Page 14 - Báo Quảng Nam - Số Tết Âm Lịch

NỬA THẾ KỶ DỰNG XÂY QUÊ HƯƠNG
(1975 - 2025)

Biểu tượng hoa xương
rồng nở trên cát tại nút giao
thông đoạn qua Khu kinh tế
“Cởi trói”,
“Cởi trói”,
mở Chu Lai, Núi Thành.
Ảnh: HẢI HOÀNG

vượt lên chính mình
vượt lên chính mình

⁄ NGUYỄN ĐIỆN NAM giao ruộng cho họ, vì sao Nhà nước phải bao từ
đầu vào đến đầu ra của sản xuất và sản phẩm…
Gần đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đã Điểm nút của sự bức xúc chính là căn cớ cho “xé Các địa phương phải trăn trở,
nhiều lần phát biểu: “Để đạt mục rào”: đòi ruộng, đòi khoán, hoặc bỏ vào khe núi suy nghĩ “trên chính mảnh đất
khai hoang…
tiêu phát triển kinh tế - xã hội Trước yêu cầu của thực tiễn, năm 1981 đã có
mà Nghị quyết Đại hội XIII đã đề Chỉ thị 100 của Ban Bí thư Trung ương Đảng nhằm của mình”, phát huy tinh thần
khoán sản phẩm cuối cùng đến nhóm và người lao
ra, chúng ta phải đổi mới tư duy, động. Nhưng sau 6 năm cơ chế khoán này bộc lộ chủ động, sáng tạo để phát
phải “cởi trói”, phải quyết đoán, những bất cập, vì vậy nhiều nơi ruộng đồng vẫn triển… Phải giải phóng sức lao
xác xơ. Vào mùa hè năm 1987, Tỉnh ủy Quảng
phải bứt phá, phải vượt lên chính Nam - Đà Nẵng mở hội nghị về “Củng cố và tăng
cường quan hệ sản xuất trong nông nghiệp”. Hội
mình”. Nhìn lại diễn trình đổi mới, nghị căng thẳng khi vạch ra những yếu kém của động, sức sản xuất, phải huy
từ thực tiễn Quảng Nam bài học kinh tế tập thể theo mô hình hợp tác xã. Không động được nguồn vốn vật chất và
cưỡng được, cái “rào” cơ chế cũ bị xé toang và từ
về sự “cởi trói” đã từng có trong điểm nút ấy đã dẫn đến sự ra đời của Nghị quyết
lịch sử… 03 của Tỉnh ủy vào ngày 29/6/1987 về “Tiếp tục tinh thần trong Nhân dân, phải
củng cố và tăng cường quan hệ sản xuất, hoàn
ỔNG kết 40 năm đổi mới, bài học Việt Nam thiện cơ chế khoán trong nông nghiệp”. Cơ chế làm cho Nhân dân cảm nhận họ
là “cởi trói” tư duy kinh tế, chuyển từ nền theo nghị quyết này (khoán 03), có thể xem là
kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang “khoán 10 của Quảng Nam”, ra đời trước khoán là người hưởng thụ những thành
Tkinh tế hàng hóa nhiều thành phần. Rồi từ 10 của Trung ương gần 1 năm, làm đổi mới tư duy
đó dần định hình tiến tới nền kinh tế thị trường quản lý nông nghiệp, khiến nông dân phấn khởi, quả đó thì mọi người sẽ chung
định hướng xã hội chủ nghĩa. Một thành công lớn ruộng đồng vượt qua cơn đau trở dạ để sinh nở
là vực dậy đất nước từ khủng hoảng thiếu lương mùa màng tốt tươi. sức đồng lòng thực hiện.
thực trầm trọng đến xuất khẩu gạo hàng đầu thế THÁO NÚT THẮT KINH TẾ MỞ
giới, đồng thời giá trị xuất khẩu các mặt hàng khác (Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị
không ngừng tăng, năm 2024 đạt tổng kim ngạch Trước và sau tái lập tỉnh 1997, kinh tế Quảng toàn quốc quán triệt, triển khai tổng kết việc thực
xuất nhập khẩu gần 800 tỷ USD. Nam chủ yếu là thuần nông. Xác định một cuộc hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW )
Đất Quảng từ “đêm trước đổi mới” đã có những đi mới là chuyển dịch cơ cấu kinh tế nhưng phải
quyết sách chiến lược vượt lên chính mình. Đặc bắt đầu từ đâu? Phải đi lên từ truyền thống văn
biệt khi xác định hành trình chuyển dịch cơ cấu hóa, năm 1999, Hội An và Mỹ Sơn được công nhận Nam, trong đó Thaco vươn lên thành tập đoàn đa
