Page 50 - Báo Tuyên Quang - Số Tết Âm Lịch

ê
n

y
Tuyên Quang VĂN HỌC - NGHỆ THUẬT Tuyên Quang
T
u
n
g
a
Q
u
Ất Tỵ 2025
Ấ t T ỵ 2 0 2 5 Ấ t T ỵ 2 0 2 5
Ất Tỵ 2025
THY NGUYÊN
Hai đứa con của Mo và Lèng đến khung cửi. Riêng cái khung
đang bổ quay chan chát ngoài cửi này, năm nào, áo của nó cũng Xuân đã về
sân, thoáng thấy Lùng đứng ngó dài nhất và xẻ tua ở hai đầu vải,
nghiêng bên gốc cây đào thì cho điệu. Nếu ví đồ đạc như người Anh có thấy chúa xuân về trước ngõ
chúng rêu rao. Ế ồ! Ế ồ! Có đứa thì khung cửi là con gái, còn cái Cây cựa mình khoe chồi nhỏ xinh xinh
ông nội khóc nhè. Ba ông cháu cày là con trai đấy. Rồi dao, búa, Giọt sương đêm hôn nhẹ nụ lung linh
bừa, cuốc, cả cái cối xay ngô...
dồn nhau chạy ra cổng. Mo hỏi
ế

o
t
Á
T
Sợi nắng vàng cứ rập rình muôn lối.
như giục, Mo vội đi ra, buộc cho
đầu. Giờ anh khỏe như trâu, cần
on trai Lùng là thằng Lèng. Có tiếc không? Lèng lắc Thấy con ngựa già đang gõ móng Anh có thấy tình xuân là không tuổi
nó một dải vải đỏ lên đuôi, trông
gì vòng vía. Nói đến trâu, Mo xị
Lèng. Cái thằng chả tài Áo Tết mặt xuống nói nhỏ. Anh Lềnh rất đỏm dáng. Còn không? Nghe Mỗi xuân về rong ruổi đường tơ
Ccán gì hơn người nhưng không cho mượn trâu nữa đâu, chồng hỏi, Mo giơ dải vải đỏ lên, Xuân yêu thương xuân của những mộng mơ.
được cái nết giống bố là mê gái vụ này ý. Anh bảo, anh ở riêng gật đầu. Còn một cái nữa. Lèng Mong xuân tới cho bờ vai đủ ấm.
đẹp. Nó yêu say đắm con Mo, rồi, trâu nhà anh cày ruộng nhà cười, sao lại tính thừa nhỉ. Mình có
con gái trưởng bản Chu Lin đến anh đã mệt, vụ nào cũng cày biết không? Dọn cơm mà lấy thừa Em chỉ muốn xuân em như cô Tấm
ba năm, tuyệt thực đến mấy lần, g Truyện ngắn: TỐNG NGỌC HÂN thêm ruộng nhà mình, thì nó bát đũa là có khách. Đi nương tra Luôn dịu hiền và làm ấm vườn xuân
cuối cùng thì Lùng cũng vay ốm mất. Nó ốm thì ai chịu trách hạt mà mang thừa hạt giống là bội Em rất vui xuân đã đến bao lần Minh họa: NGỌC AN
mượn đủ trăm đồng bạc để cưới nhiệm. Chị dâu còn nói, sao thu. Xuống đồng mà mang dư đồ
về cho nó. Giờ, con của chúng nhà mình không mua trâu mà dùng là có người đến giúp. Còn Mà vẫn muốn níu bước chân giục giã TRƯƠNG THIẾU HUYỀN
nó, đứa bé nhất cũng vào lớp cày, cứ đi mượn. Lèng ức quá. may áo Tết cho đồ đạc, vật nuôi
một rồi, nhà vẫn chưa hết nợ. Ai bảo không mua trâu? Nếu mà dư là… Lèng chợt dừng lại. Xuân cho ta một trời hoa rộn rã Cuộc chơi
Tết đến nơi rồi mà nhà Vìn mùa đông năm kia, tuyết không Mo sốt ruột hỏi. Là sao cơ? Khoe cánh trần để lá cứ giao nhau
