Page 14 - Người Hà Nội
P. 14
nặng về những trăn trở, tâm tư, thủ công. Có thể kể tới nghề đúc Một Cột, hồ Gươm, Văn Miếu - thanh lịch cũng đậm đà hơn”.
tình cảm, thân phận gắn liền với đồng Ngũ Xã (Ba Đình), vàng bạc Quốc Tử Giám, Hoàng thành Nét thanh lịch của người Hà Nội
thế sự và vận hội… qua các thể ở Định Công (Hoàng Mai), dệt lụa Thăng Long, Nhà hát Lớn, cầu thực chất là sự tôn trọng các giá
cách, múa, hát, nói và diễn Vạn Phúc (Hà Đông), gốm sứ Bát Long Biên… Đây cũng chính là trị tinh thần, đạo lý, văn hóa
xướng, tất cả thể hiện là một bộ Tràng (Gia Lâm), mây tre đan Phú một thành tố tạo nên bề dày của trong làm ăn, ứng xử, cũng như
môn nghệ thuật điêu luyện đỉnh Vinh (Chương Mỹ), nghề thêu văn hóa đất Kinh kỳ. sinh hoạt hàng ngày, từ ăn, mặc,
cao, góp phần tô đậm nét văn hóa Quất Động, sơn mài Hạ Thái Và như là một yếu tố tất yếu ở, nói năng, đi lại, thưởng ngoạn
hào hoa của nhu cầu đời sống (Thường Tín), khảm trai Chuôn của văn hiến Thăng Long, đó là văn hóa nghệ thuật… tất cả đều
thẩm mỹ. Ngọ (Phú Xuyên)… Tương truyền, nét hào hoa, thanh lịch. được chăm chút, cân nhắc, tề
Nói đến văn chương, giáo dục, 36 phố phường hình thành từ Chẳng thơm cũng thể hoa nhài, chỉnh một cách khéo léo, tinh tế.
âm nhạc… không thể không nhắc thời nhà Lý - Trần là một đô thị cổ Dẫu không thanh lịch, Nhìn về văn hiến Thăng
tới hình thức tín ngưỡng và lễ bao gồm khu vực trong và ngoài cũng người Tràng An! Long, GS.TS Đặng Cảnh Khanh -
hội. Đây là di sản văn hóa quý báu phố cổ Hà Nội. Vào những năm Nét hào hoa thanh lịch ấy nguyên Viện trưởng, Viện
đã tồn tại, đồng hành và tạo nên đầu thế kỷ XI, nơi đây là khu dân đâu dễ hình thành trong ngày Nghiên cứu Thanh niên cho
ký ức văn hóa của dân tộc. Vượt cư sinh hoạt và buôn bán vô cùng một, ngày hai mà chính là tự rằng “văn hiến Thăng Long - Hà
qua thời gian, tín ngưỡng, lễ hội đã sầm uất. Đặc trưng của khu phố cổ Thăng Long - Hà Nội chung đúc Nội chính là sự kết tinh của văn
lan tỏa và có sức sống bền bỉ trong
đời sống tinh thần của nhân dân.
Trong số các di tích tôn giáo, tín
ngưỡng, Tứ trấn Thăng Long - bốn
ngôi đền thờ bốn vị thần trấn giữ
bốn hướng: Bạch Mã (trấn Đông),
đền Voi Phục (trấn Tây), đền Kim
Liên (trấn Nam), đền Trấn Vũ
(trấn Bắc) như một phương thức
sáng tạo không gian thiêng liêng
đặc biệt; lại thêm chùa Một Cột ở
khu vực Tây Nam và các đạo quán
(nhất là Bích Câu đạo quán)… đã
phản ánh đậm nét đời sống, văn
hóa, tín ngưỡng người dân đất
Thăng Long.
Nói riêng về lễ hội, từ xa xưa
nhân dân đã sáng tạo ra lễ hội và
coi như cuộc sống thứ hai của
mình. Lễ hội sống động màu sắc
dân gian, phần thể hiện nào cũng
nhằm hướng con người tới những
ước mơ, khát vọng về cuộc sống
chân, thiện, mỹ. Với bề dày lịch
sử, Kinh đô là nơi tập trung sự
giao thoa văn hóa với nhiều nền
văn hóa khác trên thế giới, lễ hội
Thăng Long - Hà Nội vô cùng
phóng phú, hấp dẫn với hơn
1.000 lễ hội. Ngoài các lễ hội quy Hát ca trù.
mô như lễ hội chùa Hương, lễ hội
gò Đống Đa, hội Gióng… Hà Nội
còn có nhiều lễ hội được tổ chức là những phố làng nghề, thu hút hồn thiêng sông núi, vượng khí hiến Việt Nam. Văn hiến Thăng
rải rác trong năm. Tinh thần, đặc những người thợ thủ công từ các tự nhiên hàng mấy ngàn năm. Long - Hà Nội tiếp thu tinh hoa
trưng nguồn gốc văn hóa, lịch sử làng nghề quanh kinh thành Nhà Hà Nội học Nguyễn Vinh của các vùng đồng thời lại
cũng như những khát vọng của Thăng Long tụ tập về 36 phố Phúc từng lý giải: “Thực ra, chuyển tiếp tinh hoa ấy cho các
người Việt nói chung và người phường Hà Nội xưa để kinh trong cả nước, chỗ nào văn vùng khác”.
Thăng Long xưa nói riêng đều doanh, buôn bán. minh thì đều có người thanh Danh xưng Hà Nội - Thành
được thể hiện rõ nét thông qua Hà Nội hôm nay ngày một lịch. Nhưng Hà Nội với bề dày phố ngàn năm văn hiến vừa là
hình thức lễ hội. Đây cũng là phát triển nhưng trong lòng nghìn năm tuổi, cả nghìn năm niềm tự hào cũng đặt ra những
những giá trị văn hóa quý giá, Thành phố vẫn in đậm dấu ấn đô thị hóa, thu hút nhân tài yêu cầu mới trong phát triển Thủ
mang đậm sắc thái vùng miền, lịch sử với hàng nghìn di tích, bách nghệ bốn phương, đồng đô. Ngày nay, khi Thủ đô Hà Nội
bản năng và sắc thái riêng biệt công trình kiến trúc trong đó có thời có giao lưu quốc tế, thời sau bước sang giai đoạn hội nhập và
của dân tộc ta. những công trình có niên đại cả thường xuyên hơn, lắm vẻ hơn phát triển, đặc biệt là trong kỷ
Cùng với các di sản văn hóa trăm, nghìn năm. Sự hòa quyện thời trước, lại là kinh thành, là nguyên vươn mình cùng dân tộc,
phi vật thể, nghề thủ công giữa các đường nét kiến trúc cổ trung tâm chính trị, văn hóa lớn truyền thống văn hiến vẫn
truyền thống cũng đã góp phần với nghệ thuật kiến trúc Pháp đã nhất nước, cũng có nghĩa là trường tồn và được xác định như
tạo nên bề dày của văn hiến tạo cho Hà Nội nền di sản kiến thịnh vượng hơn các vùng, tạo nguồn sức mạnh nội sinh, là bước
Thăng Long - Hà Nội. Xưa kia, trúc vô cùng giá trị, vừa cổ kính ra nền tảng vật chất cũng cao đệm để xây dựng nên thành phố
Thăng Long đã có nhiều nghề vừa hiện đại. Tiêu biểu là chùa hơn cho nên chất văn minh, văn minh, hiện đại.
Người Hà Nội
17