Page 28 - Báo Thái Nguyên - Số Tết Dương lịch

26 Tết Dương lịch 2025

Khuôn Mánh xuống, nhà chờ… Danh sách các
chiến sĩ Trung đội Cứu Quốc quân
II đã được khắc trang trọng trên bia
đá hoa cương giữa đại ngàn Khuôn
không bị lãng quên Mánh, ghi đấu một sự kiện lịch sử
quan trọng của Quân đội nhân dân
Việt Nam và của cả dân tộc.
Tuy nhiên, có một khoảng thời
gian, rừng Khuôn Mánh dường như Trong những năm hoạt động
cách mạng và kháng chiến
bị lãng quên trong ký ức của nhiều chống thực dân Pháp, xã
người. Đó là khoảng thời gian cách Định Biên (Định Hóa) được
đây chừng 8-10 năm, khi Khuôn
Mánh chỉ là nơi các đoàn đến dâng các đồng chí lãnh đạo cấp
hương vào một số ngày lễ, Tết, còn cao của Đảng, Nhà nước tin
ngày thường di tích hoàn toàn vắng tưởng và xây dựng thành an
dấu chân người. toàn khu nên nơi đây có
Điều day dứt nhất vào năm 2016, nhiều địa điểm được công
rừng Khuôn Mánh đã bị tàn phá nhận là di tích lịch sử Quốc
nghiêm trọng. Đồng chí Nông Quốc gia. Trong đó, đáng chú ý là
Chấn, Bí thư Chi bộ xóm Đồng địa danh đình Làng Quặng,
Ruộng nhớ lại: Do di tích nằm xa
khu dân cư nên đến khi phát hiện, nơi hợp nhất Đội Việt Nam
Huyện Võ Nhai thường xuyên tổ chức đoàn dâng hương tại Di tích lịch tuyên truyền giải phóng
sử địa điểm thành lập Đội Cứu Quốc quân II. rất nhiều cây cối đã bị tàn phá. Khi
đó, hai bên lối đi lên di tích chỉ còn quân và Cứu quốc quân,
Ngày 15/9/1941, tại rừng Khuôn Mánh, xã Tràng Xá (Võ Nhai), Trung trơ lại những gốc cây to, cành lá thành Việt Nam giải phóng
đội Cứu Quốc quân II, tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam ngổn ngang. Cả một khuôn viên quân vào ngày 15/5/1945,
được thành lập. Hơn 80 năm đã trôi qua, những trang sử về Khuôn xanh tươi chỉ còn là đất trống, đồi tiền thân của Quân đội nhân
trọc. Ngay sau đó, chính quyền địa
Mánh vẫn luôn được gìn giữ bởi lớp lớp người dân vùng cao, không phương đã cùng với bà con trong dân Việt Nam.
chỉ kiên quyết một lòng theo Đảng, bà con nơi đây còn nỗ lực viết xóm trồng lại cây và phân công
tiếp những trang sử hào hùng dưới tán rừng thiêng. người canh gác, bảo vệ di tích. Đến “RỪNG CHE BỘ ĐỘI”
khoảng 3-4 năm sau, khu rừng
Dưới thời Pháp thuộc, xã
KÝ ỨC RỪNG THIÊNG thành lập Cứu Quốc quân II, giao cờ quanh di tích đã được trả lại màu Định Biên thuộc tổng Định Biên
Sử sách kể lại, xưa kia, Khuôn và nhiệm vụ cho Đội phải đấu tranh xanh. Thượng, gồm: Yên Thượng, Bảo
Từ quá khứ đến hiện tại, câu hỏi
chống địch khủng bố, trừ gian, diệt
Mánh là khoảng rừng rộng bao la, phản động đầu sỏ, bảo vệ cơ sở cách “Làm sao để phát huy giá trị di tích Biên, Quế Linh. Sau Cách mạng
khắp nơi đều là những thân cây gỗ mạng, bảo vệ căn cứ địa, củng cố và rừng Khuôn Mánh?” luôn là trăn trở Tháng Tám và trải qua nhiều lần
lớn vài người ôm không xuể. Tận phát triển các đội tự vệ, duy trì tiếng của nhiều thế hệ lãnh đạo huyện Võ chia tách, sáp nhập và đổi tên,
dụng địa hình, du kích Bắc Sơn súng đấu tranh võ trang để cổ vũ Nhai. Ngay sau sự việc rừng Khuôn từ năm 1967 đến nay xã có tên
thường len lỏi dưới những tán rừng phong trào cách mạng của cả nước. Mánh bị tàn phá, huyện Võ Nhai đã Định Biên. Phần lớn người dân
