Page 56 - Đại biểu Nhân dân

Tâm từ bi
Tâm từ bi

c
ả
m hóa muôn loài
cảm hóa muôn loài

n THÍCH NGUYÊN HẬU

Trong kinh điển Phật giáo có nhiều giai thoại liên quan đến con
rắn, thể hiện lòng từ bi, trí tuệ của đức Phật cảm hóa muôn loài.
Cũng mang ý nghĩa ấy, song tích truyện “Đức Phật kể câu chuyện

về con rắn độc” còn chứa đựng ý nghĩa sâu sắc về cách xử lý các
vấn đề trong cuộc sống, thậm chí ở tầm quốc gia đại sự, theo
cách gần gũi, dễ hiểu.

ột vị vua đến hỏi đức Phật, nếu thực hành theo hạnh từ bi không sát sinh
của Ngài, đối với những kẻ phạm tội, có thể nghiêm trị hay không? Khi
Mđất nước bị xâm lăng, liệu có thể hô hào binh sĩ và Nhân dân cầm vũ khí
chiến đấu bảo vệ đất nước mình hay không?
Nghe xong, Đức Phật liền kể cho vị vua nghe câu chuyện về một con rắn độc.
“Trong ngôi làng nọ, có một con rắn độc rất hung dữ. Nó đã cắn rất nhiều người và
khiến họ phải mất mạng. Người trong làng vô cùng lo sợ, trẻ con cũng không dám chơi gần
các gốc cây.
Một hôm có vị tu sĩ đi đến ngôi làng và ngồi nghỉ dưới bóng mát của gốc cây, chợt con
rắn độc bò ra định cắn vị tu sĩ. Thấy sắc mặt của vị tu sĩ vẫn thản nhiên không sợ hãi, nó
rất kinh ngạc.
Vị tu sĩ nói với nó rằng khi con cắn người và gây tổn thương cho họ, họ sẽ vô cùng
đau đớn, thậm chí mất mạng. Rắn độc liền khởi tâm từ bi, từ đó nó quyết định sẽ
không bao giờ hại người nữa.
Khi thấy rắn độc không cắn người, người ở trong làng dần dần hết sợ. Họ bắt đầu trêu
chọc nó, trẻ con dùng chân đạp lên đuôi, rồi ném đá khiến nó bị thương rất nặng. Nhưng
dù vậy, nó vẫn không hề làm tổn thương ai và không hề muốn báo thù. Đói khát và đau đớn
khiến nó kiệt sức.
Một ngày kia, vị tu sĩ nọ lại đến, thấy tình cảnh của con rắn, rất đau lòng. Sau khi đắp
thuốc chữa trị, vị tu sĩ mới hỏi tại sao con rắn lại lâm vào cảnh ngộ này. Rắn độc trả lời
con đã lĩnh ngộ được lý đạo nên không cắn người.
Vị tu sĩ mỉm cười và nói rằng: Ta bảo con kiềm chế bản tính hung hăng nhưng con
lại làm mất bản tính tự vệ của mình. Con không cắn người thì cũng phải thè lưỡi ra để
mà dọa họ chứ”.
Đức Phật nói tiếp với nhà vua: “Bất cứ một sự thái quá nào trong hành vi, dù không sát
sinh cũng đều biến thành bạo lực. Người phạm tội phải bị trừng phạt vì tội lỗi và ác nghiệp
mà họ gây ra. Làm như vậy họ sẽ kiêng sợ mà không dám tái phạm. Nhưng, khi trừng phạt
một ai đó tuyệt đối không được để thù riêng, hận cũ chi phối sự phán quyết của mình. Khi
tà ác thắng thế thì nhân tính sẽ không tồn tại, hãy lấy cái thiện để thắng cái ác, hãy làm
theo luật pháp, hãy làm theo ý kiến của quần thần, Nhân dân và điều quan trọng là đều
phải bắt nguồn từ tâm từ bi. Con hãy nhớ rằng tất cả đều phải bắt nguồn từ tâm từ bi”.

