Page 65 - Văn Nghệ Đồng Tháp

- Đất ruộng nhà anh nhiều, vừa đổ xong. đồng ký bán hỏng có người mua, đem *
sao anh than nghèo nghe rát ruột vậy? ủ mắm.
- Như đường dớn này ba ổng * *
- Là sao? đóng hơi lệch. Dòng chảy này phải - À, vậy con này kêu là con
Trưa, nàng không ngại nắng
dời đường dớn qua bên kia một chút, cá linh, nước mắm hôm qua em ăn
- Mấy đường dớn này không theo tôi đến hết buổi chiều ra đồng
chinh hướng chếch về phía Tây, bảo khen ngon là làm từ con cá này. Nước
phải đóng trên đất nhà anh à? xem tôi dời đường dớn. Làm cực
đảm cá chạy nhiều hơn. mắm cá linh ngon thiệt là ngon.
nhưng lòng tôi rất vui. Dù lặn hì hụp
- Dớn là của mình còn đất là
- Hông lẽ ba không kinh - Đúng rồi! giữa trưa nắng rát, nhưng tôi vẫn thấy
của người ta. Nhà anh chỉ có mấy
nghiệm bằng anh? mình hanh phúc. Đời có cực khổ thế
công ruộng sau hè, gạo đủ ăn qua - Đọc trên mạng, người ta nói
nào, có một người phụ nữ yêu mình,
ngày. - Vụ này là anh kinh nghiệm cá linh là đặc sản của miền Tây, nước
kề cận cùng mình, đồng cam cộng
hơn nghen. Mấy năm trước mùa mắm cá linh là quốc hồn quốc túy của
- Dớn đóng trên đất người ta, khổ, dẫu có cơ cực đến đâu, tôi cũng
nước lên dớn là toàn do anh đóng. người Đồng bằng Nam Bộ. về đây
mình phải chịu tiền thuê à? cam. Như ba má tôi, ông bà không
Năm nay anh đi bộ đội, ba đóng theo món nào em được thưởng thức, công
giàu, cả đời sống lo lắng cho nhau,
Hiểu ý nàng tôi phì cười. đường dớn cũ. Nước nổi năm mỗi nhận má anh làm ngon thiệt.
nuôi con khôn lớn, dạy con thành
khác, dòng chảy cũng khác, theo anh
- Đất thì có chủ, nhưng đồng - Mấy món đồng quê má anh người. Sau này nếu tôi được như ông
đường dớn này bị lạc nhịp.
nước là của chung. Người giàu đất làm ngon có tiếng. Từ mắm con như bà, như vậy là hạnh phúc. Anh chị
bao la, ruộng cò bay thẳng cánh Nàng nhìn nhìn mặt nước. mắm linh, mắm sặc, mắm chốt, rồi tôi tuy không ai thành đạt, giàu có,
nhưng khi nước về, đồng nước là mắm nước như: mắm cá đồng, mắm ai cũng bươn chải làm lụng nuôi thân
- Em nhìn có thấy dòng chảy cá linh, mắm tép, má anh làm ra ai nhưng đối với ba má ai cũng lễ nghi,
của chung, và người nghèo được tự
nào đâu, mặt nước phẳng lì.
do làm chủ. Nếu có tiền, em có thể ăn cũng mê. Tiếc là má không có hiếu đễ. Anh chị là cái gương mà tôi
làm cái dớn băng hết cánh đồng này - Em chỉ thấy được cái vẻ làm nhiều, chủ yếu để dành ăn trong đang noi theo.
mà không cần hỏi ai. Trên đồng nước ngoài mà không cảm được những dao gia đình, thân thiết lắm mới chia cho Dù không rành nhưng nàng
em có quyền giăng câu, đặt lọp, đặt động ngấm ngầm ẩn sâu bên dưới. người ngoài chút ít. Hôm qua má mới vẫn khen tôi đóng dớn đẹp, đẹp hơn
lờ, tung chài, thả lưới bất cứ chỗ nào Cái đó không thể nhìn bằng mắt mà đãi em món cá linh nấu chua bông so hình dáng đường dớn cũ. Nàng
mà không bị ai la, quấy rầy, hạch em phải cảm bằng tâm, bằng trực điên điển, trưa nay má nấu mắm kho, hỏi giá lưới làm dớn, hỏi ngày công,
hỏi. Mùa nước nổi là mùa của người giác. bảo đảm em ăn ghiền. giá mua cọc tràm, rồi cho ra một con
nghèo. tính.
Nàng lắc léo. - Có dịp em sẽ học hết mấy
- Nếu mình biết tận thu, mình món ngon của má để làm cho anh ăn. - Ôi hay! Nếu tính giá cá linh
có quyền bắt cá nguyên cả cánh đồng - Trực giác là nhìn thấy kết
- ừ , nói nhớ giữ lời. những ngày đầu mùa, cho bù trừ
này. quả bằng mắt phải không? Vậy mình trúng thất, không quá năm ngày là lấy
dời cái đường dớn này theo như ý anh Tôi quay mũi chiếc xuồng
- Ok, cá trên cả cánh đồng này để sáng mai em nhận được kết quả hướng về phía Đông, nơi đó thấp được vốn đầu tư ban đầu, những ngày
là của em nếu em bắt được. liền. thoáng một hàng tre, một mái lá. sau toàn lãi ròng.

