Page 16 - Báo Ảnh Gia Lai
P. 16

16




               úa  Krol,  lúa  Đá  là  những  giống  lúa  rẫy
            Ltruyền  đời  của  người  Bahnar,  Jrai.  Trải
            qua bao thăng trầm, tưởng rằng những “hạt
            ngọc của trời” này đã biến mất. Vậy nhưng,
            với sự nỗ lực bảo tồn của người dân và chính
            quyền địa phương, 2 giống lúa cổ từng bước
            được “hồi sinh”.
               Pơdai Krol, pơdai Đă le\ dôm pơjeh pơdai
            hma  kơdư  djă  piôh  truh  rai  anai  mơng  djuai
            Bahnar, Jrai. Mâo mưng dum rai rơnuk, pơmin
            le\ dôm “asar mah mơng yang adai” anai mâo
            luc\ rơngiă yơh. Samơ\, hăng mâo abih pran jua
            djă piôh mơng mơnuih ană plơi hang c\in\ kuiê#n
            plơi pla, 2 asar pơjeh pơdai đưm anai [ơ[rư\
            mâo “hơdip glăi”.
               {a  Krol,  [a  Đă  jing  rim  adre\]  [a  kông
            đơ\ng  sơ\  khơ\  phong  hre\i  kơ  adre\]  Bahnar,
            Jrai. Đe\i rim kơ tơdrong ư\h kơ sơđơ\ng, ngê#h
            ngăi rim “găr maih yang” âu hlôi pơvir hiong.
            Mă  le\i,  đe\i  tơdrong  adrin  we\i  wêr  đơ\ng  kon
            pơlei păng ]^n\ kuên apu\ng tơring, adre\] [a so
            ‘net ‘net “gơ\h pơjing”.
          “Hồi sinh”
          “Hồi sinh”







              giống lúa cổ của người



                                                                                                                                         iện xã Hà Bầu đang duy
              Bahnar, Jrai                                                                                                           Htrì  gần  70  ha  lúa  Krol.
                                                                                                                                     Năm 2020, gạo Krol của xã
                                                                                                                                     Hà  Bầu  đã  trở  thành  sản
                                                       TRẦN DUNG - PHAN LÀI
                                                                                                                                     phẩm OCOP 3 sao.
               iống lúa Krol được người dân xã Hà  klă anun [iă mâo tơlơi ruă. Yua ană                                                  Ră  anai  să  Hà  Bầu  glak
           GBầu (huyện Đak Đoa) gieo sạ vào  plơi ngă tui khoa ho\k ki thuâ#t amang                                                  mâo pla mâo giam 70 hek ta
           thời  điểm  khô  hạn  nhất  của  vùng  đất  pơdjuai pla anun asar bôh pơdai dui                                           pơdai  Krol.  Thu\n  2020,  braih
           Tây Nguyên (tháng 4, tháng 5). Giống  mâo 4 tâ#n/hek ta.                                                                  Krol mơng să Hà Bầu mâo jing
           lúa này có thân cao và khỏe nên ít bị   Adre\] [a Krol gơ\h kon pơlei tơring                                              drăm gơnăm OCOP 3 sao.
           sâu  bệnh.  Nhờ  bà  con  áp  dụng  khoa   Hà  Bầu  (apu\ng  Đak  Đoa)  re\i  pơta\m                                         Hre\i  tơring  Hà  Bầu  tơbo\k
           học  kỹ  thuật  vào  sản  xuất  nên  năng   lơ\m pơyan hre\ng hro\i hlo\h lơ\m tơring                                     we\i  wêr  wa\  jê#  70  hekta  [a
           suất lúa đạt 4 tấn/ha.              te\h Tây Nguyên (khe\i 4, khe\i 5). Adre\]                                            Krol.  Sơna\m  2020,  phe  Krol
              Pơjeh  pơdai  Krol  mâo  mơnuih  ană  [a âu ‘long kơjung păng jing ‘lơ\ng kơna                                         lơ\m tơring Hà Bầu hlôi pơjing
           plơi să Hà Bầu (tring Đak Đoa) c\ơ ju\ pla  [iơ\ sơdrông kơnu sa. Gơnê#h đơ\ng kon                                        pơna\n OCOP 3 sao.
           amang  blan  yan  không  krô  mơng  kual  pơlei  băt  pơm  rok  tro\  [lep  khoa  ho\k
           lon Tây Nguyên (blan 4, blan 5). Pơjeh  ki thuâ#t lơ\m ]o\h jang kơna [a ]ăt jing
           pơdai anai hmâo phun dlông hang hiam  ‘lơ\ng [lep 4 tâ#n/hekta.

