Page 93 - Kinh tế Việt Nam

KINH TẾ XANH

và không bị đảo ngược), không hoạch hành động giảm phát thải.
phải hoạt động giảm phát thải Với những doanh nghiệp tham
nào cũng có thể tạo ra tín chỉ và gia ETS và bị áp trần phát thải,
được công nhận. nếu không tuân thủ sẽ phải nộp
Thị trường tuân thủ bắt buộc phạt hoặc phải đi mua hạn ngạch
là nơi giao dịch các hạn ngạch của các bên khác để đảm bảo tuân
phát thải khí nhà kính và một số thủ. Việc giảm phát thải là tự
tín chỉ carbon bù trừ được Nhà nguyện đối với các doanh nghiệp
nước cho phép để giúp doanh nằm ngoài ETS nhưng quy mô
nghiệp tuân thủ nghĩa vụ giảm cho các doanh nghiệp tham gia
phát thải khí nhà kính được nhà ETS sẽ dần được mở rộng.
nước áp lên cho các doanh nghiệp Dựa trên kết quả kiểm kê khí
này với chi phí tối ưu hơn. nhà kính, các doanh nghiệp sẽ có
Hạn ngạch do cơ quan quản chiến lược hành động cụ thể,
lý ETS cấp và cho phép chủ sở hoặc là đầu tư sớm để giảm phát
hữu hạn ngạch (cơ sở/doanh thải hoặc đi mua từ các đơn vị
nghiệp được quản lý) phát thải 1 khác dư thừa để bù trừ tín chỉ
tCO2e. Tổng hạn ngạch là mức hoặc là nộp phạt.
phát thải trần của doanh nghiệp Tất cả các doanh nghiệp đang
được giao trong một thời gian cùng xuất phát điểm, bắt đầu
nhất định (thường là 1 năm). Hạn kiểm kê và đánh giá cơ hội, tiềm
ngạch sẽ được giao dịch trên sàn năng giảm phát thải. Theo tôi, các
Chúng tôi nhận thấy thách chi phí đầu tư. Nhà nước đã có và thấy tiêu chí “phát thải thấp” giao dịch bắt buộc do Nhà nước cơ hội, tiềm năng giảm phát thải
thức lớn nhất đặt ra với hơn 2.000 những cơ chế khuyến khích hoạt đã được các nhà đầu tư nước quản lý. phụ thuộc vào đặc thù của doanh
cơ sở trong danh mục thực hiện động đầu tư thông qua chính ngoài đưa vào để lựa chọn đầu tư Theo một số nghiên cứu, các nghiệp, trong từng ngành, lĩnh
kiểm kê là vấn đề giảm phát thải. sách thí điểm phát triển thị ở Việt Nam. Do đó, trong bối công cụ định giá carbon, đặc biệt vực sản xuất.
Sau khi kiểm kê, các doanh trường carbon trong nước. cảnh hiện nay, doanh nghiệp cần là ETS được chứng minh có hiệu Khi có dữ liệu kiểm kê khí
nghiệp sẽ phải đánh giá, đưa ra Thị trường carbon là một có sự chuẩn bị sẵn sàng, ưu tiên quả trong giảm lượng phát thải nhà kính, có thể xây dựng được
biện pháp và đầu tư, áp dụng trong những biện pháp quản lý cả về nhân lực và vật lực để chủ carbon. Tuy nhiên, giá carbon đường cơ sở, mức trung bình cho
công nghệ giảm phát thải phù của Nhà nước giúp chi phí tuân động tham gia sớm nhất có thể. cần phải được đặt ở mức phù hợp doanh nghiệp, qua đó đánh giá
hợp với năng lực tài chính, công thủ giảm phát thải khí nhà kính để có tác động đáng kể đến việc được tiềm năng cơ hội và đưa ra
nghệ của mình. Các công nghệ của doanh nghiệp cũng như của giảm phát thải. Giá carbon càng các chính sách định hướng để
hiện đại để giảm phát thải hiệu xã hội thấp và tối ưu hơn. Khi đó cao thì tác động đến giảm phát giảm phát thải khí nhà kính.
