Page 58 - Tài nguyên & Môi Trường - Số Tết Âm Lịch

58 uên ÊËT TYÅ 2025
baotainguyenmoitruong.vn

vêîn vûún khúi
vêîn vûún khúi

Kïët húåp cöng nghïå hiïån àaåi, hïå thöëng löìng beâ khi gùåp baäo lúán seä tûå àöång àûúåc àaánh chòm xuöëng àaáy biïín àïí baão toaân taâi saãn
n NGUYÏÎN THUÃY

àöå, àöå mùån àûúåc lùæp àùåt khùæp caác
“Laâm laåi” laâ lúâi nhûäng ngûúâi Quaãng Ninh - Haãi Phoâng vúái sûác löìng beâ. Dûä liïåu àûúåc truyïìn trûåc
gioá maånh nhêët cêëp 12 - 13 (118 - tiïëp vïì àiïån thoaåi cuãa ngû dên,
nuöi tröìng thuãy haãi saãn trïn 149 km/giúâ), giêåt cêëp 16 àaä xö giuáp hoå kõp thúâi phaát hiïån vaâ xûã lyá
võnh Baái Tûã Long noái vúái nhûäng con soáng cao haâng meát liïn caác bêët thûúâng. Anh Maånh noái:
nhau sau cún cuöìng nöå cuãa tuåc àêåp vaâo búâ, gioá rñt tûâng cún, "Chó cêìn múã ûáng duång trïn àiïån
mang theo nûúác biïín mùån chaát thoaåi, töi coá thïí biïët àûúåc nûúác
baäo söë 3 (Yagi). Tûâ àöëng traân vaâo caác beâ nuöi. Nhûäng chiïëc trong löìng coá àuã oxy hay khöng,
hoang taân, àöí naát do thiïn thuyïìn neo àêåu bõ xö daåt, löìng nhiïåt àöå coá öín àõnh khöng. Àiïìu
nuöi caá, töm, ngao, haâu bõ phaá huãy naây giuáp töi tiïët kiïåm àûúåc rêët
tai, tinh thêìn, khñ thïë vaâ kïët
hoaân toaân, tröi daåt khùæp núi... nhiïìu thúâi gian vaâ cöng sûác."
quaã “laâm laåi” cuãa ngû dên Öng Nguyïîn Àùng Sinh - möåt Cêu chuyïån taái thiïët sau baäo
khiïën chuáng töi khöng khoãi ngû dên lêu nùm, ngheån ngaâo kïí cuãa öng Sinh, baâ Caâi, vúå chöìng
laåi: “Bao nhiïu cöng sûác, tiïìn cuãa anh Maånh chõ Dung vaâ cuãa nhûäng
ngúä ngaâng. Ngû dên khöng àêìu tû vaâo löìng caá, beâ haâu, chó qua ngû dên vuâng biïín võnh Baái Tûã
chó thaânh cöng khöi phuåc möåt àïm, moåi thûá àaä bõ cuöën tröi ra Ngû dên nuöi haâu. Long khöng chó laâ cêu chuyïån vïì
ngû trûúâng maâ coân àang biïín caã. Nhòn beâ caá nöíi lïình bïình, sûå höìi sinh sau cún baäo Yagi maâ
löìng haâu vúä naát, nûúác mùæt töi cûá luác giêån dûä cuäng nhû con ngûúâi Nhûäng kïët quaã taái saãn xuêët coân laâ cêu chuyïån vïì tinh thêìn kiïn
cuâng nhau nuöi dûúäng ûúác thïë rúi.” thöi. Mònh phaãi lûåa àïí chung söëng trong thúâi gian rêët ngùæn vûâa qua cûúâng, gan daå vaâ tònh yïu biïín caã
mú vûún khúi, laâm giaâu, Sau baäo, laâng chaâi Baái Tûã cuâng". cuãa ngûúâi dên nuöi tröìng thuãy haãi maänh liïåt. Vûúåt qua mêët maát, hoå àaä
chinh phuåc soáng gioá ngû Long hiïån ra nhû möåt “baäi chiïën Cêu chuyïån cuãa gia àònh öng saãn úã võnh Baái Tûã Long cho thêëy àûáng lïn, xêy dûång laåi tûâ àêìu, vúái
trûúâng” tan hoang. Nhûäng maái Sinh, baâ Caâi khöng chó laâ cêu tònh yïu, niïìm tin úã biïín, quyïët têm niïìm tin rùçng “soáng dûä röìi seä qua,
trûúâng lúán, goáp phêìn baão vïå nhaâ xiïu veåo, cêy cöëi ngaã raåp, vaâ chuyïån cuãa riïng hoå maâ coân laâ cêu vaâ khaát voång laâm laåi, lêëy laåi nhûäng bònh minh seä laåi àïën”. Chñnh quyïìn
chuã quyïìn biïín àaão thiïng quan troång hún laâ nhûäng hy voång chuyïån chung cuãa haâng trùm höå gò àaä mêët tûâ biïín laâ rêët lúán. Tuy àõa phûúng cuäng àaä höî trúå tñch cûåc
cuãa baâ con vïì möåt muâa vuå böåi thu vïì vöën, kyä thuêåt vaâ taåo àiïìu kiïån
liïng cuãa Töí quöëc. dên vuâng biïín Võnh Baái Tûã Long. nhiïn ngûúâi ta vêîn lo rùçng, nïëu vêîn
töm, caá, ngao, soâ… àaä bõ baäo Khöng chêëp nhêån àêìu haâng söë cûá laâm laåi theo löëi cuä, nuöi tröìng thuêån lúåi àïí baâ con tiïëp cêån cöng
cuöën ài. Ngûúâi dên laâng chaâi trùæng phêån, nhûäng ngûúâi con cuãa vuâng thuãy haãi saãn úã àêy vêîn cûá “húã nghïå múái.
