Page 40 - Biên Phòng

40 Xuân
2025

tỏa sáng

giá trị văn hóa

nghìn năm

n Phó Giáo sư, Tiến sĩ LÊ THị BícH HỒNG
Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương

Văn hóa là hệ thống giá trị vật chất và tinh thần do lao động của con người
sáng tạo ra, được cộng đồng khẳng định tích lũy lại, tạo nên bản sắc riêng
của từng tộc người, từng xã hội. Văn hóa luôn là một dòng chảy liên tục; là
hồn cốt, “tấm căn cước”, là “tấm vé thông hành” mở cửa ra thế giới của mỗi
dân tộc, được sáng tạo nên trong suốt chiều dài lịch sử, với những biến động
không ngừng nghỉ của dân tộc, quốc gia và nhân loại. Điều đó đã được khẳng
định trong Tuyên bố chính sách về văn hóa tại Hội nghị quốc tế về chính sách
văn hóa của UNESCO (năm 1982): “Văn hóa là tổng thể những nét đặc thù về Đồng bào dân tộc Gié-Triêng ở Kon Tum tưng bừng tổ chức Lễ hội
tinh thần và vật chất, về trí tuệ và xúc cảm quy định tính cách của một xã hội mừng lúa mới. Ảnh: PhưƠnG ThÙY
hay của một nhóm xã hội...”.
ăn hóa Việt Nam là tổng thể những vận dụng linh hoạt, khéo léo. Nghị quyết số
giá trị vật chất và tinh thần do cộng 33-NQ/TW khóa XI xác định 5 quan điểm chỉ
Vđồng các dân tộc Việt Nam sáng tạo đạo, trong đó, ngoài thừa kế từ Nghị quyết
nên. Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII đã Trung ương 5 khóa VIII: “Văn hóa là nền
khẳng định điều đó: “Văn hóa Việt Nam là tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu, động
thành quả hàng nghìn năm lao động sáng lực phát triển bền vững đất nước” đã phát
tạo, đấu tranh kiên cường dựng nước và triển một ý quan trọng: “Văn hóa phải được
giữ nước của cộng đồng các dân tộc Việt đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội”.
Nam, là kết quả giao lưu và tiếp thu tinh hoa Đặc trưng nổi bật của nền văn hóa Việt
của nhiều nền văn minh thế giới để không Nam là tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự
ngừng hoàn thiện mình. Văn hóa Việt Nam cường, tự tôn dân tộc... Sống trong điều kiện
đã hun đúc nên tâm hồn, khí phách, bản tự nhiên “Sáng chắn bão giông chiều ngăn
lĩnh Việt Nam, làm rạng rỡ lịch sử vẻ vang nắng lửa” (Đất nước-Phạm Minh Tuấn),
của dân tộc”. người Việt Nam trọng tình, luôn phải biết
Văn hóa có vị thế, vai trò lớn trong thực ứng xử tinh tế, khéo léo, hài hòa. Từ đó, đã
tế cuộc sống. Văn hóa con người có mối hình thành nên đặc trưng văn hóa nổi bật
quan hệ biện chứng. Văn hóa là sản phẩm của dân tộc Việt Nam là tinh thần yêu nước,
sáng tạo của con người, do con người sáng nhân văn, đoàn kết, tương thân, tương ái,
Nghệ nhân đồng bào dân tộc Dao đỏ truyền dạy nghề thêu thổ cẩm truyền thống
tạo nên, văn hóa giúp cho con người ngày khoan hòa, giàu năng lực tiếp biến... Nghị
cho thế hệ mai sau. Ảnh: MAi SƠn
càng hoàn thiện hơn và cũng “chính văn hóa quyết Trung ương 5 khóa VIII nhấn mạnh 5
làm cho chúng ta trở thành những sinh vật “Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà đức tính của con người Việt Nam trong giai
đặc biệt - con người, có lý tính, có óc phê Nghị quyết Đại hội đại biểu bản sắc dân tộc vừa là mục tiêu, vừa là động đoạn cách mạng mới. Kế thừa, phát triển
phán và dấn thân một cách đạo lý. Chính toàn quốc lần thứ XIII của lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội” đức tính đó, Nghị quyết số 33-NQ/TW khóa
nhờ văn hóa mà con người tự thể hiện, tự ý Đảng nhấn mạnh: “Phát triển (Đại hội lần thứ IX của Đảng); “Tiếp tục phát XI nêu 7 phẩm chất khái quát cơ bản của
thức được bản thân, tự biết mình là một con người toàn diện và xây triển sâu rộng và nâng cao chất lượng nền con người Việt Nam là yêu nước, nhân ái,
phương án chưa hoàn thành đặt ra để xem dựng nền văn hóa Việt Nam văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” nghĩa tình, trung thực, đoàn kết, cần cù,
xét những thành tựu của bản thân, tìm kiếm tiên tiến, đậm đà bản sắc dân (Đại hội lần thứ X của Đảng). sáng tạo. Đại hội lần thứ XIII của Đảng xác