quả cao sẽ có chi phí lớn, trong các doanh nghiệp có thể có thêm thải càng lớn. Thực hiện kiểm kê khí nhà
khi phần lớn các doanh nghiệp có doanh thu bổ sung từ các giao Thị trường carbon là một Các nước EU đã bắt đầu từ kính là cơ hội để các doanh
quy mô nhỏ và vừa. dịch hạn ngạch hoặc tín chỉ trên trong những biện pháp năm 2005, Hàn Quốc từ năm nghiệp đánh giá mình đang ở đâu
thị trường carbon. quản lý của Nhà nước 2015 và một số quốc gia ASEAN trong bức tranh chung của
Trước những khó khăn thách Bên cạnh đó, để hỗ trợ doanh giúp chi phí tuân thủ đang thiết lập và vận hành thử ngành, từ đó đưa ra kế hoạch,
thức này, theo bà, cần có cơ nghiệp, cần thực hiện song song giảm phát thải khí nhà nghiệm thị trường này. chiến lược hành động cụ thể. Qua
chế chính sách, giải pháp nào các chính sách thúc đẩy công kính của doanh nghiệp Theo tôi, thị trường carbon là kiểm kê, các doanh nghiệp nắm
để hỗ trợ doanh nghiệp kiểm kê nghệ chuyển đổi xanh khác, hỗ cũng như của xã hội thấp một thị trường mới và rất phức tạp bắt được nguồn phát thải chính
khí nhà kính, áp dụng các công trợ vốn mồi, hỗ trợ thực hiện và tối ưu hơn. Khi đó các về kỹ thuật, thiết kế nên cần có để có giải pháp tập trung giảm
nghệ mới, giảm phát thải khí nghiên cứu khả thi ban đầu của doanh nghiệp có thể có thời gian và sự chuẩn bị kỹ lưỡng phát thải.
nhà kính, phát triển bền vững? Nhà nước để giảm rủi ro cho thêm doanh thu bổ sung từ trước khi vận hành, đồng thời tăng
Theo tôi, với hoạt động kiểm doanh nghiệp. Cần thúc đẩy áp các giao dịch hạn ngạch cường nhận thức cho doanh Bà có thể chia sẻ về lộ trình
kê khí nhà kính, Nhà nước cần có dụng các công cụ tài chính xanh hoặc tín chỉ trên thị nghiệp, các bên liên quan để tăng triển khai và xây dựng thị
các hướng dẫn kỹ thuật, tiêu với các tiêu chí ưu tiên giảm phát trường carbon. cường sự sẵn sàng của thị trường. trường carbon ở Việt Nam?
chuẩn chi tiết và thường xuyên thải khí nhà kính, giúp doanh Để điều hành, thúc đẩy thị Cho đến nay, nhiều quy định
đào tạo để đảm bảo số liệu kiểm nghiệp tiếp cận những nguồn tài trường sôi động hơn, cơ quan chi tiết để xây dựng và vận hành
kê giữa các doanh nghiệp trong chính với chi phí thấp hơn để đầu Liên quan đến thị trường tín chỉ quản lý cần có nhiều biện pháp ETS và thị trường carbon vẫn đang
cùng một ngành có độ chính xác, tư áp dụng công nghệ phát thải carbon, theo lộ trình kế hoạch khác nhau trong đó có việc điều trong quá trình hoàn thiện và kỳ
tương đương. Hiện nay các bộ, carbon thấp và xanh hơn. dự kiến trong năm 2025 Việt tiết cung - cầu thị trường; có các vọng được chi tiết trong Nghị định
ngành liên quan đang xây dựng Nam sẽ vận hành thí điểm sàn biện pháp để các bên tạo lập thị 06/2022/NĐ-CP sửa đổi.
ban hành các hướng dẫn này, tạo Bà có lời khuyên nào cho các giao dịch tín chỉ carbon và trường tham gia đầu tư. Tuy Tuy nhiên, qua các tham vấn
cơ sở cho các doanh nghiệp chi doanh nghiệp để có thể đáp chính thức vận hành vào năm nhiên, từ kinh nghiệm của các công chúng của Bộ Tài nguyên và
tiết thành các quy trình kiểm kê ứng các yêu cầu tiêu chuẩn, 2028. Theo bà, đâu là yếu tố nước, việc áp dụng các biện pháp Môi trường về các bản dự thảo
có độ chính xác cao nhất có thể. quy định của pháp luật cũng quan trọng nhất để Việt Nam này đòi hỏi phải có quy định cho thấy đối tượng tham gia ETS
Cân bằng giữa chính xác của như thị trường về vấn đề môi vận hành thành công sàn giao khung, sự minh bạch và không thí điểm từ năm 2025 đến năm
các dữ liệu kiểm kê với chi phí của trường, giảm phát thải, phát dịch tín chỉ carbon? lạm dụng can thiệp vào thị trường. 2027 sẽ là các cơ sở phát thải lớn
doanh nghiệp phải bỏ ra để thực triển bền vững? Việt Nam sẽ vận hành thử trong số 2.166 cơ sở nằm trong
hiện kiểm kê cũng như thẩm định Đây là một cuộc chơi mới, yêu nghiệm thị trường carbon vào Vậy, bà đánh giá thế nào về danh mục kiểm kê khí nhà kính.
