Page 35 - Biên Phòng

Xuân 35
2025

hòn nhạn

- điểm cơ sở đánh dấu

chủ quyền quốc gia

n LÊ VăN cHươNG

Có tiếng chim nhạn vang lên lúc xa, lúc gần, hòa trong âm thanh
của sóng biển rì rào. Đàn chim bay qua lá cờ Tổ quốc đang phấp
phới tung bay cạnh cột mốc điểm cơ sở A1 cắm trên Hòn Nhạn.
Rất nhiều người ước ao một lần được đặt chân lên Hòn Nhạn để
đứng nghiêm, chào cột mốc ký hiệu A1. Đây là cột mốc đầu tiên Chị Vũ Ngọc Nương, cán bộ Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Kiên Giang nói chuyện với
trong tổng số 11 cột mốc đánh dấu đường cơ sở dùng để tính cán bộ, chiến sĩ Biên phòng khi ra thăm Hòn Nhạn. Ảnh: lÊ VĂn ChưƠnG
chiều rộng lãnh hải trên vùng biển Việt Nam, gắn với câu chuyện
chúa Nguyễn gần 250 năm về trước.

Đảo chim nhạn
Trong các tài liệu, quần đảo Thổ
Từ thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang Chu, trong đó có Hòn Nhạn nằm
đón tàu ra thành phố Phú Quốc gần 100km, trên tuyến đường chính của các
phải đợi 5 ngày mới có chuyến tàu ra xã đảo
Thổ Châu (quần đảo Thổ Chu, tỉnh Kiên vương quốc cổ Langkasuka, Pan-
Giang) với gần 100km nữa. Ngồi ở xã đảo pan, Mlayu nên từ thế kỷ thứ V
Thổ Châu có thể nhìn sang một hòn đảo rất đã như một bến đỗ. Từ năm
nhỏ, màu trắng lóa dưới ánh mặt trời và làn 1757, chúa Nguyễn đã có chính
nước xanh như ngọc ở vịnh Thái Lan, đó là sách khai phá hòn đảo này.
Hòn Nhạn.
Trong cuốn sách “Lịch sử xã đảo Thổ xã đảo Thổ Châu là như vậy. Vào những
Chu” và nhiều tài liệu khác đề cập, trước ngày biển động, mọi người chỉ biết nhìn
năm 1783, chúa Nguyễn Ánh (sau này là
nhau và quay sang đi săn con cà cuốc tại
vua Gia Long) thường xuyên đặt chân lên đảo Thổ Châu để làm thức ăn. Cà cuốc
quần đảo Thổ Chu. Năm 1956, chính quyền
(thuộc họ thằn lằn) giống con dông biển,
Sài Gòn đã đặt một cột mốc trên xã đảo Thổ
nhưng to hơn gấp nhiều lần. Sau ngày
Châu và khắc kèm chữ Poulo Panjang, có
biển lặng sóng, mọi người lại sang Hòn
nghĩa là Cù Lao Dài (trước năm 1975, dân
Nhạn để ngắm cảnh chim bay rợp trời và

số khoảng 500 nhân khẩu). Cán bộ Biên phòng giới thiệu điểm cơ sở A1 cho đoàn cán bộtham quan nơi đây.
nhớ về đất liền. Khi cuộc sống dần ổn định
Ngày 27/4/1992, UBND tỉnh Kiên Giang Ảnh: lÊ VĂn ChưƠnG
và có tàu vận tải thông thương giữa đảo
bắt đầu thực hiện chương trình đưa người
Phú Quốc và Thổ Chu, chính quyền
dân trong đất liền ra quần đảo Thổ Chu định
khuyến cáo người dân cấm thu lượm
cư trở lại, vì cư dân ở đảo (503 người) trước
trứng để bảo tồn loài chim nhạn.
đó đã bị Khmer Đỏ thảm sát. Năm 2017, tại
Hòn Nhạn được xây dựng một cột mốc điểm Dấu mốc lãnh hải Tổ quốc
cơ sở A1 để tính chiều rộng lãnh hải Việt
Ra quần đảo Thổ Chu và sang thăm
Nam (có 11 điểm chuẩn, Hòn Nhạn là điểm
đầu tiên). Hòn Nhạn, ông Nguyễn Thái Học chia sẻ, từ
thời đó đã không còn nhìn thấy dấu tích gì
Bà Tăng ThịPhượng, cư dân ra đảo từ