Nàng có vẻ suy tư rồi gật gù. - Nếu em muốn, trưa nay anh Mấy lần Ắp đến vận động ba tôi thay - Thì vậy, nông dân làm lụng
lá bằng tol, thay miễn phí nhưng ba là lấy công làm lời mà.
dời, giờ phải đem cá về.
- Chuyện này nghe hay hay. chần chừ không chịu. Ông tiếc mái
- Tại sao mình không nhân số
- Trưa em sẽ đi với anh. lá mới thay và chê tol nóng: “ Mùa
Đổ năm đường dớn, cá tràn công đó lên nhiều lần để làm giàu.
khô, nhà mình thấp, lọp lá nó mát,
đầy một khoang xuồng. Giữa mùa, - Nếu em không ngại nắng.
nước phân đồng, cá linh con to bằng thay tol nóng chịu sao nổi. Tao già - Nông dân nghèo, sức người
ngón tay, trắng phao, nhảy xoi xói. - Nắng quê anh ăn thua gì so rồi, nóng quá chắc phải ra hàng tre sức của có hạn.
Nhìn một khoang đày cá ánh mắt với nắng gió quê em. Nắng cháy da, mà nằm”. Mặt trời lên như quả bóng - Đó chỉ là một lý do nhưng
nàng mê mẩn. gió nứt môi. đỏ, to đùng được thả lên từ phía chân không đủ sức thuyết phục. Do môi
trời. Xa xa những hàng dớn hiện dần,
- Cá nhiều quá nhìn đã con Nàng xộc tay vào đống cá, hốt những mảnh lưới dớn xanh trắng trường, do hoàn cảnh sống, do thiên
mắt. một nắm trên tay. hừng lên trong nắng mai lấp loáng, nhiên ưu đãi mà con người không cơ
cực khi kiếm miếng ăn, người ta lười,
những hàng dớn chạy trên mặt nước,
- Anh là tay sát cá, được nhiều - Dớn đổ một loáng, mặt trời sống bị sức ì mà không biết. Giống
đan chéo vào nhau như một ma trận
cá là chuyện thường. chưa kịp mọc cá đầy xuồng, sướng. Adam và Eve nghèo một cách hồn
kỳ quái, đẹp một cách kỳ dị. Vệt nắng
nhiên giữa chốn địa đàng.
- Sát cá là sao? - Giờ cá ít, chớ hồi xưa đổ đầu ngày xuất hiện, thoạt đầu nó xa
buổi đầy hết các khoang xuồng, vài tít tận chân trời rồi nhanh chóng chạy - Ai nói với em là Adam và
- Nghề sông nước, cùng thả
trăm ký chuyện thường. ùa về phía chúng tôi. Nắng sớm phớt Eve nghèo?
lưới, cùng giăng câu trên một cánh
lên mặt nàng, làm hồng đôi môi, tươi
đồng, một dòng sông nhưng lúc nào - Cá này mình bán được bao - Thì nghèo họ mới lấy lá cây
đôi mắt, đẹp nụ cười. Nàng dang hai
cũng có một người bắt được cá nhiều nhiêu một ký? làm quần áo, mặc đồ lá đó.
tay như muốn ôm cả bàu trời.
hơn. Người như vậy người ta gọi là
- Nước phân đồng, bán tại chỗ “Hồn nhiên nghèo”, tôi thích
sát cá. - Đẹp tuyệt vời một sáng trên
chừng hai chục ngàn một ký. cách nói đó của nàng. Và điều nàng
đồng nước thiên đường.
- Sát cá là thiên phú à? nói gây ấn tượng cực mạnh trong tâm
- Nhiêu đây cũng được sáu
Tôi liền tay chóng mạnh cây tôi. Sống trong một môi trường tốt
- Trời nào phú, làm nhiều bảy trăm ngàn. Sáng chiều là hơn
xào, chiếc xuồng vun vút lướt đi kiểu “trên cơm dưới cá” suốt một thời
quen tay, quen mắt, có kinh nghiệm một triệu, tháng kiếm vài chục triệu,
trong vệt nắng mai. gian dài mà người miền Tây Nam bộ
biết đường con cá đi, biết dòng con quê anh kiếm tiền dễ nghen.
đã đánh mất đi động lực sống. Thời
cá lội mà đón đầu, bọc hậu. Làm cái - Nếu em muốn thiên đường
- Chỉ được vài tháng mùa gian trước, người Bắc, người Trung
gì mà có tâm, có quan sát, kết quả này là của em.
nước, mùa khô làm thuê mướn, kiếm vào Nam thường làm thuê làm mướn
thường tốt hơn người vô tâm.
ngày vài trăm ngàn đỏ con mắt. Gặp - Được sống ở thiên đường, cho những chủ đất nhỏ và vừa. Thời
Rồi tôi chỉ đường dớn mới bữa đụng hàng, cá còn có mười ngàn có mấy ai từ chối, hi hi. gian sau, những chủ đất nhỏ và vừa

SỐ 1-2 XUÂN ÁT TỴ 2 0 2 5 võnnọhệ 61
THÁNG 1&2-2025