rậm, “móc nối” với các cơ sở đảng Ban chỉ huy của Đội được chỉ xin ý kiến UBND tỉnh và triển khai trong xã là đồng bào dân tộc
tại Võ Nhai rồi liên lạc với lực định gồm ba đồng chí: Chu Văn nhiều giải pháp bảo vệ rừng, khôi thiểu số, có tinh thần yêu nước,
lượng cách mạng ở những địa Tấn, Chỉ huy trưởng; Nguyễn Cao phục cây xanh. Đến năm 2022, đùm bọc cán bộ cách mạng. Vì
phương khác. Thời bấy giờ, giặc Đàm, Chính trị viên chỉ đạo; Trần huyện mở rộng, khoanh vùng khu vậy, từ năm 1938, đồng chí Vũ
Pháp lập ấp, dồn dân để cô lập lực Văn Phấn, Chỉ huy phó. Đội Cứu bảo vệ di tích từ 1,7ha lên 5,5ha. Hưng (thành viên Tổ cách mạng
lượng Việt Minh. Chúng đàn áp Quốc quân II ban đầu có 36 cán bộ Tuy nhiên, bài toán về phát huy giá huyện Định Hóa) đã thâm nhập
nhân dân, nói xấu cách mạng, dụ dỗ chiến sĩ, vài ngày sau quân số đã lên trị vẫn để ngỏ vì di tích đã xuống về Định Biên để hoạt động,
đồng bào chống lại các cuộc khởi tới 46 người, biên chế thành 5 tiểu cấp theo thời gian, lại thiếu vắng tuyên truyền giác ngộ quần
nghĩa của ta. đội. Đội được trang bị vũ khí thô sơ những dịch vụ thiết yếu để phát chúng nhân dân và tập hợp được
Tuy nhiên, bất chấp sự kìm kẹp triển du lịch. một số thanh niên của địa
của giặc Pháp và tay sai, nhiều gồm: súng kíp, lưỡi lê, giáo mác... Đến năm 2024, Quân khu 1 quyết phương có tinh thần yêu nước
Dù trang bị vũ khí thô sơ, điều
người dân vùng Bắc Sơn, Võ Nhai kiện vật chất thiếu thốn nhưng với định đầu tư Dự án tu bổ, tôn tạo Di cùng tham gia. Đến năm 1939,
vẫn một lòng theo cách mạng. Có tinh thần yêu nước, dũng cảm quên tích lịch sử địa điểm thành lập Đội Tổ tuyên truyền cách mạng xã
người trở thành giao liên đưa tin mình, các chiến sĩ của Trung đội Cứu Quốc quân II rừng Khuôn Định Biên được thành lập. Từ
cách mạng, có người gia nhập các Cứu Quốc quân II đã lập nhiều Mánh. Dự án có tổng mức đầu tư 14 năm 1941, phong trào cách
đội quân vũ trang, phụ nữ, người già chiến công hiển hách như: Trận tỷ đồng từ nguồn vốn của một số mạng ở Định Biên có sự phát
ở làng thì bí mật mang gạo vào rừng đánh ở Đèo Bắp - tiêu diệt tên Đức doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng, triển mạnh mẽ, quần chúng ở
tiếp tế cho cán bộ… Phú phản động gian ác; trận đánh ở vốn bổ sung của Quân khu 1 và các thôn bản liên kết được với
Ngược dòng lịch sử, sau cuộc Mỏ Nùng (Lâu Hạ); trận đánh ở UBND tỉnh Thái Nguyên. Dự án nhau hoạt động mở rộng ra toàn
khởi nghĩa Bắc Sơn năm 1940, thực suối Bùn, xã Tràng Xá; trận ở Lân gồm các hạng mục: chòi nghỉ, xã. Trong thời gian này, quần
dân Pháp điên cuồng khủng bố, đàn Han, trận ở cây đa La Hóa… Ngày khuôn viên cụm Đài tưởng niệm, trụ chúng nhân dân còn cùng với tổ
áp phong trào cách mạng khiến cho 21/3/1945, Trung đội Cứu Quốc đài tưởng niệm; nhà che bia, trưng chức cách mạng chống lại cuộc
Đội Cứu Quốc quân I phải rút khỏi quân II cùng với quần chúng nhân bày, sắp lễ; sân đường nội bộ; bãi càn quét kéo dài 10 ngày của
căn cứ để bảo toàn lực lượng, nhiều dân địa phương đánh chiếm châu lỵ đỗ xe… địch.