đánh tiếng đòi bạc về để chuẩn rơi dày thế, thì ba con trâu của Đúng lúc ấy thì ngoài cổng Nhụy căng tràn dìu ong bướm tới mau
bị mua trâu. Ờ, khi khó, người mình đâu có chết. Anh Lềnh có tiếng người nói rõ to. Nhà ơi! Muốn tận hưởng những sắc màu nhân thế. Chúng ta đến rồi đi
ta cho vay thì giờ người ta gọi cũng biết mà. Sao còn nỡ nói Người ta đến để xin áo Tết đây. Mỗi người một ngả
mình phải thưa thôi. Thưa rồi thế? Anh Lềnh lớn nhất nhà, khi Phần cho người ta một áo nào. Cả Anh ơi anh dù kiếp người dâu bể Có người trở về không bằng con đường khi tới
nghĩ xù cả tóc vẫn chưa ra bạc. ở riêng, bố mẹ cắt cho một phần nhà ùa ra, đứng vây lấy chú Vìn. Xuân đã về ai có thể làm ngơ Như vì sao bay
Đang trong lúc cái suy nghĩ ba số nương ruộng, một con trâu Trên tay chú Vìn là sợi dây thừng. Cứ vui xuân vui từng khắc từng giờ
rối như tổ bìm bịp thì thằng cái, hai con dê. Như thế còn ít Đầu sợi dây là con trâu cái rất đẹp, Để tận hưởng khi mùa xuân đã chín. Cùng nhìn bầu trời
Lèng từ lều nương về. Nó đặt gì. Nhà những bốn anh em trai, có cái xoáy mê hồn và cái bụng Thầm điều mong ước
lên bàn gỗ, ngay trước mặt Lùng ba đứa gái lấy chồng rồi không tròn xoe, chắc tớp được ngụm Anh từng mơ một hành tinh khác
cái vòng vía rồi bảo Lùng mang nói. Giờ, còn hai thằng đã biết cỏ đâu đó ven đường đang bỏm Những con sông không bị ngăn dòng
đi trả người ta. Lùng thấy tội thổi khèn tán gái, biết trông vào bẻm nhai rất thản nhiên. Lùng từ
lỗi lắm. Vòng này đeo cổ thằng đâu? Đành rằng bây giờ, tiền trong nhà chạy ra sau cùng, nắm Ánh mắt gặp nhau lễ hội mùa xuân
Lèng từ thuở nó lên bảy, là của thách cưới không còn cao như lấy tay Vìn. Sao không ở nhà bổ
ông nội cho nó. Thằng đàn ông, trước nữa, nhưng để lo vợ con, củi, còn dắt trâu đi chơi? Vìn bật Hai ta chơi trò đuổi bắt
bán cái vòng vía đi để tiêu là nhà cửa cho hai thằng em xong, cười. Búa nghỉ Tết rồi thì người ta Quả còn em bay về nơi không hẹn trước
việc khó chấp nhận. Tiền trả chắc bố mẹ kiệt sức. Anh không đi chơi chứ. Người ta nói một câu Xuyên qua anh những năm tháng đi tìm
nợ có khác tiền chi tiêu không cho mượn thì thôi. Đừng nói thế thôi nhé. Nếu cả nhà ưng bụng thì
nhỉ? Khác chứ! Lùng cứ tự biện mà vơi cả tình cảm. người ta về một mình. Nếu không Bắt đầu có kết thúc
hộ như thế đến cả nửa canh giờ Thấy Lèng hơi mạnh tay với ưng thì người ta cầm chạc trâu về. Vòng mới lại bắt đầu
rồi mới ngẩng đầu lên, run run Minh họa: BÍCH NGỌC đồ đạc, Mo khuyên chồng nhẹ Người ta đến để xin cho con trâu Cả bầu trời là cái vòng
chạm tay vào cái vòng bạc. nhàng thôi. Lèng thấy mình ngoan một manh áo Tết, một góc Quả còn nào cũng trúng đích.