không mệt mỏi những ý nghĩa mới mẻ và tộc để văn hóa thực sự trở Sau 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung định: “Động lực và nguồn lực phát triển quan
sáng tạo nên những công trình vượt qua cả thành sức mạnh nội sinh, động ương 5 khóa VIII, Đảng ta đã tiến hành tổng trọng của đất nước là khơi dậy mạnh mẽ tinh
giới hạn của bản thân”. Con người là nhân lực phát triển đất nước và bảo kết và ban hành Nghị quyết số 33-NQ/TW thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức
tố quan trọng quyết định trực tiếp sự phát vệ Tổ quốc”. khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng
triển của văn hóa và dân tộc. Xây dựng văn con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”.
hóa chính là hành trình sáng tạo, hoàn thiện triển bền vững đất nước: “Xây dựng nền văn Văn hóa được soi sáng bởi tâm tuệ của
con người, như khẳng định trong Nghị quyết dải đất hình chữ S hướng ra biển Đông này hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị
số 33-NQ/TW khóa XI: “Phát triển văn hóa luôn phải được tôi rèn, hun đúc truyền thống tộc, thống nhất trong đa dạng của cộng đồng Văn hóa toàn quốc (2021): “Văn hóa là hồn
vì sự hoàn thiện nhân cách con người và văn hóa của dân tộc; biết thích ứng một cách các dân tộc Việt Nam, với các đặc trưng dân cốt của dân tộc, nói lên bản sắc của dân tộc.
xây dựng con người để phát triển văn hóa. thông minh nhất để sáng tạo nên những giá tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học”. Tư Văn hóa còn thì dân tộc còn...”. Tổng Bí thư
Trong xây dựng văn hóa, trọng tâm là chăm trị văn hóa riêng độc đáo, đậm đà bản sắc tưởng, đạo đức và lối sống là những lĩnh Nguyễn Phú Trọng đã ra đi, nhưng tâm tuệ
lo xây dựng con người có nhân cách, lối dân tộc. Linh hoạt trong ứng xử, cả dân tộc vực then chốt của văn hóa. Văn hóa bao soi sáng của Tổng Bí thư đã được đúc kết
sống tốt đẹp, với các đặc tính cơ bản: yêu vừa biết tận dụng những điều kiện thuận lợi gồm nghệ thuật. Nghị quyết 23-NQ/TW khóa trong cuốn sách “Xây dựng và phát triển nền
nước, nhân ái, nghĩa tình, trung thực, đoàn nhất, lại vừa biết đối phó với những khó X xác định: “Văn học nghệ thuật là lĩnh vực văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc
kết, cần cù, sáng tạo”; với nhiệm vụ “chăm khăn, thách thức để tạo nên một nền văn rất quan trọng, đặc biệt tinh tế của văn dân tộc”. Cuốn sách là những nguyên lý có
lo xây dựng con người Việt Nam phát triển hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân hóa...”. Theo đó, sự nhất quán về tính chất giá trị lý luận, thực tiễn sâu sắc, bền vững,
toàn diện, trọng tâm là bồi dưỡng tinh thần tộc. Tính chất nhất quán của nền văn hóa của nền văn hóa được thể hiện trong xây như “kim chỉ nam” về văn hóa trong thời kỳ
yêu nước, lòng tự hào dân tộc, đạo đức, lối Việt Nam được soi sáng từ Đề cương văn dựng và phát triển văn học nghệ thuật: “Tập mới; thể hiện tầm cao tâm tuệ, nhân cách
sống và nhân cách”. hóa Việt Nam năm 1943 do đồng chí Tổng trung mọi nguồn lực xây dựng nền văn học văn hóa của Tổng Bí thư suốt đời tận hiến
Thực tiễn đất nước đã chứng minh vai Bí thư Trường Chinh khởi thảo đến các chỉ nghệ thuật Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản cho đất nước, Nhân dân:
trò, vị thế quan trọng của văn hóa. Văn hóa thị, nghị quyết của Đảng trong hành trình sắc dân tộc”. Người đi di sản còn để lại
là nguồn lực trực tiếp cho sự phát triển bền hơn 80 năm. Nghị quyết Trung ương 5 khóa Đảng đã xác định cách mạng văn hóa có Tiếp bước đường văn Bác Hồ ghi
vững đất nước. Sinh tồn trong điều kiện tự VIII tập trung mục tiêu xây dựng nền văn hóa vai trò quan trọng không tách rời cách mạng Nhân tâm, trí tuệ đèn dẫn lối
nhiên, xã hội như Việt Nam, con người của Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; kinh tế, chính trị và ở mỗi thời kỳ, Đảng luôn "Văn hóa soi đường quốc dân đi"... n