Page 99 - Văn Nghệ Yên Bái
P. 99
CHÀO XUÂN ẤT TỴ 2025
Xưa bà nội tôi đã từng nói như vậy. thì hái lá già, kèm thêm chín cái gai
Vị thứ ba, lá hương nhu. chanh và đôi quả chanh chín. Lá với
Từ khi tôi còn nhỏ xíu, góc vườn đã gai đun nước, quả thì chờ lúc ngồi bên
có bụi hương nhu. Loại hương nhu cây bếp ngâm chân cùng mẹ, sẽ dùng để
nhỏ, lá tía, trổ hoa na ná hoa tía tô, vặt làm mềm da. Đầu xuân, chanh tứ thời
một lá nhỏ vo viên cũng tản ra hương cũng sẽ nở hoa, những chùm hoa nhỏ
thơm dìu dịu. Cắt ba cành nhỏ, chọn xinh tim tím. Tôi sẽ nhón tay hái một
loại cành la, nếu có hoa thì hái thêm chùm, đặt trong bát nước để những
nhúm hoa cho đủ màu sắc. Hồi nhỏ, tim tím tròn xoay.
mỗi lần đun nước gội đầu là không bao Vị thứ bảy, bồ kết ta.
giờ có thể thiếu hương nhu. Vườn nhà cũ có một cây bồ kết già,
Vị thứ tư, gừng. tuổi đời còn lớn hơn tuổi tôi vài chục.
Mẹ tôi nói, gừng ấm, có tác dụng Quả bồ kết già, thâm đen rụng xuống,
làm giãn lỗ chân lông, đả thông kinh đem phơi khô. Tới lúc dùng thì nướng
mạch. Có thêm nhánh gừng vừa xoa lên, bẻ đôi ba quả thả vào nồi, có tác
dịu chân cẳng, lại vừa thơm. Năm dụng xua đi khí lạnh, xua đi vận xui.
nào mẹ tôi cũng trồng rất nhiều gừng, Giống như khi nhà có người mất, khi
chớm đông là mẹ đào gừng lên, vùi làng có đám ma, bà con quê tôi vẫn
sẵn một góc vườn, cần thì chỉ nhón thường đốt chậu lửa ngoài sân, sau đó
vài bước chân là tới, gừng ta củ nhỏ, không ngừng thả bồ kết rồi hơ tay hơ
nhiều nhánh, cay nồng, sực nức giữa chân, bước qua bước lại. Quả bồ kết
mùa thơm. đen bóng, mỏng tang.
Vị thứ năm, lá sả. Vị thứ tám, lá tre.
Mùa lạnh, sả già, hiếm lắm mới Rặng tre dưới bờ suối, trước cửa
còn một chút lá nửa xanh nửa vàng, nhà. Mùa hè cho bóng râm, mùa đông
nửa tươi nửa héo, queo quắt như cỏ, cho lá tắm. Tre chặt cả cành, lấy kèm
rũ xuống bờ mương. Tôi nhổ vài ba cả gai. Mẹ tôi nói gai để cho tà ma,
nhánh, lấy cả rễ lẫn lá tươi lá già, cuốn đen đủi “sợ”. Mặc dù không tới mức
tròn như tổ chim chích bện bằng cỏ “mê tín”, tin rằng rủi xui đeo bám, ma
gianh. Sả tươi lại thấy thèm một nồi mãnh quấy hung, nhưng chưa năm
ốc. Nghĩ tới lúc tắm trong chậu nước nào tôi quên đi bờ suối lấy vài cành tre
toàn mùi hương liệu, thấy mình giống cho đầy đủ. Thâm tâm mình, tôi vẫn
một… món tất niên. tín vô điều kiện những “bài thuốc” của
Vị thứ sáu, lá chanh. mẹ tôi.
Từ nhà cũ chuyển xuống nhà mới, Vị cuối cùng, muối.
loại cây đầu tiên bố mẹ tôi mang theo, Tất cả các loại lá rửa sạch, quấn
đó là cành chiết của giống chanh tứ gọn gàng, cho vào nồi sáu mươi đun
thời. Loại cây chanh dễ bị sâu đục thân thật lâu cho phai nước. Sau đó thả
nhưng quanh năm có trái, vừa mọng vào một muôi muối biển hạt thật là
vừa to. Hái lá chanh đun nước tắm to. Muối có tác dụng sát trùng, làm
98 Văn nghệ Yên Bái- Số 307 (01/2025)
