Page 55 - Tạp chí Sức Khoẻ Trẻ Em

CHÍNH SÁCH PHÁP LUẬT

Trợ giúp pháp lý

cho trẻ em khuyết tật

Luật sư Đỗ Đức Thọ

Để góp phần chăm sóc, bảo vệ người khuyết tật, từ Công ước về quyền của người khuyết tật, các hiệp ước mà Việt Nam tham
gia, đến việc ban hành Luật người khuyết tật 2010 cho thấy, Đảng, Nhà nước và nhân dân ta luôn dành cho người khuyết tật

sự quan tâm, chăm lo sâu sắc. Tuy vậy, vẫn cần ban hành mới nhiều chính sách về người khuyết tật và điều chỉnh chúng cho
phù hợp với thực tế.

Từ Công ước về Quyền của người khuyết tật Quốc hội khóa XII đã ban hành Luật Người khuyết tật Và vấn đề trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật
Liên Hợp Quốc đã phát động Năm quốc tế về người (2010). Trong đó, quy định rõ: Trợ giúp pháp lý là một trong những chính sách nổi
khuyết tật (1981), thông qua Chương trình Hành động vì Hàng năm, Nhà nước bố trí ngân sách để thực hiện trội về trợ giúp trong lĩnh vực tư pháp dành cho người
người khuyết tật (1982) nhằm đạt tới một xã hội cho tất chính sách về người khuyết tật. Cùng với đó là: khuyết tật. Quyền trợ giúp pháp lý của người khuyết tật
cả mọi người vào năm 2010 cũng như Thập kỷ của Liên - Phòng ngừa, giảm thiểu khuyết tật bẩm sinh, khuyết được ghi nhận ngay từ khi có Luật Trợ giúp pháp lý 2006
Hợp quốc về người khuyết tật cho giai đoạn 1983 - 1992. tật do tai nạn thương tích, bệnh tật và nguy cơ khác dẫn (quy định người khuyết tật không nơi nương tựa được trợ
Liên Hợp Quốc cũng thông qua những văn bản quốc đến khuyết tật. giúp pháp lý), đến nay tiếp tục được kế thừa tại Luật Trợ
tế cơ bản liên quan đến người khuyết tật, tuy không - Bảo trợ xã hội; trợ giúp người khuyết tật trong chăm giúp pháp lý 2017 (quy định người khuyết tật có khó khăn
có quy định ràng buộc về mặt pháp lý song có giá trị sóc sức khỏe, giáo dục, dạy nghề, việc làm, văn hóa, thể về tài chính được trợ giúp pháp lý).
lớn về các mặt đạo đức và chính trị gồm: Tuyên bố về thao, giải trí, tiếp cận công trình công cộng và công nghệ Như vậy, người khuyết tật thuộc hộ cận nghèo hoặc là
quyền của những người khuyết tật về tâm thần (ngày thông tin, tham gia giao thông; ưu tiên thực hiện chính người đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng thì được trợ
24/12/1971); Tuyên bố về quyền của người khuyết tật sách bảo trợ xã hội và hỗ trợ người khuyết tật là trẻ em, giúp pháp lý. Ngoài trường hợp người khuyết tật có khó
(ngày 09/12/1975); Nguyên tắc về bảo vệ người mắc người cao tuổi. khăn về tài chính thì người khuyết tật cũng được hưởng
bệnh tâm thần và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe - Lồng ghép chính sách về người khuyết tật trong trợ giúp pháp lý khi thuộc một trong các trường hợp sau:
tâm thần (ngày 17/12/1991); Quy tắc tiêu chuẩn của Liên chính sách phát triển kinh tế - xã hội. người khuyết tật là người có công với cách mạng; người
Hợp quốc về bình đẳng hóa các cơ hội cho người khuyết - Tạo điều kiện để người khuyết tật được chỉnh hình, khuyết tật là người thuộc hộ nghèo; người khuyết tật là
tật (ngày 20/12/1993). phục hồi chức năng; khắc phục khó khăn, sống độc lập và trẻ em; người khuyết tật là người dân tộc thiểu số cư trú ở
Việc Đại hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua Công ước hòa nhập cộng đồng. vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
quốc tế về các quyền của người khuyết tật năm 2007 là Người khuyết tật có khó khăn về tài chính được cung