tay, nöîi buöìn vaâ sûå mêët maát hiïån biïín Baái Tûã Long nhanh choáng bùæt sûúân”, ngûúâi nuöi tröìng thuãy haãi Nhûäng chiïëc löìng beâ vûäng chaäi
Khaát voång höìi sinh maånh meä roä trïn tûâng gûúng mùåt saåm àen tay vaâo cöng cuöåc taái thiïët, vúát vaát saãn seä vêîn gùåp nhûäng khoá khùn giûäa biïín khúi laâ minh chûáng roä neát
vò nùæng gioá. cho tinh thêìn kiïn cûúâng cuãa ngûúâi
Töi vïì Cêím Phaã (Quaãng Ninh) Trong aánh nùæng dõu daâng cuãa nhûäng gò coân laåi sau baäo, döìn khöng thaáo gúä nöíi nhû trong cún
vaâo ngaây àêìu thaáng 10. Ven theo buöíi súám trïn võnh Baái Tûã Long, nhûäng àöìng tiïìn cuöëi cuâng cuãa gia baäo söë 3 vûâa qua. dên núi àêy. Hoå khöng chó xêy
con àûúâng bao biïín, saáng súám, baâ Nguyïîn Thõ Caâi - ngûúâi phuå nûä àònh, huy àöång thïm baån beâ höî trúå dûång laåi sau baäo maâ coân àang
mùåt trúâi nhö lïn tûâ àûúâng chên trúâi, àaä gêìn caã cuöåc àúâi gùæn boá vúái àïí bùæt àêìu laåi muâa vuå múái. “Tin Haânh trònh dûång laåi löìng beâ: chuêín bõ töët hún cho nhûäng thûã
aánh nùæng nhuöåm vaâng mùåt biïín biïín, chó tay vïì phña nhûäng chiïëc rùçng mêët tûâ biïín seä lêëy laåi àûúåc tûâ Bïìn vûäng tûâ göëc rïî thaách phña trûúác, chuyïín mònh
hiïìn hoâa vaâ phùèng lùång, thêëp löìng beâ coân soát laåi sau cún baäo biïín” - Öng Sinh noái vúái töi trong maånh meä, hûúáng túái möåt ngaânh
thoaáng boáng daáng cuãa nhûäng con Yagi. AÁnh mùæt baâ thoaáng buöìn niïìm hy voång múái. Ruát ra baâi hoåc àau thûúng sau nuöi tröìng haãi saãn bïìn vûäng vaâ
thuyïìn àaánh caá trúã vïì vúái khoang nhûng laåi àêìy quyïët têm: "Nhaâ töi Xa xa nhaâ beâ nöíi bïn caånh nhaâ baäo, ngû dên võnh Baái Tûã Long àaä hiïån àaåi hún.
àêìy ùæp caá, töm. Xa xa laâ võnh Baái mêët hïët. Luác ra àûúåc beâ thò chó coân öng Sinh laâ cuãa vúå chöìng anh thay àöíi tû duy trong viïåc thiïët kïë "Biïín bao la lùæm, nhûng tònh
Tûã Long - vöën laâ möåt vuâng biïín ön laåi chên àïë. "Baâ Caâi kïí laåi, gia àònh Maånh vaâ chõ Dung. Anh chõ àang vaâ xêy dûång löìng beâ. Thay vò sûã yïu cuãa chuáng töi daânh cho biïín
hoâa, khñ hêåu maát meã do àûúåc bao baâ coá 3 thïë hïå gùæn boá vúái biïín, tûâ thoùn thoùæt chùçng buöåc laåi nhûäng duång vêåt liïåu truyïìn thöëng dïî bõ hû coân bao la hún. Chuáng töi seä baám
boåc, che chùæn búãi nhûäng rùång àaão öng baâ, cha meå cho àïën caác con, löìng nuöi ngao, cöåt chùåt vaâo dêy haåi, hoå àaä chuyïín sang caác vêåt liïåu biïín, giûä biïín vaâ laâm giaâu tûâ biïín,
san saát, àûúåc coi laâ "thiïn àûúâng" ai cuäng xem biïín laâ nguöìn söëng, thaã xuöëng biïín. Caái bêån bõu, têët bêåt bïìn vûäng, thên thiïån vúái möi trûúâng nhû caách öng baâ chuáng töi àaä laâm
cuãa ngû dên nuöi tröìng thuãy saãn. laâ húi thúã. Trûúác khi baäo Yagi êåp laâm anh chõ khöng coân thúâi gian nhû nhûåa HDPE, theáp khöng gó vaâ tûâ bao àúâi nay." - Baâ Caâi vui veã noái
Trïn mùåt biïín, löìng beâ nuöi caá, àïën, gia àònh baâ àaä àêìu tû hún 3 tyã maâ tiïëc nuöëi hún 10ha nuöi haâu vaâ lûúái súåi caác-bon. Nhûäng löìng beâ vúái töi.