cơ sở đảng bị phá vỡ, phong trào La Hiên, thành lập chính quyền Theo Đại tá Ma Công Học, Chính Cùng với tinh thần yêu nước,
cách mạng gặp khó khăn. Lúc đó cách mạng huyện Võ Nhai - chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh: Dự án đùm bọc của quần chúng nhân
đồng chí Hoàng Quốc Việt, Ủy viên quyền cách mạng cấp huyện đầu hoàn thành trong tháng 12-2024. dân, địa hình rừng núi bao
Trung ương Đảng cùng Ban lãnh tiên tại Thái Nguyên. Được sự chỉ đạo của Quân khu 1, quanh, là địa điểm an toàn nên
đạo cứ địa Bắc Sơn - Võ Nhai chủ trong thời gian tới, Bộ Chỉ huy Định Biên có nhiều cơ quan,
trương khôi phục lại đội Cứu Quốc ĐỂ KHUÔN MÁNH Quân sự tỉnh sẽ phối hợp với huyện đơn vị Trung ương đóng quân
quân I để duy trì tiếng súng vũ trang THÀNH “ĐỊA CHỈ ĐỎ” Võ Nhai xây dựng kế hoạch sử để hoạt động cách mạng và
Bắc Sơn, cổ vũ phong trào đấu tranh Ngày nay, rừng Khuôn Mánh - dụng, bảo vệ và phát huy giá trị di chiến đấu chống thực dân Pháp,
cách mạng. nơi thành lập Trung đội Cứu Quốc tích theo hướng tổ chức các chuyến như: Tổng Cục Chính trị ở xóm
Giữa vòng vây của thực dân Pháp quân II đã được xếp hạng di tích hành hương về nguồn; giáo dục lịch Thâm Tắng; Bộ Tổng Tham
và bộ máy cai trị của phong kiến tay lịch sử cấp Quốc gia. Di tích lịch sử sử cho học sinh, sinh viên; tổ chức mưu ở xóm Đồng Đau; Cục
sai, năm 1941, Đội Cứu Quốc quân Trung đội Cứu Quốc quân II nằm sinh hoạt đảng… tại rừng Khuôn Quân y ở xóm Đồng Rằm;
II được thành lập, đây là một trong tại xóm Đồng Ruộng, xã Tràng Xá Mánh. Qua đó, xây dựng nơi đây Tổng Cục Cung cấp ở xóm Nà
những lực lượng tiền thân của Quân đã được Nhà nước đầu tư xây dựng, thành “địa chỉ đỏ” trong giáo dục To. Đặc biệt, khi nói đến các di
đội nhân dân Việt Nam. tôn tạo một số hạng mục công trình truyền thống cách mạng cho các thế tích lịch sử ở Định Biên thì
Sáng 15/9/1941, tại rừng Khuôn như: tượng đài, bia ghi lịch sử di hệ. không thể không nhắc tới đình
Mánh, đồng chí Hoàng Quốc Việt tích, chòi nghỉ chân, 136 bậc lên MAI AN Làng Quặng. Tại đây, vào sáng
thay mặt Trung ương Đảng tuyên bố 15/5/1945, các đoàn quân tiến