kinh tế sau tái lập tỉnh, Quảng Nam đã có những Di sản văn hóa nhân loại, mở ra cơ hội phát triển ngành, đa lĩnh vực, gồm: ô tô; nông nghiệp; cơ khí
bước “cởi trói” (thậm chí từng bị coi là “xé rào”) để du lịch. Tuy nhiên, để chuyển biến nhanh, công - công nghiệp hỗ trợ; đầu tư - xây dựng; thương
thúc đẩy công nghiệp và dịch vụ phát triển. nghiệp phải đi đầu. Lịch sử đã lựa chọn nơi diễn mại - dịch vụ và logistics, đóng góp hơn 50% giá
ra “trận đầu thắng Mỹ” là Núi Thành, với hạt nhân trị sản xuất công nghiệp và nguồn thu ngân sách
BÀI HỌC “ĐÊM TRƯỚC KHOÁN 10” Chu Lai, một tư duy kinh tế mở đã phác thảo trên của tỉnh. Nguồn thu tăng hàng trăm lần so với thời
Sau ngày thống nhất đất nước, với hào khí khải nền dải cát trắng hoang vu. tái lập tỉnh cũng nhờ khu kinh tế mở, nay tiếp tục
hoàn ca, những chiến dịch khai hoang đồng ruộng, Ấp ủ giấc mơ kinh tế mở như thời thương cảng phát triển từ Núi Thành ra vùng đông Tam Kỳ và
phá vỡ bom mìn, thâm canh, tăng vụ… đã tạo nên Hội An phồn thịnh, nhiều hội thảo được tổ chức Thăng Bình, thu hút nhiều nhà đầu tư trong và
một diện mạo khác hẳn cho nông nghiệp đất để xây dựng đề án đệ trình Chính phủ. Ngày ngoài nước.
Quảng. Đặc biệt nhờ sức dân đóng góp vô cùng to 5/6/2003, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định Nửa thế kỷ dựng xây quê hương, còn nhiều
lớn đã xây nên mạng lưới thủy lợi rộng khắp, trong 108 để Quảng Nam “thí điểm” xây dựng Khu kinh thành tựu đáng kể nữa, nhưng chỉ nêu lại hai bài
đó đại thủy nông Phú Ninh là công trình mang tầm tế mở Chu Lai. Mở đầu công cuộc thu hút đầu tư là học trên để thấy rằng điều quan trọng là cơ chế
thế kỷ, khởi công từ 29/3/1977. Công trình này Thaco, mở ra ngành công nghiệp ô tô. chính sách, là quyết sách táo bạo dám nghĩ, dám
nay vẫn là biểu tượng đẹp đẽ của nửa thế kỷ dựng Nhưng nào đâu phải dễ dàng để “mở”, bởi khi làm, “cởi trói” điểm nghẽn về thể chế để tự lực, tự
xây hòa bình, còn hiệu ứng tích cực đến mai sau. vừa mở ra đã nhanh chóng bị đóng lại. Cơ chế cho cường.
Có đất, có nước, có bàn tay cần cù lao động, nên Chu Lai đã trễ thời cơ khi hàng loạt khu kinh tế, Giờ đây, với công cuộc tăng tốc về đích kế hoạch
màu xanh đã trở lại trên những cánh đồng chết. khu công nghiệp trong nước lần lượt ra đời, không 5 năm (2020-2025) và phấn đấu đến năm 2030 trở
Trào lưu làm kinh tế tập thể với mô hình hợp tác khác mấy về chính sách ưu đãi. Vì vậy Chu Lai thành tỉnh khá của cả nước, đòi hỏi Quảng Nam
xã bước đầu đem lại nhiều đổi thay cho quê hương. chưa thể tròn ước mơ xây dựng khu phi thuế quan, phải tìm tòi quyết sách hiệu quả cho việc hiện
Tuy nhiên vì nhiều lý do, trong đó cơ chế chính phát triển sân bay Chu Lai thành trung tâm trung thực hóa khát vọng phát triển. Quyết sách đúng và
sách đã “trói tay” nông dân trên đồng ruộng, diễn chuyển quốc tế, hay phát triển trung tâm tài chính trúng nguyện vọng của Nhân dân, sẽ giải phóng
ra cảnh “cha chung không ai khóc”, cái đói nheo của khu vực... Song, hiệu quả từ tháo nút thắt đầu sức sản xuất, thu hút đầu tư mạnh mẽ, khơi dậy
nhóc vẫn trầm kha. Dần dà, từ luống cày, nông dân tư ban đầu đã đưa Khu kinh tế mở Chu Lai từng trào lưu đổi mới sáng tạo để khai thác hiệu quả
đặt ra câu hỏi rằng họ làm cho ai, vì sao không bước trở thành động lực phát triển của Quảng tiềm lực con người và tài nguyên thiên nhiên.

Mùa vàng trên cánh đồng xứ Quảng. Ảnh: PHƯƠNG THẢO

15 15 Xuân Ất Tỵ
Xuân Ất Tỵ