Page 7 - Báo Hải Dương - Số Tết Âm Lịch

hi nhà báo Nguyễn Quý Trọng, Tổng Biên tập Báo
Hải Dương nhã ý đặt tôi một bài viết theo ý tưởng:
“Hoàng đi nhiều, đi nước ngoài cũng nhiều, thử
ngẫm xem có bài học nào tâm đắc nhất có thể
Nhớ mùa xuân Khiến kế để tham khảo, để dân tộc ta vươn mình
trong kỷ nguyên mới nhé”, tôi nghĩ và viết bài này.

BUÔNG LỎNG QUẢN LÝ ĐỒ ĂN THỨC UỐNG LÀ
TỰ SÁT TẬP THỂ
đổi mới càng không sao lý giải nổi: ở một đất nước nhiệt đới gió
Càng ngẫm, tôi và nhiều trí thức, lúc trà dư tửu hậu,

mùa ẩm, rau cỏ cứ để tự nhiên cũng mọc lên, xanh tốt như
rừng ấy. Thế mà, đời tôi, ba chục năm qua chưa từng thấy
TẠ VIỆT ANH vui khi ăn một cọng rau đi mua ngoài chợ hoặc mua ở nhà
hàng xóm. Vào nhà hàng, ra siêu thị, xuống chợ vỉa hè, mua
cái gì, đắt đỏ bằng nào, về nhà cũng vừa ăn vừa băn khoăn.
Nếu Tết Canh Ngọ 1990 là cái Tết thực sự đổi mới thì Ất Tỵ 2025 sẽ là Những con số sau đây (đều của năm 2024), có thể làm
mùa xuân đầu tiên đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới. rùng mình bất cứ ai: tại tỉnh Sóc Trăng, tiệm bánh mì Thu
Hà gây ra vụ 150 người phải nhập viện do vi sinh vật nguy
ại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI diễn đấu bảo đảm đủ hàng tiêu dùng cho xã hội, đưa hiểm có trong thịt nguội; 2 tháng sau, tại quán Cơm gà Trâm
ra vào tháng 12/1986 là dấu mốc sản xuất, kinh doanh vào thế ổn định. Bước Anh ở tỉnh Khánh Hoà, 369 người ngộ độc do nhiễm vi sinh
quan trọng, mở ra thời kỳ đổi mới. đầu ta chống lạm phát có kết quả, ngăn chặn vật Salmonella. Tháng 4/2024, cùng lúc 547 người “thập tử
Báo cáo Chính trị do Tổng Bí thư được tình trạng giá cả leo thang và giữ được giá nhất sinh” vì ăn ở tiệm Bánh mì Cô Băng (tỉnh Đồng Nai).
ĐTrường Chinh trình bày đã thể hiện cả tương đối ổn định từ quý II năm 1989”. Đặc “Bếp ăn tập thể” làm 95 người của Công ty TNHH Dechang
khá toàn diện những quan điểm cơ bản của đổi biệt, ngoài các cửa hàng của thương nghiệp xã Việt Nam (tỉnh Đồng Nai) vật vã hãi hùng trong bệnh viện.
mới, trong đó có đổi mới tư duy kinh tế. hội chủ nghĩa, dịp Tết Canh Ngọ, TP Hồ Chí Tại tỉnh Vĩnh Phúc, 438 người nhập viện sau bữa ăn tại
Công ty TNHH Shinwon Ebenezer Việt Nam…
Dù chủ trương đổi mới đã được khẳng định Minh và nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước
Rau củ quả, thịt thà cá mú, những thứ ăn vào miệng để
nhưng còn hàng loạt vấn đề phải giải quyết. Tư đã khuyến khích các tổ chức kinh tế mở thêm sống, để khoẻ, để phụng thờ tổ tiên, để báo hiếu bố mẹ, để
duy kinh tế sau đại hội vẫn còn giằng co giữa cái gian hàng Tết bán và giới thiệu sản phẩm của chăm sóc con cái - thứ mình quý hơn cả tính mạng mình
cũ và cái mới, giữa xu hướng muốn tháo gỡ cải đơn vị, doanh nghiệp mình. - thế mà ta lại không thể tin về sự an toàn của chúng. Thế
cách và nghi ngờ muốn siết lại. Tinh thần cởi mở, đổi mới đã đi từ các văn thì ăn vàng ăn bạc cũng chẳng thể nào thấy ngon nổi. Ai
Nhắc lại như vậy để muốn nói một điều, dù sự bản, nghị quyết ra cuộc sống, tạo ra những thay cũng có thể nuôi, trồng, rồi thu hái, giết mổ, đem ra bán
nghiệp đổi mới đã khởi động từ sau Đại hội lần đổi rõ nét trong đời sống của người dân. Nhìn tràn lan túa xua ở bất cứ cái sạp, cái chợ nào. Siêu thị cũng
thứ VI của Đảng nhưng tới Tết Đinh Mão 1987, lại những hình ảnh về Tết Canh Ngọ 1990 ở Hà nhập nhèm hàng “bôn tẩu” từ ngoài chợ vào...