kết quả của các cơ quan quản lý là cầu bắt buộc với các doanh năm 2025 và sẽ vận hành đầy đủ tiềm năng, cơ hội của các Theo đó, dự kiến sẽ chỉ có
một thách thức không nhỏ. Nếu nghiệp phải vào cuộc tham gia. từ năm 2028. Thị trường carbon doanh nghiệp từ thị trường khoảng hơn 150 doanh nghiệp ở 3
dữ liệu báo cáo kiểm kê không Để tuân thủ, trước tiên các doanh của Việt Nam sẽ có hai loại là thị carbon thông qua việc thực lĩnh vực sắt thép, xi măng và nhiệt
chính xác sẽ không mang lại giá nghiệp cần chuẩn bị nguồn lực, trường tuân thủ bắt buộc và thị hiện kiểm kê khí nhà kính? điện tham gia ETS. Về loại hình
trị, ý nghĩa, hiệu quả sử dụng, chủ động tìm hiểu, tham gia các trường tự nguyện. Hiện nay, rất khó để đánh giá tín chỉ carbon trong nước cũng
thậm chí có thể dẫn tới những khóa đào tạo, nâng cao nhận thức Thị trường tự nguyện là nơi các điều này khi chúng ta chưa có báo như tín chỉ sẽ được sử dụng để bù
quyết định sai lệch trong quản lý về vấn đề này. Các doanh nghiệp tổ chức, công ty hoặc quốc gia thỏa cáo cấp quốc gia cũng như chưa trừ với hạn ngạch để tuân thủ
giảm phát thải như trong phân bổ phải biết thực trạng phát thải của thuận giao dịch tự nguyện để mua có kiểm kê phát thải cũng như cũng chưa được quy định chi tiết.
hạn ngạch cho các doanh nghiệp đơn vị mình đang ở đâu trong bán tín chỉ carbon để bù trừ cho hiện trạng công nghệ của 2.166 cơ Trong bối cảnh này, các doanh
cần kiểm soát phát thải. ngành, lĩnh vực để có chiến lược, các mục tiêu giảm phát thải tự sở này. Chúng ta mới chỉ dựa vào nghiệp dự kiến tham gia ETS thí
Do đó, theo tôi, nên áp dụng kế hoạch hành động phù hợp. nguyện. Tín chỉ carbon là giảm dữ liệu ban đầu về mức tiêu thụ điểm cần phải phân tích chi phí -
cả hai công cụ là “cây gậy và củ cà Sau đó, doanh nghiệp có thể chủ phát thải đạt được từ các dự án đầu năng lượng để xây dựng danh cơ hội, có chiến lược kinh doanh,
rốt”, khuyến khích, tuyên dương động xây dựng các chiến lược tư công nghệ như năng lượng tái sách cơ sở phải kiểm kê khí nhà áp dụng giải pháp công nghệ nào
các doanh nghiệp thực hành tốt thích ứng để không chỉ tuân thủ tạo, thu hồi khí metan từ bãi rác để kính. Chúng tôi kỳ vọng sau tháng để giảm phát thải để có thể tuân
nhưng đồng thời có công cụ xử lý mà còn có thể nắm bắt cơ hội mới phát điện hay hấp thu carbon từ 3/2025, Việt Nam lần đầu tiên sẽ thủ với chi phí thấp nhất.
các trường hợp vi phạm kiểm kê từ xu thế phát thải carbon thấp. bảo tồn rừng, các tín chỉ này phải có dữ liệu quốc gia từ doanh Với các doanh nghiệp chưa
và báo cáo kiểm kê. Bên cạnh đó Nếu doanh nghiệp nào chậm được đăng ký và ban hành tự nghiệp, khi đó có thể có bức tranh tham gia ETS cũng cần có sự
cũng cần sự tham gia của cơ quan vào cuộc sẽ bất lợi, bị động, không nguyện theo một cơ chế nhất định. rõ nét hơn về trình độ cũng như quan sát, chuẩn bị cho việc ETS
độc lập thẩm định kết quả, dữ liệu thể thích nghi với yêu cầu, đòi hỏi Tín chỉ carbon cho 1 tấn CO 2 tiềm năng giảm phát thải của các sẽ mở rộng phạm vi, tăng số
kiểm kê và đảm bảo chính xác. mới cũng như không khai thác cơ tương đương (tCO e) đã được doanh nghiệp khác nhau. lượng doanh nghiệp sau khi giai
2
Sau kiểm kê, việc áp dụng các hội của thị trường. Chúng tôi đã tránh hoặc loại bỏ. Để xác định cơ hội cho các đơn đoạn thí điểm kết thúc. Thực tế
giải pháp công nghệ giảm phát đánh giá phát thải cho Danh mục Tất nhiên, có những tiêu chí vị trong giảm phát thải khí nhà hiện nay, sự quan tâm, nhận thức
thải sẽ là khó khăn thách thức với đầu tư của một quỹ đầu tư nước và phương pháp chặt chẽ để ban kính phải chờ kết quả kiểm kê và của các doanh nghiệp về vấn đề
doanh nghiệp bởi đây là bài toán ngoài tại Việt Nam từ năm 2015 hành tín chỉ (tính bổ sung, lâu dài các doanh nghiệp phải có kế này vẫn còn rất hạn chế.<

www.vneconomy.vn
Số 4+5 | Ngày 27/1 - 9/2/2025 | KINH TẾ VIỆT NAM 93