Page 16 - Báo Ảnh Gia Lai
P. 16
16
úa Krol, lúa Đá là những giống lúa rẫy
Ltruyền đời của người Bahnar, Jrai. Trải
qua bao thăng trầm, tưởng rằng những “hạt
ngọc của trời” này đã biến mất. Vậy nhưng,
với sự nỗ lực bảo tồn của người dân và chính
quyền địa phương, 2 giống lúa cổ từng bước
được “hồi sinh”.
Pơdai Krol, pơdai Đă le\ dôm pơjeh pơdai
hma kơdư djă piôh truh rai anai mơng djuai
Bahnar, Jrai. Mâo mưng dum rai rơnuk, pơmin
le\ dôm “asar mah mơng yang adai” anai mâo
luc\ rơngiă yơh. Samơ\, hăng mâo abih pran jua
djă piôh mơng mơnuih ană plơi hang c\in\ kuiê#n
plơi pla, 2 asar pơjeh pơdai đưm anai [ơ[rư\
mâo “hơdip glăi”.
{a Krol, [a Đă jing rim adre\] [a kông
đơ\ng sơ\ khơ\ phong hre\i kơ adre\] Bahnar,
Jrai. Đe\i rim kơ tơdrong ư\h kơ sơđơ\ng, ngê#h
ngăi rim “găr maih yang” âu hlôi pơvir hiong.
Mă le\i, đe\i tơdrong adrin we\i wêr đơ\ng kon
pơlei păng ]^n\ kuên apu\ng tơring, adre\] [a so
‘net ‘net “gơ\h pơjing”.
“Hồi sinh”
“Hồi sinh”
giống lúa cổ của người
iện xã Hà Bầu đang duy
Bahnar, Jrai Htrì gần 70 ha lúa Krol.
Năm 2020, gạo Krol của xã
Hà Bầu đã trở thành sản
TRẦN DUNG - PHAN LÀI
phẩm OCOP 3 sao.
iống lúa Krol được người dân xã Hà klă anun [iă mâo tơlơi ruă. Yua ană Ră anai să Hà Bầu glak
GBầu (huyện Đak Đoa) gieo sạ vào plơi ngă tui khoa ho\k ki thuâ#t amang mâo pla mâo giam 70 hek ta
thời điểm khô hạn nhất của vùng đất pơdjuai pla anun asar bôh pơdai dui pơdai Krol. Thu\n 2020, braih
Tây Nguyên (tháng 4, tháng 5). Giống mâo 4 tâ#n/hek ta. Krol mơng să Hà Bầu mâo jing
lúa này có thân cao và khỏe nên ít bị Adre\] [a Krol gơ\h kon pơlei tơring drăm gơnăm OCOP 3 sao.
sâu bệnh. Nhờ bà con áp dụng khoa Hà Bầu (apu\ng Đak Đoa) re\i pơta\m Hre\i tơring Hà Bầu tơbo\k
học kỹ thuật vào sản xuất nên năng lơ\m pơyan hre\ng hro\i hlo\h lơ\m tơring we\i wêr wa\ jê# 70 hekta [a
suất lúa đạt 4 tấn/ha. te\h Tây Nguyên (khe\i 4, khe\i 5). Adre\] Krol. Sơna\m 2020, phe Krol
Pơjeh pơdai Krol mâo mơnuih ană [a âu ‘long kơjung păng jing ‘lơ\ng kơna lơ\m tơring Hà Bầu hlôi pơjing
plơi să Hà Bầu (tring Đak Đoa) c\ơ ju\ pla [iơ\ sơdrông kơnu sa. Gơnê#h đơ\ng kon pơna\n OCOP 3 sao.
amang blan yan không krô mơng kual pơlei băt pơm rok tro\ [lep khoa ho\k
lon Tây Nguyên (blan 4, blan 5). Pơjeh ki thuâ#t lơ\m ]o\h jang kơna [a ]ăt jing
pơdai anai hmâo phun dlông hang hiam ‘lơ\ng [lep 4 tâ#n/hekta.
ũng từ năm 2020 đến nay, Hợp tác
Cxã Nông nghiệp và dịch vụ thanh
niên xã Đất Bằng (huyện Krông Pa)
đã xây dựng mô hình bảo tồn giống
lúa Đá của người Jrai.
Ăt mưng thu\n 2020 truh ră anai, Sang
gum ngă bruă hrom Ngă hma hang bruă
ngă đeh tơdăm dra să Đất Bằng (tring
Krông Pa) mâo ngă pơjing gru rup djă
piôh pơjeh pơdai Đă mơng djuai Jrai.
Ku\m đơ\ng sơna\m 2020 tru\h hre\i,
Hơ\p tăk săh }o\h jang păng pơv^h
pơva\n adru\h tơda\m tơring Đất Bằng
(apu\ng Krông Pa) hlôi pơjing tơdrong
pơm pơlong we\i wêr adre\] [a Đă kơ
adre\] Jrai.
iện người dân trong xã canh tác khoảng 60 ha lúa Đá. Năng suất
Hlúa bình quân đạt 3-4 tấn/ha, cá biệt có diện tích đạt 5-6 tấn/ha.
Ră anai mơnuih ană plơi amang să pơdjuai pla mâo kơplah 60
hek ta pơdai Đă. Asar bôh pơdai plin pơ[ut dui mâo 3-4 tâ#n/hek ta, ã Đất Bằng đang
mâo mơnuih hmâo lon hma dui mâo 5-6 tâ#n/hek ta. Xkhuyến khích bà con
Hre\i kon pơlei lơ\m tơring re\i pơta\m wa\ jê# 60 hekta [a Đă. Đe\i mở rộng quy mô sản xuất
để bảo tồn giống lúa Đá và
yoa io\k 3-4 ta#n/hekta, ke\h kơdro# đe\i te\h mir [lep 5-6 tâ#n/hekta. phát triển thành sản phẩm
OCOP để nâng tầm giá trị.
Să Đất Bằng glak pơtrut
pơsur ană plơi ngă rơhaih
prong ngă hma pơdjuai pla
kiang djă piôh pơjeh pơdai
Đă hang kyar đ^ jing drăm
gơnăm OCOP kiang đ^ tui
mâo nua prak.
Tơring Đất Bằng tơbo\k
pơlung athe\i kon pơlei lang
să te\h mir ]o\h jang wa\ we\i
wêr adre\] [a Đă păng tơiung
pơjing pơna\n OCOP wa\ ato\k
pơjing kơja\ pơna\n sa.