Page 29 - Tạp Chí Văn Nhân

SÁNG TÁC

chuyện này ở làng tôi. Ông cho rằng đây người mẹ ấy và bao người mẹ khác vẫn là
là chuyện bịa, chuyện điêu ngoa, nên lao động chính trên đồng ruộng trong thời
ghi vào quyển địa chí: Dân Lỗ Xá là dân kỳ chống Mỹ cứu nước.
điêu ngoa. Và hiện nay làng Lỗ Xá quê Những đêm trăng sáng, hoa xoan rụng
tôi có bốn người viết truyện bịa, truyện đầy sân nhà, mẹ ngồi sàng gạo. Mẹ vừa
điêu ngoa. Bốn người này là nhà văn, nhà làm, vừa hát câu quan họ “Ngồi tựa song
thơ, nhà biên kịch của Hội Nhà văn Việt đào”. Giọng mẹ thổn thức khắc khoải hòa
Nam, Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam. vào đêm trăng. Tôi còn nhỏ, chỉ biết mẹ
Đó là nhà văn, nhà viết kịch Xuân Trình, hát hay:
nhà văn, nhà viết kịch Giang Phong, nhà Gió lạnh suốt đêm đông trường
viết chèo Đào Nguyên, nhà thơ Đào Vĩnh Nửa chăn, nửa chiếu, nửa giường để
(Còn các làng khác chỉ có anh hùng lực đó đợi ai...
lượng vũ trang). Lớn lên tôi mới hiểu, mẹ hát để quên
Nói như thế, nhưng Cách mạng tháng nỗi nhọc nhằn, để nén ép tuổi xuân xa
Tám thành công, thanh niên làng tôi xung chồng, mất chồng. Bây giờ mẹ xa cõi tạm
phong vào Vệ quốc đoàn đầu tiên, để bảo đau đớn nhọc nhằn đã 30 năm rồi. Mẹ có
vệ thành quả cách mạng mà Đảng Cộng gặp bố con ở nơi vĩnh hằng ấy không? Nơi
sản Việt Nam đã đem lại cho dân tộc. Đảng ấy mẹ có còn hát “Nửa chăn, nửa chiếu,
Cộng sản Việt Nam là tài sản đặc biệt và nửa giường để đó đợi ai...”
quý báu của dân tộc Việt Nam. Bố tôi là ***
một trí thức, đã xung phong vào Vệ quốc Ngày nay, làng Lỗ Xá quê tôi đã
đoàn năm 1945. Năm 1949, trong một trận được công nhận là Nông thôn mới, có
chống càn của thực dân Pháp, tại mặt trận nước máy sạch, bắt vào tận nhà, điện sáng
Tam Đảo, ông đã anh dũng hy sinh. Mẹ bừng trong nhà, ngoài ngõ. Nhiều nhà đã
tôi góa chồng khi mới 30 tuổi. Bao nhiêu đun bằng bếp điện, bếp từ. Những người
người manh mối dạm hỏi, nhưng mẹ không đàn ông, đàn bà trong làng đã biết sử dụng
đi bước nữa, ở vậy, nuôi tôi ăn học trong điện thoại thông minh thành thạo, trong
nắng dãi mưa dầm. Một năm, mẹ được hai việc giao tiếp, hẹn hò... Nhưng mỗi lần
lần ăn cơm với thịt. Lần thứ nhất vào ngày nhớ về quê, nhớ về cái làng Lỗ Xá nhỏ
tết Nguyên đán. Lần thứ 2 vào ngày 27/7, bé của tôi, tôi chỉ bâng khuâng, thổn thức
ngày Thương binh, liệt sỹ. Ngày ấy, xã mổ về bờ dậu ruối, với những quả ruối chín
lợn, làm cỗ, mời đại diện gia đình chính vàng rực, như nụ vàng đeo bên tai thiếu
sách về xã ăn cỗ. Mẹ là vợ liệt sỹ nên được nữ. Nhớ những đêm tối trời, đom đóm tụ
mời. Cỗ chỉ có thịt lợn luộc và xương lợn thành đàn bay lập lòe bên bờ ao... Nhớ cụ
nấu với chuối, mẹ chỉ ăn xương lợn nấu Niên bẫy vạc trên cánh đồng nước ở gần
với chuối, còn thịt lấy phần về cho bà bạn vườn nhà cụ.
cùng cấy hái trên đồng. Và một năm, bà Ký ức ấy đã nuôi tôi khôn lớn, trưởng
bạn của mẹ tôi, cũng được hai lần ăn cơm thành. Thời gian càng xa, thì nỗi nhớ làng
với thịt. Lần thứ nhất vào tết Nguyên đán, càng da diết, dù làng xa... nhưng không thể
lần thứ hai được ăn ké của mẹ tôi. Hai phai nhòa trong tâm trí tôi.

28 VĂN NHÂN SỐ 158+159 NĂM 2025