                                                                                      ũng từ năm 2020 đến nay, Hợp tác
                                                                                  Cxã Nông nghiệp và dịch vụ thanh
                                                                                   niên xã Đất Bằng (huyện Krông Pa)
                                                                                   đã  xây dựng mô hình bảo tồn giống
                                                                                   lúa Đá của người Jrai.
                                                                                      Ăt mưng thu\n 2020 truh ră anai, Sang
                                                                                   gum ngă bruă hrom Ngă hma hang bruă
                                                                                   ngă  đeh  tơdăm  dra  să  Đất  Bằng  (tring
                                                                                   Krông  Pa)  mâo  ngă  pơjing  gru  rup  djă
                                                                                   piôh pơjeh pơdai Đă mơng djuai Jrai.
                                                                                      Ku\m  đơ\ng  sơna\m  2020  tru\h  hre\i,
                                                                                   Hơ\p  tăk  săh  }o\h  jang  păng  pơv^h
                                                                                   pơva\n  adru\h  tơda\m  tơring  Đất  Bằng
                                                                                   (apu\ng  Krông  Pa)  hlôi  pơjing  tơdrong
                                                                                   pơm  pơlong  we\i  wêr  adre\]  [a  Đă  kơ
                                                                                   adre\] Jrai.

              iện người dân trong xã canh tác khoảng 60 ha lúa Đá. Năng suất
          Hlúa bình quân đạt 3-4 tấn/ha, cá biệt có diện tích đạt 5-6 tấn/ha.
              Ră anai mơnuih ană plơi amang să pơdjuai pla mâo kơplah 60
           hek ta pơdai Đă. Asar bôh pơdai plin pơ[ut dui mâo 3-4 tâ#n/hek ta,                                                            ã   Đất   Bằng   đang
           mâo mơnuih hmâo lon hma dui mâo 5-6 tâ#n/hek ta.                                                                           Xkhuyến  khích  bà  con
              Hre\i kon pơlei lơ\m tơring re\i pơta\m wa\ jê# 60 hekta [a Đă. Đe\i                                                    mở  rộng  quy  mô  sản  xuất
                                                                                                                                      để bảo tồn giống lúa Đá và
           yoa io\k  3-4 ta#n/hekta, ke\h kơdro# đe\i te\h mir [lep 5-6 tâ#n/hekta.                                                   phát triển thành sản phẩm
                                                                                                                                      OCOP để nâng tầm giá trị.
                                                                                                                                         Să Đất Bằng glak pơtrut
                                                                                                                                      pơsur  ană  plơi  ngă  rơhaih
                                                                                                                                      prong  ngă  hma  pơdjuai  pla
                                                                                                                                      kiang  djă  piôh  pơjeh  pơdai
                                                                                                                                      Đă  hang  kyar  đ^  jing  drăm
                                                                                                                                      gơnăm  OCOP  kiang  đ^  tui
                                                                                                                                      mâo nua prak.
                                                                                                                                         Tơring  Đất  Bằng  tơbo\k
                                                                                                                                      pơlung  athe\i  kon  pơlei  lang
                                                                                                                                      să  te\h  mir  ]o\h  jang  wa\  we\i
                                                                                                                                      wêr adre\] [a Đă păng tơiung
                                                                                                                                      pơjing pơna\n OCOP wa\ ato\k
                                                                                                                                      pơjing kơja\ pơna\n sa.
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21