Page 149 - Văn Nghệ Phú Yên

Ở tuổi U80, Nghệ sĩ nhiếp ảnh Hà Bình vẫn dẻo dai về thể lực và hoạt
bát, vui vẻ trong ứng xử và lời nói- cái phong cách đặc trưng của những phóng
viên ảnh từng trải. Ông vừa có chuyến đi Tây Nguyên để sáng tác ảnh nghệ
thuật cùng với các nghệ sĩ nhiếp ảnh Khánh Hoà, quê hương thứ ba của ông.
“Vậy quê hương thứ hai của ông chắc là… Phú Yên?” Tôi dè dặt hỏi. Ông trầm
ngâm nhìn từng giọt cà phê chầm chậm rơi trong cái ly thuỷ tinh trong suốt
vào một buổi chiều nắng đẹp ở thành phố biển Nha Trang. Thoáng chút bồi
hồi khi quay về với những ký ức hơn nửa thế kỷ trước, ông nhẹ nhàng đáp:
Chính xác rồi! Phú Yên là quê hương thứ hai của tôi. Ở đó tôi có một bà mẹ
nuôi ở Hoà Trị đã cưu mang tôi trong những ngày về “cơ sở”, có những người
thân thiết ở Hoà Quang đã chăm sóc tôi khi tôi bị thương năm 1968 và bao
đồng đội, đồng chí cùng nằm gai, nếm mật ở chiến khu trong những ngày
gian khổ.
Học nghề ở chiến trường
Mười tám tuổi, tôi rời Nam Định, đi dọc Trường Sơn vào đến Phú Yên cuối
năm 1965 đầu năm 1966, lúc quân Mỹ bắt đầu đổ quân vào miền Nam. Tình
hình lúc này đã ác liệt rồi. Tôi tham gia một số trận đánh phục kích các đoàn
xe vận tải của địch ở đoạn từ Hoà Đa vào Tuy Hoà. Năm 1968 tôi bị thương
trong một trận đánh ở Hoà Quang. Cấp trên cho tôi ra Bắc để chữa trị, nhưng
tôi xin ở lại vì bị thương ở chân đi bộ ra Bắc rất khó khăn. Hơn nữa lúc này tôi
đã “tình thương mến thương” với một cô văn công trẻ trung, xinh đẹp mới từ
Tuy An lên, sau này gắn bó suốt cuộc đời với tôi, là bà xã của tôi đây.

Tôi được chuyển sang bên Tuyên huấn Tỉnh uỷ, phục vụ các đồng chí lãnh
đạo ở căn cứ Tỉnh uỷ đóng ở Sơn Hoà. Lúc này Thông tấn xã giải phóng cử
một tổ vào thành lập phân xã ở Phú Yên do ông Vũ Đạo, trưởng ban tin trong
nước làm phân xã trưởng. Phân xã có 3 người, cứ một người viết tin phải có
một phóng viên ảnh đi cùng. Lúc này nhiếp ảnh chỉ có anh Hồ Ca, còn thiếu
một phóng viên ảnh nên tôi được điều động qua, đi với anh Hữu Quả. Vậy
là tôi vừa tập chụp ảnh, vừa học dùng ánh sáng trời để rọi ảnh theo phương
pháp thô sơ và chính thức bước vào nghề ảnh từ 1968. Ông Trần Suyền, Bí
thư tỉnh uỷ rất quan tâm đến nhiếp ảnh nên cung cấp máy ảnh tốt nhất cho
tôi. Năm 1970 Thông tấn rút cả 3 người về lại Quân khu 5 nên ở Phú Yên chỉ
còn lại mình tôi vừa viết tin vừa chụp ảnh gửi lên Quân khu và ra Bắc. Lúc
này tôi chụp nhiều hình ảnh ở chiến trường và hình ảnh các đồng chí lãnh
đạo ở chiến khu. Bức ảnh “Dân và quân Phú Yên chuyển cây gỗ mun từ núi
rừng Phú Yên ra xây lăng Bác” hiện đang trưng bày ở bảo tàng là tôi chụp ở
Sơn Định năm 1969.

VĂN NGHỆ PHÚ YÊN 143