Page 74 - Báo Phú Thọ
P. 74

HONG MĂNG







              ‘‘         Hàng năm,                                                  đón Tết




                 cứ  trước  Tết  âm  lịch  vài
                 tháng, bà con xã Xuân Đài,
                 huyện Tân Sơn lại vào rừng
                 chuẩn bị vụ măng Tết. Bởi
                 từ xa xưa, trong mâm cỗ cổ                                                                                       VĨNH  HÀ
                 truyền của bà con nơi đây,
                 cùng với xôi ngũ sắc, thịt
                 nướng, cá nướng, rau xôi...                                                                                      hầu như nhà nào cũng biết
                 thì bát canh măng là một                                                                                         lấy  măng  tươi,  làm  măng
                                                                                                                                  khô  bởi  từ  những  mầm
                 món ăn không thể thiếu                                                                                           măng có thể nấu được nhiều
                     trong ngày Tết.                                                                                              món  ăn  ngon  hấp  dẫn  như
                                                                                                                                  canh  xương  hầm  măng,  vịt
                                                                                                                                  nấu  măng,  măng  xào  miến
                                                                                                                                  rồi măng chua nấu canh cá
                     hững người già trong                                                                                         suối,  măng  xào  ếch...  Khi
                     làng  kể  rằng:  Người                                                                                       Tết  đến,  Xuân  về,  cả  nhà
              Nbản Mường từ lâu đã                                                                                                cùng  quây  quần  bên  bếp
              ăn đời ở kiếp với rừng. Khi                                                                                         lửa, ăn bữa cơm đoàn viên,
              thiếu đói, lúc giáp hạt, chính                                                                                      thưởng thức bát canh măng
              rừng già là nơi che chở, bao                                                                                        nóng  hổi,  thơm  lừng  thật
              bọc,  nuôi  sống  dân  làng.                                                                                        ấm cúng.
              Trong rừng có rau, có lá, có                                                                                           Có thể thấy, chỉ là những
              rất  nhiều  loại  măng  như:                                                                                        món  ăn  dân  dã  nhưng  đã
              Măng vầu, măng nứa, măng       1                                                                                           làm  nên  văn  hóa
              giang,  măng  tép,                                                                                                           một  miền.  Măng
              măng đắng... Mỗi                                                                                                              khô  từ  những
              loại  măng  lại                                                                                                                 cây  nứa,  cây
              có  hương  vị                                                                                                                     giang lớn lên
              và cách chế                                                                                                                        nơi  thượng
              biến  khác                                                                                                                           n gu ồn
              nha u.                                                      2                                                                          không
              Trong                                                                                                                                   chỉ
              đó,                                                                                                                                     đơ n
              măng                                                                                                                                    giản
              giang                                                                                                                                 là  một
              dầy  mình                                                                                                                           món  ăn,
              được  dùng                                                                                                                         mà  còn  ẩn
              để      ngâm                                                                                                                     chứa     bao
              chua.    Măng         3                                                                                                 4       trầm  tích  văn