những ngày đầu tiên kể: “Ra Hòn Nhạn, ban của chúa Nguyễn Ánh lưu lại trên đảo, chỉ
nghe kể các bãi biển như: Bãi Dong, bãi
đầu ai cũng ngỡ ngàng, nhưng rồi mọi
người cũng quên đi nỗi nhớ nhà vì chim Ngự, bãi Nhất, bãi Mun, rồi đến Hòn Cao
Cát, Hòn Cái Bàn, Hòn Từ, Hòn Khô, Hòn
nhạn bay rợp cả bầu trời, tiếng chim kêu to
tới mức như lạc vào một rừng âm thanh và Xanh, Hòn Cao… đều từng là nơi chúa
Nguyễn Ánh và quân sĩ lưu lại rồi từ đây
một thế giới khác biệt”.
sang Xiêm (Thái Lan), vì bị quân của Quang
Đảo chim nhạn Trung truy đuổi.
Đứng bên Hòn Nhạn nhìn về phía xã đảo
Đảo Hòn Nhạn có diện tích khoảng 3-
Thổ Châu là màu xanh rì của rừng già và cây
4ha. Toàn bộ hòn đảo là nền đá, có rất ít
phong ba, bàng vuông, bàng lá lớn. Còn ở
khe nứt để cây có thể đâm rễ sinh trưởng. trên Hòn Nhạn là màu trắng bạch của những
Ở những vết lõm trên sườn dốc, cây cỏ
phiến đá và cỏ xanh đang héo úa từng mảng
khô héo tạo ra một lớp đất mùn tơi xốp có vì cái nắng cháy. Cứ đến dịp Tết, màu vàng
thể trồng được một ít cây xanh. rộm lại chuyển thành màu xanh khi cỏ bắt
Thời gian đầu tiên cư dân trong đất ra đầu hồi sinh sau những ngày mưa đổ.
đảo lập nghiệp, mọi người nhìn xung Tất cả các đoàn công tác khi sang được
quanh, giữa mênh mông nước biển, câu Hòn Nhạn đều đứng lặng trước lá cờ Tổ
hỏi đầu tiên đặt ra là “thức ăn ở đâu?”. quốc tung bay trong gió. Ông Lý Ngọc Định,
Ông Nguyễn Thái Học, sinh năm 1954, Phó ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Kiên Giang,
Chủ tịch UBND xã ThổChâu khóa đầu tiên người sưu tầm và biên soạn cuốn “Lịch sử

kể lại, lúc mới ra quanh Hòn Nhạn có vô xã đảo Thổ Chu” đứng bên điểm cơ sở A1
số cá biển. Người dân đánh cá phơi khô và chia sẻ về những năm tháng đi phỏng
chứ không thể bán vào đất liền, vì đường vấn các bậc cao niên để lưu lại tư liệu viết
vào bờ quá xa và chỉ có một vài chiếc ghe về quần đảo Thổ Chu, về Hòn Nhạn. Nội
nhỏ, không có tàu tiếp tế ra đảo. Vậy rồi dung cuốn sách có nhiều đoạn nhấn mạnh
người dân qua đảo lượm trứng chim về để về sự hiện diện của chúa Nguyễn Ánh cách
thêm vào bữa ăn. đây gần 250 năm ở vùng biển Tây Nam.
Ký ức về Hòn Nhạn đối với những cư Những người lính Biên phòng là thế hệ con
dân đầu tiên ra vùng biển, đảo xa xôi, bám cháu tiếp nối sự nghiệp gìn giữ biển, đảo
trụ lại cùng bộ đội cho đến ngày thành lập cha ông đã để lại cho muôn đời sau... n Cây xanh được BĐBP trồng tại Hòn Nhạn. Ảnh: lÊ VĂn ChưƠnG