Page 41 - Trí thức Phú Yên

Xuân
Khoa hoïc coâng ngheä vaø Giaùo duïc ẤT TỴ

đó đem trồng ở vườn ươm và tiếp tục quan sát và chăm Tất cả các khâu kỹ thuật từ cắt mở phần dây sau ghép,
sóc cây con xử lý ngọn gốc ghép, cắt tỉa mầm dại, tưới nước, làm cỏ,
2. Phương pháp giâm cành bón phân, tạo hình, phòng trừ sâu bệnh hại đều cần được
Là cách cắt một phần cành của cây mẹ, đặt vào đất tuân thủ một cách nghiêm ngặt, đúng kỹ thuật.
hoặc nước để ra rễ và trở thành cây con. Phương pháp 4. Phương pháp nuôi cấy mô
này dùng cho các loại cây có khả năng ra rễ dễ dàng từ Phương pháp nuôi cấy mô trong nhân giống vô tính
cành, như hoa hồng, cây sung, cây bưởi, cây mít… là gì? Đây là cách lấy một tế bào hay một nhóm tế bào
* Các bước thực hiện: từ các bộ phận của thực vật (như lá, thân, rễ, hoa…) nuôi
Bước 1: Cắt cành trong ống nghiệm với dung dịch dinh dưỡng và chất kích
Cắt vát, tránh dập nát từng đoạn 10 – 15 cm các cành thích để tạo thành cây mới. Phương pháp này dùng cho
bánh tẻ (cành không non quá và cũng không già quá) các loại cây quý hiếm, có giá trị kinh tế cao hoặc khó nhân
giống theo các phương pháp khác.
Bước 2: Giâm cành
Cắm trực tiếp cành đã cắt, hoặc xử lý bằng chất kích Các bước thực hiện:
thích ra rễ (nhóm Auxin n), sau đó cắm vào nền giâm. Bước 1: Chuẩn bị
Trước khi thao tác lấy mô đưa vào môi trường tái sinh
Bước 3: Chuyển cây vào vườn ươm (vào mẫu) thì cần các hoạt động trước đó. Giai đoạn này
Khi rễ cây mọc ra nhiều và đủ dài ở các cành giâm, ta nhằm đảm bảo điều kiện vô trùng, cũng như đảm bảo
chuyển cây vào vườn ươm để quan sát tiếp và chăm sóc. quá trình nuôi cấy thành công. Các hoạt động: Chọn
Bước 4: Đưa cây vào trồng đại trà mẫu, thu mẫu, chuẩn bị môi trường, dụng cụ nuôi cấy
Khi cây đã đủ rễ và lá, tiến hành đưa cây vào trồng phù hợp. Môi trường, dụng cụ đều được tiệt trùng trước
đại trà. khi thao tác với mẫu.
3. Phương pháp ghép cành Giai đoạn chuẩn bị có thể phải thực hiện trước khi cấy
Là cách cắt một phần cành của cây mẹ (gọi là nhánh 24 -48 giờ trước khi vào mẫu.
ghép), gắn vào một phần thân của cây khác (gọi là gốc Bước 2: Cấy khởi động
ghép) để hai phần liên kết với nhau và trở thành một cây Mẫu sau khi thu, được vô trùng và chuyển vào môi
mới. Phương pháp này dùng cho các loại cây có khả năng trường dinh dưỡng.
liên kết tốt với nhau và có đặc điểm mong muốn khác Lưu ý rằng, với mô càng trẻ thì khả năng nhân giống
nhau, như hoa lan, hoa mai… thành công càng cao. Các mô lấy ở thời kì sinh trưởng
* Các bước thực hiện: mạnh của của cây sẽ đạt kết quả tái sinh tốt nhất. Vì vậy,
Bước 1: Chăm sóc cây con trước khi ghép người ta thường lấy chồi đỉnh hay chồi nách để nuôi cấy.
Trước khi ghép 1 – 2 tuần hãy tiến hành vệ sinh vườn Bước 3: Nhân nhanh
cây gốc ghép và tăng cường chăm sóc để cây có nhiều Đây là giai đoạn cốt lõi, quan trọng trong quá trình
nhựa, tượng tầng hoạt động tốt nhất có thể. nhân giống tế bào thực vật. Hệ số nhân giống ở giai
Bước 2: Chọn cành, mắt ghép tốt đoạn này quyết định năng suất nhân giống. Để có được
Cành ghép được lấy từ vườn chuyên ghép cành hoặc hệ số nhân giống cao, cần rất nhiều kinh nghiệm trong
vườn sản xuất với những giống mang đầy đủ các đặc tính quá trình nuôi cấy của kĩ thuật viên. Đây là giai đoạn khó
của cây muốn nhân. Cành ghép được chọn ở giữa tầng nhất. Kết quả của giai đoạn này là tạo ra số lượng chồi lớn.
tán, không có sâu bệnh nguy hiểm gây hại. Tuổi cành Bước 4: Ra rễ tạo cây hoàn chỉnh
ghép cần chọn phù hợp tùy thuộc vào thời vụ ghép khác Giai đoạn nhân nhanh đã tạo ra số lượng chồi lớn, tuy
nhau. Trong điều kiện di chuyển xa, cần thực hiện tốt công nhiên để cây có thể sống sót và phát triển, cây cần hoàn
tác bảo quản trong điều kiện đủ ẩm, tránh nhiệt độ cao. thiện các bộ phận trong đó có rễ. Môi trường giai đoạn
Bước 3: Chọn thời vụ ghép tốt này cần bổ sung các hoạt chất giúp cây ra rễ hoàn chỉnh.
Trong điều kiện khí hậu ở nước ta, đa số các giống Bước 5: Đưa cây ra ngoài tự nhiên
cây ăn quả được tập trung ghép vào vụ xuân và vụ thu. Bước cuối cùng sau khi tạo được cây hoàn chỉnh là giai
Bước 4: Thao tác kỹ thuật ghép đoạn huấn luyện cây. Giai đoạn này giúp cây làm quen với
Các thao tác ghép cần được tiến hành nhanh chóng, môi trường ngoài phòng thí nghiệm, thích ứng dần với
đúng kỹ thuật và chuẩn xác. môi trường ngoài tự nhiên. Điều này giúp cây con tăng
Bước 5: Chăm sóc cây con sau khi ghép khả năng sống sót khi đưa ra trồng thực tế 

Số 25 tháng 12/2024 39