              nứa  mỏng,  dễ                                                                                                                hoá  của  người
              phơi,  dễ  bảo  quản                                                                                                        vùng cao. Để dù có
              để sử dụng lâu dài thì được   thành  những  tấm                                                 được  nhiều  người   đi muôn phương, xa những
              lấy để làm măng khô ăn Tết.  măng  lớn,  không                                                 hỏi  mua  hơn  chủ   nếp nhà sàn và những cánh
                 Theo  chân  chị  Lê  Thị   bị  vụn.  Măng  thái                                            yếu phục vụ các đám   rừng  xanh  ngát  thì  mỗi
              Hường  -  khu  Đồng  Dò  và   xong  muốn  ráo  nước                                         cưới hỏi hoặc gia đình   người  con  ở  bản  làng  vùng
              Phùng  Thị  Thanh  Đạt  -    nhanh  có  thể  ép  bằng                5 - 6                có việc.                  cao  này  sẽ  nhớ  mãi  trong
              khu  Muỗi  Bòng,  xã  Xuân   thớt  nghiến  to  và  nặng.                                    Thông  thường  để  lấy   tâm  hồn  những  bó  măng
              Đài vào rừng tìm và chuẩn    Măng  sau  khi  ép  nước                                       măng, người phải đi từ   của các mẹ, các chị, nhớ bát
              bị măng khô cho ngày Tết,    sẽ được đem đi phơi                                              sáng  sớm  đến  quá   canh  măng  đậm  đà,  thơm
              tôi  học  được  nhiều  kinh   nắng.  Cần  phơi                                                  trưa mới về nhưng   thảo và đầy tình yêu thương
              nghiệm hay trong việc làm    măng ít nhất từ                                                      chỉ  gùi  được    trong ngày Tết.
              măng khô.                    3  -  5  ngày  và                                                     khoảng  20  -
                 Theo  đó,  để  làm  được   đặc  biệt  phải                                                       25kg/ngày,
              măng khô ngon thì cần chọn   tránh để gặp                                                            giá  bán  từ
              loại măng non, củ măng to,   mưa bởi nếu                                                             25- 30 nghìn    1.   Măng non được xem là
                                                                                                                                   “lộc rừng”, nuôi sống nhiều
              dày,  đốt  ngắn,  có  khi  vẫn   bị  dính  mưa                                                       đồ n g/ 1k g    bà con dân bản.
              còn nằm trong lòng đất hoặc   là   măng                                                              măng  tươi;
              chỉ vừa mới nhú lên. Bởi nếu   hỏng,  mốc,                                                           40 - 45 nghìn   2.   Niềm vui của chị Lê
              măng  đã  cao  quá  khỏi  mặt   không   thể                                                          đồng/1kg        Thị Hường khi thu hoạch
              đất thì sẽ xơ, già mà vị cũng   sử dụng. Nếu                                                        măng     khô     măng.
              không còn ngon nữa.          không có nắng                                                          tùy  theo  thời
                 Măng  vừa  lấy  về  được   thì  có  thể  hong                                                  điểm  và  chất     3.    Măng sau khi lấy về
              làm  ngay  cho  tươi  ngon.   (phơi) măng ở nơi                                                  lượng măng. Tuy     sẽ gọt bỏ hết phần già, rửa
              Đầu  tiên  là  cắt  gọt  những   nhiều gió cho măng                                            nhiên,  mùa  măng     sạch sau đó đem luộc chín.
              phần măng già, sau đó rửa    se  lại.  Đến  khi  măng                                        cũng  không  kéo  dài,
              sạch thành những củ măng     giòn và ngả màu vàng hổ                                      chủ  yếu  vào  thời  điểm
              mập  mạp,  trắng  nõn  rồi   phách là có thể cho vào túi                               từ tháng 3 đến tháng 8 âm     4.   Tẽ nhỏ măng trước khi
                                                                                                                                   phơi.
              đem luộc.                    ni lông buộc chặt bảo quản                                lịch.  Sau  đó  thì  không  có
                 Sau khi vớt ra, để măng   sử dụng dần.                 trong nhà vừa để đãi khách   nhiều nữa, lại phải chờ đến
              nguội mới thái thành các lát    Chị  Hường  cho  biết:    quý, làm quà cho con em xa   vụ măng sau.                  5 - 6. Khi phơi khô, măng
              hình rẻ quạt. Khi thái măng,   Trong  làng,  hầu  như  nhà   quê hoặc bán cho các thương   Vừa  hong  lại  tải  măng   ngả màu vàng hổ phách,
                                                                                                                                   thơm lừng, sẵn sàng để chế
              nhìn tưởng đơn giản nhưng    nào  cũng  có  người  đi  lấy   lái giúp tăng thêm thu nhập.   khô chuẩn bị cho ngày Tết,   biến những món ăn ngon,
              thực  tế  cần  khéo  tay,  cẩn   măng, chủ yếu là các bà, các   Trong  đó,  vào  mùa  Đông   chị  Phùng  Thị  Thanh  Đạt   hấp dẫn trong ngày Tết.
              thận  và  tỉ  mỉ  mới  cắt  được   mẹ. Măng lấy về vừa để ăn   hoặc  dịp  cuối  năm  măng   chia  sẻ:  Ở  khu  Muỗi  Bòng,

          74 74
   69   70   71   72   73   74   75   76   77   78   79