Nhét cái vòng vào trong nách, thật chả ra làm sao. Nông cụ chuồng ấm áp kín gió, một vài bó
kẹp lại, Lùng đi sang nhà Vìn. phát ra một quầng sáng màu mười và ba đồng cuối cùng rồi. bếp và nói gì đó với Lèng. Lèng đã được lau chùi cọ rửa sạch cỏ thơm, có được không?
Nhà Vìn có Tết rồi đấy. Đào xanh nhạt mà chỉ người tinh Còn Lùng, đến bảy con, sướng đang tẩn mẩn cắt vải đỏ ra thành sẽ, như là người tắm tất niên. Cả nhà Lung, trừ hai đứa trẻ
nhà nó nở rồi. Ngoài sào, quần mắt mới nhìn thấy. Tuy nhiên, sao được mà chả khổ. Vìn vào những dải nhỏ để làm áo cho đồ Thì “mặc áo Tết” cho nó, mình con, còn lại ai cũng rơi nước mắt. LƯƠNG ĐÌNH DŨNG
áo diện Tết đã may xong, phơi người đàn ông mới năm mươi buồng một lúc thì đi ra, cầm đạc và nông cụ diện Tết. Người phải vui vẻ, dịu dàng chứ. Ai Vìn tốt thế chứ. Vìn nói vậy nghĩa
óng a óng ánh. Trên thềm, lá gói như Lùng, chưa đến nỗi mờ mịt lấy bàn tay vẫn còn run run của Mông xưa ăn Tết cả tháng, giờ lại như bố thí ấy. Đầu tiên là là Vìn cho nhà Lung vay một con
bánh một thùng đầy. Trong bếp, con mắt. Sau đó, Vìn ra mở cửa. Lùng, lật mở từng ngón và đặt theo quy định của nhà nước, cái cày. Cái cày này, Lèng và trâu cái, bao giờ ăn nên làm ra thì BÌNH NGUYÊN TRANG Ngày ba mươi sắp cũ
mùi thảo quả với hạt dổi văng ra Vìn đứng tại cửa, đưa cái vòng vào đó một đồng bạc. Lùng giãy không ăn Tết dài thế nữa, chỉ bố đi Lùng Vai, chầu chực trả. Lèng vội vàng cầm mảnh vải
thơm ngào ngạt. Vìn có cả đàn lên miệng cắn cắn chỗ nhỏ nhất. nảy, nhét trả đồng bạc vào tay ăn Tết chục ngày thôi. Mai là chờ đợi và tận mắt chứng kiến đỏ tiến lại gần con trâu rồi nhẹ Mùa xuân Ta thấy một khoảng lặng có tên
trâu mà vẫn muốn mua thêm Rồi Vìn tung tung vòng bạc trên Vìn và bảo. Cái vòng không cho cày bừa, dao cuốc nghỉ Tết sự tài tình của ông già chuyên nhàng buộc lên đuôi nó. Con trâu Chiều hỗn hoang mọc dài bên khung cửa…
à? Mà con trâu mấy chục triệu tay mấy lần. Trở về chỗ ngồi, được bốn đồng đâu á, chỉ ba rồi. Mo kể vừa nhìn thấy bố về đúc lưỡi cày đã ngoài bảy mươi tròn xoe mắt nhìn đám đông, cái Trên cánh đồng trải dài màu xanh
thì ba cái đồng bạc nợ thấm gì. Vìn để cái vòng lên bàn và bảo. đồng rưỡi thôi. Vìn thả tọt đồng và đang khóc. Lèng không nói tuổi. Cái cày này không chê đất đuôi cứ ve vẩy như để tự trấn an. Nghe hân hoan tiếng đập cánh con chim họa mi
Ừ. Mua trâu là việc của người Ba đồng chỗ này sao hết? Lùng bạc vào túi áo Lùng và kề chén gì. Kệ cho khóc. Đàn ông ai lại nhiều đá, không chê ruộng đầy Vìn vỗ vỗ tay vào bụng trâu, giọng bay theo hình dải lụa Ta thấy trời chiều nay chỉ còn mỗi nửa