chuyện ăn Tết của người dân so với những Tết Nội và một số tỉnh, thành phố phía Bắc như: Bằng chứng cho điều này là những lần tôi và người
thời bao cấp trước gần như chưa có gì mới. Có Hải Phòng, Hải Dương có thể thấy một diện thân của mình bị ngộ độc tập thể. Liên tục người uống
chăng chỉ là niềm hy vọng về một mùa xuân đổi mạo ngày xuân khác hẳn thời bao cấp với quang rượu pha cồn công nghiệp bị chết dù chục năm trước tôi
mới đang về. Nét cũ thể hiện ngay trong Chỉ thị cảnh phố phường tấp nập, quán xá nhộn nhịp, đã tố cáo trên các báo, các kênh truyền hình lớn nhất Việt
số 303-CT về việc tổ chức Tết Nguyên đán Đinh những chuyến xe xuôi ngược, những cành đào Nam hiểm họa này.
Mão của Hội đồng Bộ trưởng do Chủ tịch Võ Chí phai thấp thoáng... Hàng hóa đã tràn ngập các Tôi bỏ tiền đi xét nghiệm rượu độc để những mong kêu
Công ký ban hành. Chỉ thị yêu cầu các ngành, cửa hàng, các phiên chợ Tết… cứu cho cộng đồng. Chúng tôi đã điều tra, tố cáo, dẫn cơ
các cấp chuẩn bị tổ chức Tết Nguyên đán Đinh Có thể nói, Tết Canh Ngọ thật sự là cái Tết quan chức năng tới bắt giữ, xử lý hàng loạt các tệ nạn bỏ
Mão lành mạnh, tiết kiệm, vui tươi, vẫn siết chặt đổi mới, những khó khăn vất vả thời bao cấp hoá chất, đem đủ thứ bẩn thỉu vào thức ăn của cộng đồng.
quản lý thị trường, cấm tranh mua, tranh bán, dần qua. Dù chưa thật đủ đầy nhưng nét xuân Tôi gọi đó là hành động đầu độc người tiêu dùng, làm suy
đẩy giá lên cao. Đặc biệt là cấm các cơ quan, đã hiển hiện khắp phố phường, thôn xóm. giảm giống nòi Việt, là tội ác chống lại loài người.
đơn vị, cơ sở sản xuất không có chức năng kinh Muốn tìm sự thay đổi trong đời sống người Chỉ tính riêng trên VTV24, Đài Truyền hình Việt Nam
doanh thương nghiệp buôn bán trên thị trường. dân, có lẽ dễ nhất là nhìn vào những sạp hàng (và nhiều tờ báo lớn), tôi đã mời phóng viên cùng tham gia
Chủ trương đổi mới do Đảng khởi xướng được Tết. Đã không còn cảnh xếp hàng để cố mua cho các vụ tày trời: dùng thịt lợn chết thối rữa làm đặc sản lạp
người dân cả nước hồ hởi đón nhận và hy vọng được túi hàng Tết, những bó lá dong… theo tiêu xường, xúc xích, thịt hun khói (ở Cao Bằng); biến thịt chuột
cuộc sống sẽ no ấm, tốt đẹp hơn. Thế nhưng để chuẩn bìa gia đình như những năm bao cấp. cống thành đủ thứ đặc sản trong nhà hàng và ship bán
chủ trương đó đi vào cuộc sống cần có thời gian Năm ấy, hình ảnh dễ thấy nhất của người Hà tơi tới (ở Bắc Ninh); dùng nhiều thứ hoá chất và chất bảo
cùng những quyết định dũng cảm, chấp nhận Nội và một số đô thị miền Bắc là một gia đình quản đáng sợ, tống vào mắm tôm, bán mỗi tháng nhiều
vượt qua những thách thức nhiều khi rất nghiệt trẻ, chở nhau trên một chiếc Honda Cub hay tấn từ Thanh Hoá ra Hà Nội phục vụ đặc sản bún đậu
ngã. Điển hình là khi áp dụng những quy luật thị Mokick… du xuân. Mốt thời trang lên ngôi năm mắm tôm; hoặc món “đâu có đó, thịt chó có mắm tôm”;
trường đã gây ra lạm phát khủng khiếp. Trong 2 đó là các loại áo lông Đức, thay cho những chiếc vô số hộ gia đình “nấu rượu truyền thống” mà không nổi
năm 1987 và 1988, lương tăng không theo kịp tốc áo bông Tầu, đại cán lam lũ một thời. Đặc biệt lửa, nhất tề dùng cồn công nghiệp trộn vào nước lã, khuấy
độ lạm phát. là những nụ cười hy vọng đã thấp thoáng trong đều đem vứt lăn lóc từng thùng phuy vài trăm lít ra ngoài
Có lẽ một trong những nét đáng nhớ của những bức ảnh kỷ niệm ngày xuân… đê sông Cầu… bán.
năm đầu đổi mới là lần đầu tiên vào cuối năm Thấm thoắt đã gần 40 năm, đất nước đã đổi Tại sao sức khoẻ của người tiêu dùng bị rơi vào thảm
1987, người Hà Nội được nghe lại “Thiên thai”, mới về mọi mặt. Giờ đây, người dân cả nước từ họa như trên, suốt mấy thập niên qua? Tại sao “án tử” ung
“Trương Chi”, “Suối mơ”, “Bến xuân”… qua thành thị tới nông thôn không còn lo chuyện ăn thư tràn lan và các bệnh viện, các khoa ung bướu khắp cả
Đêm nhạc Văn Cao lần đầu tiên được tổ chức Tết như thời bao cấp. Nhu cầu về chơi Tết đã nước luôn là “chuyên ngành” quá tải bậc nhất?
