goong, đón chào mùa xuân mới. giao hòa kết nối lòng người với
ở xã Cà Lúi, hội viên Hội Văn học đàn ca hát, mừng vui buôn làng ta Già làng A Ma Then ở thôn Ma đất trời. Những đêm hội làng đón
Nghệ thuật Phú Yên chia sẻ. hôm nay được đủ đầy…”. Và “Pe Lăng, xã Cà Lúi không giấu niềm mừng tết đến xuân về, chúng tôi
A Ma Liên bộc bạch: “Lúc mới d’yam”, có nghĩa là “Hái rau” với cảm xúc, ông nói: Tiếng đàn goong quây quần bên bếp lửa thiêng bừng
15-16 tuổi tôi đã mê say tiếng đàn nội dung “Khách quý làng xa đến của A Ma Liên nó ngân xa đến suối sáng giữa làng, lắng nghe tiếng đàn
goong, bởi âm thanh ngọt ngào như nhà, chị em mình ra suối, lên rẫy hái K’hay, đến sông T’lúi, bay xa đến goong của ông dặt dìu, réo rắt ngân
lời ru của mẹ, như chim k’puc lanh tận cánh đồng Krông Pông. Nghe lên từng cung bậc, chúng tôi hát
lảnh tiếng hót, nhẹ nhàng như làn tiếng đàn goong của A Ma Liên nó theo nhịp đàn đến tận thâu đêm.
Đắm say
khói chiều trên mái nhà sàn, bay cao vui cái tai, thương lắm buôn làng, Ông Kpắ Hưng, Phó Chủ tịch
xa như chim g’rư (đại bàng) dưới nhớ từng con dốc lên rẫy! UBND xã Cà Lúi chia sẻ: “Ông A
bầu trời xanh. Với niềm đam mê Chiếc đàn goong mộc mạc không Ma Liên là người Chăm, nay đã gần
80 mùa lúa rẫy mà vẫn luôn đam
NHỮNG NGÀY ĐẦU mê tiếng đàn goong. Mỗi năm địa
phương tổ chức ngày hội văn hóa
NĂM MỚI VỀ BUÔN với tiếng đàn goong
các dân tộc, A Ma Liên đều đăng
MA LƯNG (XÃ CÀ LÚI, ký tham gia biểu diễn đàn goong.
HUYỆN SƠN HÒA), Bà con làng buôn ai cũng ngưỡng
CHÚNG TÔI ĐƯỢC mộ tiếng đàn của ông. A Ma Liên là
người duy nhất ở xã Cà Lúi còn gìn
NGHE TIẾNG ĐÀN A Ma Liên giữ nhạc cụ truyền thống này của
GOONG ĐỘC ĐÁO CỦA người Chăm”.
A MA LIÊN, VỚI ÂM
THANH RỘN RÀNG, SÂU
LẮNG, LÚC CAO VÚT,  TRẦN LÊ KHA
LÚC TRẦM BỔNG.

A Ma Liên (trái)
cùng người dân buôn làng
hát dân ca theo tiếng
đàn goong. Ảnh: LÊ KHA
35