một cơ sở pháp lý vững chắc để các nước tiến hành các - Đào tạo, bồi dưỡng người làm công tác tư vấn, chăm cấp dịch vụ pháp lý miễn phí bằng các hình thức: tư vấn,
chương trình, dự án liên quan đến việc tăng cường và củng sóc người khuyết tật. tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng với tất cả lĩnh vực
cố quyền của người khuyết tật trên phạm vi quốc gia, khu - Khuyến khích hoạt động trợ giúp người khuyết tật. pháp luật, trừ lĩnh vực kinh doanh, thương mại.
vực và quốc tế. - Tạo điều kiện để tổ chức của người khuyết tật, tổ Đối với người khuyết tật phạm tội hình sự cũng sẽ
Đến các quy định pháp luật của Việt Nam chức vì người khuyết tật hoạt động. được trợ giúp pháp lý. Theo đó, Cơ quan có thẩm quyền
Nếu như trước đây, quyền của người khuyết tật chỉ - Khen thưởng cơ quan, tổ chức, cá nhân có thành tích, tiến hành tố tụng phải yêu cầu hoặc đề nghị Trung tâm
được quan tâm ở mức độ bảo đảm cho họ có được mức đóng góp trong việc trợ giúp người khuyết tật. trợ giúp pháp lý nhà nước cử Trợ giúp viên pháp lý, luật
sống tối thiểu và được chăm sóc về y tế, thì hiện nay, - Xử lý nghiêm minh cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành sư bào chữa cho người thuộc diện được trợ giúp pháp lý
trong điều kiện kinh tế, xã hội phát triển hơn, việc chăm lo vi vi phạm quy định của Luật này và quy định khác của thuộc các trường hợp:
(1)
đến quyền của người khuyết tật chính là việc phải tạo điều pháp luật có liên quan . a) Bị can, bị cáo về tội mà Bộ luật hình sự quy định
kiện thuận lợi cho người khuyết tật được bình đẳng các Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định số 28/2012/ mức cao nhất của khung hình phạt là 20 năm tù, tù chung
quyền về dân sự, chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và phát NĐ-CP ngày 10/4/2012 của Chính phủ hướng dẫn Luật thân, tử hình;
huy khả năng của mình để ổn định đời sống, hòa nhập cộng người khuyết tật và các văn bản khác, quy định rõ về các b) Người bị buộc tội có nhược điểm về thể chất mà
đồng và tham gia các hoạt động văn hóa, xã hội. chế độ cho người khuyết tật. không thể tự bào chữa; người có nhược điểm về tâm thần
Đảng, Nhà nước và xã hội luôn quan tâm đến công Chính phủ cũng đã ban hành các kế hoạch như: Kế hoặc là người dưới 18 tuổi.
tác người khuyết tật, đã ban hành, triển khai nhiều chủ hoạch thực hiện Công ước của Liên hợp quốc về quyền Như vậy, khi có nhu cầu trợ giúp pháp lý, người khuyết
trương, chính sách chăm lo, bảo đảm quyền và phát huy của người khuyết tật ban hành kèm theo Quyết định tật có khó khăn về tài chính có thể tìm đến Trung tâm trợ
vai trò của người khuyết tật, góp phần thúc đẩy tiến bộ xã số 1100/QĐ-TTg ngày 21/6/2016 của Thủ tướng Chính giúp pháp lý nhà nước tỉnh/thành phố để được hướng dẫn
hội và phát triển bền vững. phủ; Kế hoạch tổ chức thực hiện Chỉ thị số 39-CT/TW ngày và giải quyết.
Đảng ta đã ban hành Chỉ thị số 39-CT/TW ngày 01 tháng 11 năm 2019 của Ban Bí thư Trung ương Đảng Trong Đề án trợ giúp người khuyết tật giai đoạn
1/11/2019 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XII về khóa XII về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công 2021 - 2030 ban hành kèm theo Quyết định số 1190/QĐ-
tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác người tác người khuyết tật được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt TTg ngày 05/8/2020 của Thủ tướng Chính phủ. Nội dung
khuyết tật. tại Quyết định số 753/QĐ-TTg ngày 03/6/2020. Trợ giúp pháp lý của Đề án là:

55
Tết sẻ chia, Xuân yêu thương!