ở rạp Kim Môn, Hàng Buồm, Hà Nội. Những ca đặt lên hàng đầu. Không ít gia đình dành thời Do buông lỏng quản lý.
khúc trữ tình, bất hủ ấy cũng là món ăn tinh thần gian nghỉ Tết cho những chuyến du xuân trong Nếu quản lý đầu vào cho sức khoẻ tính mạng của mỗi
của người dân nhiều tỉnh, thành phố phía Bắc và ngoài nước. người như quản lý ma tuý bán lẻ, quản lý vũ khí vật liệu
dịp đón xuân Mậu Thìn 1988. Nếu Tết Canh Ngọ là cái Tết thực sự đổi mới nổ, quản lý thông tin xấu độc bôi nhọ lãnh đạo, tôi nghĩ
Rồi một số chính sách đổi mới qua độ trễ đã thì xuân Ất Tỵ 2025 này sẽ là mùa xuân đầu tiên sẽ “không đến nỗi”. Đằng này, nhà nhà làm ra sản phẩm,
đi vào cuộc sống. Nhà nước công nhận nền kinh đất nước hướng tới kỷ nguyên phát triển mới. lương tâm tuỳ mạng mỡ, mạnh ai nấy bán, bán cả đời
tế đa thành phần, có doanh nghiệp quốc doanh, Sau khi trải qua 2 kỷ nguyên độc lập dân tộc chưa thấy ai xét nghiệm thử xem sản phẩm tốt hay xấu, ăn
doanh nghiệp tập thể, doanh nghiệp tư nhân và (1945-1975) và đổi mới (1986-2024), nay đất vào chết tươi hay chết dần.
cả doanh nghiệp vốn đầu tư nước ngoài. Đời sống nước đã tích đủ điều kiện và thời cơ để bước Quê tôi làm chè từ năm 1960, thuốc trừ sâu phun tới mức
kinh tế - xã hội dần được cải thiện. Dù chậm, từng sang kỷ nguyên thứ 3 là kỷ nguyên vươn mình. chú tôi chết tại sân giếng nhà tôi vì ngộ độc và cảm nắng.
bước một nhưng những nét xuân đổi mới cũng Đây là giai đoạn tăng tốc thực hiện thắng lợi các Năm nay tôi 50 tuổi, chưa thấy ai xét nghiệm xem trà
dần đến, để Tết Canh Ngọ 1990 có thể coi là Tết mục tiêu, chiến lược để đến năm 2030, Việt Nam mạn chúng tôi bán ra sạch hay bẩn, phun thuốc trừ sâu vô
đổi mới đầu tiên. trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp tội vạ, phun xong hái ngay trong ngày cũng chưa thấy ai
Điều đó có thể thấy qua chỉ thị của TP Hồ hiện đại, thu nhập trung bình cao. Đến năm “bẩu” gì. Người ta về cắm biển trồng chè VietGAP, nhưng
Chí Minh về việc tổ chức phục vụ Tết Nguyên 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, cứ cắm thôi, chè vẫn trồng, tưới phun và thu hái y như
đán Canh Ngọ ban hành ngày 4/12/1989, đã có thu nhập cao. cũ. Tôi điều tra ở Hà Nội, hãng rau sạch nọ làm quy trình
nêu: “Tết Nguyên đán năm 1990 đến trong tình Ôn cố tri tân, chúng ta có đủ cơ sở để tin truy xuất nguồn gốc rau họ bán, xem rau trồng ở nhà ai,
hình cả nước và tình hình thành phố ta đang tưởng những bước đi mở đầu của kỷ nguyên ruộng nào. Chả ai tham gia, họ nhập rau trôi nổi về đóng
có những chuyển biến tích cực. Sản xuất nông vươn mình dù còn phải vượt qua nhiều khó gói, đính thương hiệu rau “Đạo Đức” với “Trung Thành”
nghiệp đạt thắng lợi quan trọng. Công nghiệp khăn, thử thách nhưng chắc chắn sẽ thành công, (ví dụ thế, toàn cái tên hay ho, các thương hiệu này đã hơn
đang từng bước vượt qua những khó khăn, phấn đưa đất nước tới mùa xuân tươi sáng. một lần bị tố cáo làm ăn gian dối) vào rồi đem bán cho các
10 Xuân Ất Tỵ