Page 23 - Tạp chí Giao thông Vận Tải - Số Tết Dương Lịch

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ Tập 64
Tập
6
4
Số 12/2024 (748)
Nghiên cứu cơ sở lý thuyết về thành phần cấp phối hạt

nhằm ứng dụng vật liệu tro xỉ nhiệt điện

làm vật liệu đắp nền đường tại Việt Nam

n TS. NGUYỄN VĂN BÍCH ; PGS. TS. HOÀNG TÙNG
(*)
Trường Đại học Xây dựng Hà Nội
(*)
Email: bichnv@huce.edu.vn

TÓM TẮT: Theo thống kê từ Bộ Xây dựng, lượng of particle gradation and the maximum compaction
tro xỉ phát thải từ các nhà máy nhiệt điện (NMNĐ) theory to assess the feasibility of applying coal ash
trên toàn quốc đang có xu hướng gia tăng. Tính and slag as materials for road embankments in
đến cuối năm 2023, tổng lượng tro xỉ nhiệt điện Vietnam. The results indicate that, although the
đạt khoảng 83 triệu tấn, tăng hơn 10% so với cuối application of coal ash and slag in road pavement
năm 2022. Hiện nay, tro xỉ được sử dụng chủ yếu and embankment construction remains limited
trong các lĩnh vực như vật liệu san lấp, phụ gia in Vietnam, there are clear scientific and practical
khoáng cho sản xuất xi măng và tiếp đến là phụ gia grounds for its adoption. Coal ash and slag can be
bê tông. Khi đáp ứng các yêu cầu về tính chất cơ lý, utilized in two primary ways: Directly or mixed with
nguồn tro xỉ này có tiềm năng ứng dụng lớn trong other materials for embankment construction, or in
xây dựng nền đường ô tô, với nhiều phương pháp combination with inorganic binders for stabilizing
công nghệ khác nhau. Bài báo tập trung nghiên road foundations, particularly in areas with soft soils.
cứu lý thuyết về ảnh hưởng của thành phần cấp KEYWORDS: Fly ash, thermal power plants,
phối hạt và cấp phối độ chặt lớn nhất, nhằm đánh roadbed, road construction, embankment materials.
giá khả năng sử dụng tro xỉ trong xây dựng nền
đường giao thông tại Việt Nam. Kết quả cho thấy,
dù việc ứng dụng tro xỉ nhiệt điện trong xây dựng
nền mặt đường ô tô vẫn còn hạn chế, nhưng có cơ
sở khoa học và thực tiễn rõ ràng. Tro xỉ có thể được 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
sử dụng theo hai hướng chính: Trực tiếp hoặc phối Trong các NMNĐ, sau quá trình đốt cháy nhiên liệu
trộn với các vật liệu khác để đắp nền đường, hoặc than đá, phần phế thải rắn tồn tại dưới hai dạng: Phần xỉ và
kết hợp với chất liên kết vô cơ để gia cố nền đường, phần tro xỉ. Tro than bay theo dòng khí nóng sau khi đi qua
đặc biệt phù hợp với khu vực đất yếu. dãy ống lò hơi được xả ra ngoài qua các thiết bị lọc bụi tĩnh
điện hoặc lọc bụi túi, sản phẩm thu hồi từ các thiết bị này
TỪ KHÓA: Tro xỉ, nhà máy nhiệt điện, nền đường, gọi là tro xỉ (Fly Ash), thông thường chiếm 80 - 90%. Tro xỉ
xây dựng đường, vật liệu đắp nền.
đáy (Bottom Ash) được hình thành khi các hạt tro hóa mềm
ABSTRACT: According to the Ministry of hoặc chảy lỏng dưới tác dụng của nhiệt độ và bám chặt
Construction, the volume of coal ash and slag vào tường lò và ống nồi hơi. Những hạt lớn hơn tích tụ và
discharged from thermal power plants nationwide rơi xuống phễu nằm ở đáy lò, nơi chúng được thu thập và
has been steadily increasing. By the end of 2023, thường chứa chủ yếu các hạt kích thước phân cấp chiếm
the total amount of coal ash and slag reached 10 - 20% lượng tro xỉ thải ra.
approximately 83 million tonnes, representing an Theo kết quả nghiên cứu của Viện Vật liệu xây dựng
increase of over 10% compared to the end of 2022. (Bộ Xây dựng), tính đến năm 2016, tại Việt Nam có tổng
Currently, coal ash and slag are primarily utilised in cộng 21 cụm NMNĐ hoạt động, trong đó có 10 nhà máy sử
fields such as landfilling materials, mineral additives dụng công nghệ đốt than phun, 12 nhà máy sử dụng công
for cement production. When meeting certain nghệ đốt than tầng sôi. Tổng công suất nhiệt điện 13.110
physical and mechanical property requirements, this MW. Theo kết quả điều tra của Viện Vật liệu xây dựng, tổng
ash and slag material has significant potential for lượng tro, xỉ phát thải năm 2016 khoảng 15.784.357 triệu
use in road embankment construction, employing tấn [1, 2].
various technological approaches. This study Theo [3, 4], lượng tro, xỉ các NMNĐ than tại Việt Nam
focuses on the theoretical evaluation of the effects phát sinh trong thời gian tới có thể ước tính như thể hiện
trong Bảng 1.1.

22