ngao san saát, dêy thaã haâu ngay àöìng vay ngên haâng àïí dûång 2 ngao gêìn àïën kyâ thu hoaåch cuãa múái naây khöng chó chõu àûúåc soáng Muâa xuên àang goä cûãa laâng
haâng thùèng löëi nhû nhûäng têëm lûúái löìng beâ nuöi caá song vaâ ngao hai mònh àaä tröi theo baäo, thay vaâo àoá, gioá lúán maâ coân coá tuöíi thoå daâi hún, chaâi Baái Tûã Long. Nhûäng con
khöíng löì xïëp àïìu chùçn chùån trïn cuâi. Lûáa caá àang vaâo thúâi kyâ thu anh chõ àaä nhùåt nhaånh nhûäng giaãm thiïíu chi phñ baão dûúäng, thên thuyïìn cùng buöìm nhöån nhõp ra
mùåt biïín, nhû taåo nïn möåt bûác hoaåch, hûáa heån möåt muâa böåi thu. maãnh vuån, doån deåp laåi tûâ àöëng àöí thiïån vúái möi trûúâng. khúi, mang theo hy voång vaâ ûúác
bñch hoåa hoaânh traáng, sinh àöång Thïë nhûng, trêån baäo dûä àaä cuöën naát, sûãa chûäa laåi beâ nuöi, chaåy àua Öng Sinh chia seã: "Giúâ àêy, vúái mú cuãa nhûäng con ngûúâi kiïn
vïì neát àeåp trong lao àöång cuãa ngû tröi têët caã. àïí thaã giöëng haâu, ngao. Búãi theo löìng beâ laâm tûâ vêåt liïåu múái, töi yïn cûúâng, tiïëng cûúâi vang khùæp bïën
dên, ngû trûúâng. Búãi thïë, biïín àöëi Nöîi àau mêët trùæng taâi saãn nhû kinh nghiïåm nhiïìu nùm nuöi tröìng têm hún rêët nhiïìu. Chuáng töi búâ. Anh Maånh khoaác vai vúå, núã nuå
vúái ngû dên khöng chó laâ nguöìn nhaát dao cûáa vaâo traái tim nhûäng thuãy saãn trïn biïín cuãa anh Maånh, khöng coân phaãi chaåy àua vúái thiïn cûúâi tûúi roái: “Nùm nay chùæc chùæn
söëng maâ coân nhû möåt ngûúâi baån tri ngûúâi laâm nghïì biïín. Nhûng àiïìu nïëu bêy giúâ khöng thaã giöëng ngay tai nûäa maâ àaä chuã àöång phoâng seä böåi thu. Em yïn têm, moåi thûá seä
kyã, laâ “kho vaâng” vö têån àïí hoå gûãi khiïën chuáng töi khêm phuåc laâ sûå thò hïët cú höåi. Hiïån nhiïåt àöå doâng traánh tûâ súám." öín thöi.”
gùæm niïìm hy voång cho tûúng lai gan daå vaâ loâng duäng caãm cuãa nûúác vêîn maát, con giöëng thaã Khöng chó caãi tiïën vïì vêåt liïåu, Muâa xuên àïën, biïín thöi nhûäng
truâ phuá. ngûúâi dên miïìn biïín. Baâ Caâi móm xuöëng dïî thñch nghi, khoãe maånh vaâ ngû dên coân aáp duång cöng nghïå con soáng baåc àêìu. Àoá cuäng laâ luác
Thêåt khöng thïí hònh dung, chó cûúâi, gioång trêìm tônh: "Chuáng töi phaát triïín àûúåc, chûá chó khoaãng giaám saát hiïån àaåi àïí baão vïå löìng nhûäng ngû dên xöën xang cho
múái àêy thöi, cún baäo söë 3 (Yagi) laåi laâm chûá, nghïì biïín caã 3 àúâi röìi, thaáng sau, nûúác laånh dêìn theo beâ vaâ theo doäi sûác khoãe haãi saãn. chuyïën “múã biïín” àêìu nùm, mang
- Cún baäo maånh nhêët trong 30 sao boã àûúåc. Biïín luác hiïìn hoâa, muâa thò khöng giöëng naâo söëng Caác thiïët bõ caãm biïën giaám saát theo niïìm tin vaâ khaát voång vïì möåt
nùm qua àöí böå vaâo vuâng biïín àûúåc, thaã giöëng laâ thêët baåi. chêët lûúång nûúác nhû àöå pH, nhiïåt tûúng lai àuã àêìy, tûúi múái.q