ta. Đòi bạc về cất trong túi cho cười hiền lành. Cứ cầm cả đi, rượu đầy vào miệng Lùng mà nhìn nước mắt nhau bao giờ. cỏ, không chê rễ cây, lúc nào trìu mến. Đấy, áo Tết đẹp nhé! Đã Dường như đó là chiếc thắt lưng của nàng công chúa Nặng rụng bên ta những gã quên đời
chắc hay mua sắm gì cũng là anh em, đi đâu mà hơn thiệt, dốc vào. Còn nói. Bảo thằng Mo tần ngần cầm nắm vải đỏ nó cũng xoa dịu cánh tay người diện áo Tết mấy lần rồi mà còn Đêm qua vừa kịp đến làng
của người ta. Lùng đặt cái vòng đã chả tính lãi rồi. Vìn cười kín Lèng chăm chỉ thêm nữa, kiếm trên tay. Lòng buồn thế. Cũng bằng những đường cày sâu ngượng! Quay sang Lùng, Vìn hỏi. Ta thấy vài chiếc lá sắp rơi
vía lên bàn và nói. Bạc tốt đấy. đáo. Hai người bằng tuổi nhau tiền mà chuộc vòng về. chỉ tại cái tục lệ thách cưới mà nhất, chắc chắn nhất. Cho mày Ơ… thế rượu đâu? n Đàn sâu xanh thập thò hoan hỉ
Xem đi. Vìn cầm vòng bạc lên, đấy, thân nhau lắm, nhưng Vìn Lùng chân cẳng liêu xiêu như nên nông nỗi này. Suốt mười cái áo to nhất. Mo tủm tỉm cười, Mùa xuân bất ngờ sang từ một búp bàng
đi ra khép cửa, cố ý chỉ để lọt hai con, ngô nhiều, trâu nhiều, cây ngô non gặp gió chướng. năm trả nợ. Mười năm làm dâu, buộc cho cái cày một dải vải Như con mắt thức dậy sau ngàn ngày chờ đợi Ta thấy con đường đang ngơi nghỉ
một tia sáng nhỏ từ khe cửa dội làm ăn gặp may, Vìn khá giả. Đến thềm nhà là ngồi phịch chưa năm nào Mo thấy cái Tết đỏ vào chỗ tay cầm Lạ lùng gió cứ nồng nàn tràn tới Mặc một người la hét chẳng buồn đi
vào chỗ Vìn ngồi. Lùng giơ cái Vìn cho Lùng vay tổng cộng hai xuống, nước mắt từ từ bò ra hai nhà chồng được vui vẻ cả… thon nhỏ, láng Dường như đầy ắp cánh đồng
vòng bạc lên để cho ánh sáng lăm đồng bạc hẹn cho trả mười hốc mắt. Con Mo nhìn thấy bố Lùng sau khi tỉnh rượu thì bóng. Rồi Bên gần kia
chiếu vào. Từ chiếc vòng vía năm phải xong. Giờ là năm thứ chồng như thế thì chui tọt vào vội đi rửa cái mặt cho tươi tắn. Nghe trong lòng như có một quả chuông Những cành đào đầy hoa
Năm giờ sáng chợt ngân lên kỳ diệu Cười rung rinh trên thân gầy không gốc…
Trước sân nhà hoa đào hồng như má người say rượu Những tiếng khóc nấc
Còn chú mèo lười đi từ bếp ra sân Của người lỡ phải ra đi

Trong bóng đêm, tiếng ai đó rù rì
Bao mơ ước trở về trên đôi cánh mùa xuân Chẳng biết đi về đâu…
Trong giây lát mẹ dường như trẻ lại Khi căn nhà không còn ai chờ đợi…
Khi mẹ đứng trước thềm nhà gió thổi tung mái tóc
Em quàng chiếc khăn ngày bắt đầu đi học Phút chốc…
Ngồi nói chuyện với chú mèo Chiều ba mươi ì ạch trôi đi
Ta nhớ, ta quên gì mà không thể nhớ…
Mùa xuân về bao mới mẻ mang theo Năm mới đứng hình như đã bên cửa
Sau cơn mưa mặt đất có phép màu Cười đủ đầy trên môi…
Nắng bừng sáng trong khu vườn lạnh lẽo
Và tiếng cười đang ở lại trong ngôi nhà,
trong nồi bánh đang reo.

50 51