Page 29 - Báo Thái Nguyên - Số Tết Âm Lịch

THÁNG 1+2-2025 SỐ 159+160

mùa vụ chiêm năm 1945. Số lớn
diện tích là đất màu ở các tỉnh
thì bị chính quyền bắt nhổ lúa
để trồng đay, trưng mua lương
thực giá rẻ mạt phục vụ quân đội
Nhật. Tháng 2-1945, Pháp lại
đưa lên trung du hơn 3.000 quân
và khoảng 30% là dân miền xuôi
lên làm phu đồn điền khiến giá
lương thực tăng vọt. Cũng trước
Cách mạng Tháng Tám, ruộng đất
canh tác của các tỉnh phần đa nằm
trong tay mấy chục địa chủ người
Âu và hơn 100 địa chủ người Việt
(36.500ha). Đại bộ phận nông
dân vùng trung du là tá điền, ăn
bữa nay lo bữa mai. Họ nghèo
đến cùng cực. Đến đầu tháng
Chiều 20/8/1945, tại sân vận động thị xã Thái Nguyên đã diễn ra 3-1945 thì hầu như xóm nào cũng
cuộc mít tinh lớn. Tại đây, Ủy ban khởi nghĩa chính thức tuyên bố
xóa bỏ bộ máy cai trị của thực dân Pháp, phát xít Nhật, thành lập Ủy có người chết. Theo một số nhân
ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Thái Nguyên. chứng thì nhiều trường hợp chết
Ảnh: TƯ LIỆU đói thật thê thảm.
Vốn là địa phương ảnh hưởng
sâu sắc từ Cuộc vận động dân chủ
đói, hy vọng dựa vào núi rừng để nhiều làng xã tan tác và những di (1936-1939), lại có sự động viên
sinh tồn. Số người sống vô gia cư tích của những đồng ruộng mênh của Mặt trận Việt Minh từ chiến
hoặc kéo lê tấm thân tàn đến đây mông bị bỏ hoang thành ao vũng”. khu dội về, nhân dân vùng trung
rồi chết vô địa táng cũng cả nghìn Từ khi phát xít Nhật nhảy vào du tập hợp nhau lại đi vận động
người. Đất trũng, thùng đấu, bãi Đông Dương, nhân dân ta phải cơm gạo cấp đỡ cho đồng bào.
hoang trong thị xã là nơi người chịu cảnh “một cổ hai tròng”. Để Nhưng mỗi ngày cũng chỉ được
khoẻ gom xác mà đổ xuống. Người phục vụ cho chiến tranh, phát xít vài trăm nắm cơm nhỏ, không
ta đặt tên cho những nơi đó là Âm Nhật bắt dân ta phải nhổ lúa trồng cứu được người kiệt quệ trong đói
Hồn, Gò Mả, Bóng Tối… Những đay, trồng thầu dầu, thẳng tay vơ khát. Nạn đói chững lại ở cuối
năm 2000, từ những tư liệu có vét thóc gạo phục vụ cho chiến tháng 3-1945 khi dưới sự lãnh đạo
được, nhóm nghiên cứu của Giáo tranh. Từ năm 1940, phát xít Nhật của Mặt trận Việt Minh, chính
sư Văn Tạo, Furuta Moto đã dừng đặt ra một loại thu mới là đảm phụ quyền từ xã lên huyện đã về tay
nhân dân. Các kho thóc của Nhật
tại một số điểm: Từ năm 1919, mọi quốc phòng. Năm 1940 mức đóng ở khắp nơi bị nhân dân phá, chia
người dân ở Bắc Giang (kể cả nội đảm phụ quốc phòng là 6%, năm cứu đói. Giáo sư Văn Tạo khẳng
đinh và ngoại đinh cũng như các 1942 là 8%, năm 1943 tăng lên định: Tội ác của đế quốc thực dân
tầng lớp cư dân kẻ chợ) phải đóng 58% và năm 1944 là 158%. Với gây nên cho nhân dân ta là vô
2,5 đồng. Năm 1933, tỉnh Bắc những chính sách dã man, thâm cùng lớn. Họ cũng đã có lời xin
Giang có 68.093 suất đinh, với số độc trên đây, phát xít Nhật và lỗi về những gì họ gây ra.
tiền phải nộp là 195.216,23 đồng, thực dân Pháp đã gây ra nạn đói 80 năm đã trôi qua, các địa
bình quân 2,86 đồng một suất. Sưu khủng khiếp năm 1945 làm hơn phương bị nạn đói hoành hành khi
cao thuế nặng, phu phen tạp dịch, hai triệu người chết, trong đó tỉnh xưa nay đã ấm no, sung túc. Ôn
thiên tai lũ lụt làm cho đời sống Bắc Giang có hàng nghìn người, lại một sự kiện bi thương là nạn
của người dân vô cùng cực khổ, chỉ riêng huyện miền núi Sơn đói năm Ất Dậu 1945 diễn ra trên
phải bỏ nhà cửa, ruộng vườn đi Động cũng đã 500 người chết đói. mảnh đất Việt Nam là để chúng ta
tha phương cầu thực. Toàn quyền Tháng 7-1944, Thái Nguyên, Bắc biết ơn Đảng, Bác Hồ đã đem lại
Đông Dương ĐơLanétxăng khi Giang bị trận lũ lớn, Thái Bình, cuộc sống ấm no; biết yêu cuộc
đi qua Bắc Giang cũng phải thú Nam Định, Hà Nam thì ngập lụt, sống và bảo vệ, vun đắp cho cuộc
nhận: “... Chính mắt tôi trông thấy lúa màu bị thiệt hại nặng nề. Mùa sống tươi đẹp hơn.
trên con đường Phủ Lạng Thương đông năm ấy lại rét đậm làm mất HỮU MINH
Thái Nguyên Hằng Tháng 27