*****

ức Phật và giáo lý của Ngài chỉ có một mục đích cả con người kia, vì như thế là một việc làm thái quá, vì một mọi pháp luật của các quốc gia từ Đông sang Tây... Tuy vậy,
duy nhất đó là giải thoát cho con người nói cây bị sâu mà hủy cả khu rừng. muốn diệt cái ác cũng cần có biện pháp đúng đắn, có trình
Đriêng và mọi loài nói chung thoát khỏi khổ đau. Ý niệm xấu mới là nọc độc làm người khác và thậm chí tự trước sau, phân chia nặng nhẹ... Do vậy, Phật dạy muốn
Phật dạy nước trong bốn biển chỉ có một vị là “vị mặn”, cũng là tự thân đau khổ, cũng như con rắn kia, khi biết được bắt rắn độc - diệt trừ ý niệm xấu ác trong lòng người - cũng
thế, giáo lý của Phật chỉ có một mục đích duy nhất là giải “nọc độc” của mình có thể gây chết người, nhưng sau khi cần có trật tự thứ lớp, có biện pháp khác nhau: phải chế
thoát, tức là giúp chúng sinh thoát khỏi khổ đau. khởi lên tâm từ bi, nó không còn là rắn độc nữa. Có thể ngự không cho cái ác có điều kiện làm ác bằng hình thức
Phật giáo Đại thừa xác quyết rằng, tất cả chúng sinh đều hiểu rằng, là con người tất sẽ có những tính xấu ác, hệt mạnh, phương pháp cứng rắn trước, sau đó mới tìm cách
có Phật tính, Phật là Phật đã thành, chúng sinh nếu biết tu như hễ là rắn độc ắt sẽ có nọc độc, nhưng khi biết giữ giáo hóa, hướng dẫn từ từ.
tập thì sẽ chắc chắn thành Phật, nên đức Phật dạy “các con giới, biết làm thiện thì không để những tính xấu đó điều Rắn và độc tính của rắn là hai khái niệm khác nhau;
là Phật sẽ thành”. Do vậy, khi mang hình hài khác nhau trong khiển hành vi bản thân nữa. con người và cái xấu của loài người cũng là hai khái niệm
cõi luân hồi, có thể là thân người, thân trâu, bò, lừa, ngựa hay Khi một chúng sinh mang thân rắn, có thể là rắn độc không giống nhau. Tuy nhiên, chúng song song tồn tại,
rắn thì cũng cần đối đãi nhau bằng tình thương yêu, như thế nhưng chúng ta không nhân danh bảo vệ loài này mà tàn sát, vấn đề cốt lõi ở việc bỏ xấu theo tốt, bỏ ác theo thiện
mới không mang lại đau khổ cho nhau. thậm chí là hủy diệt loài khác. Vì khi làm như thế thì đã thiên bằng cách nhận thức, hiểu rõ và có các biện pháp tương
Đức Phật chỉ muốn diệt ý niệm xấu - ý niệm xấu đó có khi vị, từ đó có thể là “ân nhân” của loài này nhưng lại là “kẻ hủy thích, cần tránh cách làm biến chính bản thân của sự
được ví là nọc độc của rắn - của chúng sinh chứ không phải diệt” đối với loài khác. diệt ác lại trở thành cái ác. Vì nếu chúng ta làm không
diệt toàn bộ thân và tâm của chúng sinh. Nghĩa là, một người Diệt cái xấu, nêu điều tốt là công việc của tất cả các đúng phương pháp thì chỉ là diệt được cái ác này bằng
làm ác thì cần giúp họ diệt trừ ý niệm ác chứ không diệt trừ bậc vĩ nhân minh triết từ cổ chí kim, cũng là mục đích của cách thay thế cái ác khác.

daibieunhandan.vn 51