Page 47 - Báo Lào Cai - Số Tết Âm Lịch

Ất Tỵ 20252025 47
47
Xuân
Xuân

Ất
Tỵ

“ Để công bố một loài mới cho toàn cầu đôi khi mất vài năm, thậm chí cần
cả thập niên nghiên cứu. Trung tâm Du lịch và Bảo tồn sinh vật Hoàng Liên
không chỉ bảo vệ 1 loài, mà đã thực hiện bảo tồn 4.788 cây thuộc 111 loài,
trong đó có 11 loài thuộc Sách Đỏ Việt Nam, 4 loài thuộc Liên minh Bảo tồn
thiên nhiên quốc tế, 5 loài trong Công ước về thương mại quốc tế các loài
động, thực vật hoang dã nguy cấp.

Anh Luân kể lại hành trình 14 ngày (từ
ngày 5 - 18/8/2017) khám phá các loài lưỡng
cư nơi rừng già âm u thuộc Vườn Quốc gia
Hoàng Liên và Khu Bảo tồn thiên nhiên Bát
Xát trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt: Đó
là cuộc tìm kiếm trong rừng dài nhất mà
tôi từng thực hiện. Cả đoàn cùng ăn, cùng
ngủ trong khu rừng ẩm ướt, phải đối mặt
với muôn vàn thách thức. Những loài động
vật nguy hiểm rình rập hay những con côn
trùng nhỏ bé có nọc độc đều có thể gây hại
cho người trong đoàn bất cứ lúc nào. Giữa
núi non trùng điệp, bao la, cánh rừng rộng
cả trăm héc-ta, con người vốn dĩ rất nhỏ bé,
huống chi những loài lưỡng cư chỉ bằng hạt Hai loài cóc mới phát hiện trong quần thể dãy Hoàng Liên Sơn.
ngô nếp, vậy nên việc tìm kiếm, khám phá
thực không dễ dàng. cảm xúc, hơi thở gấp gáp, tập trung quan của chúng. Đến nay, 2 loài cóc này đã được

Anh Luân cũng như anh Quẩy, thiên nhiên sát chúng và thu thập dữ liệu. Ai nấy đều liệt vào Sách Đỏ Việt Nam, thuộc loài Cực
hoang dã tươi đẹp khiến anh mê đắm ngay không dám rời mắt khỏi những bước nhảy kỳ nguy cấp (CR), hiện chỉ ghi nhận phân bố
từ cái nhìn đầu tiên qua những trang sách khi tí hon bởi muốn dõi theo xem chúng làm gì tại Vườn Quốc gia Hoàng Liên. Các tổ chức,
còn ngồi trên ghế nhà trường. Đối với anh trong một ngày, cách kiếm thức ăn ra sao, các nhà khoa học vẫn miệt mài nghiên cứu
Luân, những hiểm nguy chỉ là một phần để tồn tại, trú ẩn thế nào giữa thiên nhiên để đưa ra các giải pháp bảo vệ, bảo tồn 2
hành trình khám phá loài mới trở nên thú vị khắc nghiệt...”. loài cóc quý hiếm này.
và thôi thúc thêm tình yêu, sự đam mê trong Dù đã gần 8 năm nhưng anh Luân cảm Việc phát hiện ra loài mới chỉ là điểm nhấn
nghiên cứu các loài. nhận hành trình đáng nhớ đó chỉ như chuyện trong hành trình khám phá, nghiên cứu, bảo

Thành quả sau hơn 2 tuần ở rừng sâu của ngày hôm qua. Trong những giấc mơ tồn lâu dài các loài. Ông Lã Văn Tới, Giám
của anh và các cộng sự có được là thêm tư của nhà khoa học trẻ đôi khi vẫn hiện ra hình đốc Trung tâm Du lịch và Bảo tồn sinh vật
liệu về 20 loài lưỡng cư thuộc 6 họ, phân ảnh những chú cóc nhỏ với nước da đặc Hoàng Liên đã có những chia sẻ với tôi rằng:
bố tại khu vực núi Ky Quan San ở độ cao biệt, đôi mắt đen long lanh to tròn lẫn chút “Đó chỉ là 2 trong số hàng chục loài lưỡng
2.100 - 2.700 mét. Điều đặc biệt và ý nghĩa ánh vàng li ti như những ngôi sao của bầu cư khác được phát hiện trên dãy Hoàng Liên
nhất trong chuyến đi là phát hiện ra 9 loài trời đêm trong lần đầu gặp gỡ. Sơn. Để công bố một loài mới cho toàn cầu
chưa được xác định tên khoa học và chưa HÀNH TRÌNH đôi khi mất vài năm, thậm chí cần cả thập
được định danh, có khả năng là loài mới kỷ nghiên cứu. Chúng tôi không chỉ bảo vệ
cho khoa học. Quá trình len lỏi, tìm kiếm KHÔNG ĐIỂM DỪNG 1 loài, mà đã thực hiện bảo tồn 4.788 cây
kỹ ở độ cao 2.500 - 2.800 mét gần đỉnh Hành trình của anh Quẩy, anh Luân và các thuộc 111 loài, trong đó có 11 loài thuộc Sách
Fansipan, đoàn đã phát hiện ra 2 loài cóc nhà nghiên cứu khoa học có điểm bắt đầu Đỏ Việt Nam, 4 loài thuộc Liên minh Bảo tồn
mới, sau này được đặt tên khoa học là Cóc nhưng sẽ không có điểm kết thúc, bởi thiên thiên nhiên quốc tế, 5 loài trong Công ước về
mày Botsford (Leptobrachella Botsfordi) và nhiên còn vô vàn điều bất ngờ, mới mẻ chờ thương mại quốc tế các loài động, thực vật
Cóc răng (Oreolalax Sterlingae). Cả 2 loài con người khám phá. hoang dã nguy cấp”.
có chiều dài thân chỉ từ 20 - 35 milimét, Con đường tìm đến loài mới thành công
màu da nâu ánh đỏ và nhiều điểm không Trở lại câu chuyện phát hiện ra 2 loài cóc tiếp tục mở ra chặng đường mới nặng trĩu
giống những loài cóc thông thường. Các mới, quá trình nghiên cứu có sự phối hợp trách nhiệm trên vai đối với những nhà
mẫu ADN của chúng đã được thu thập, chặt chẽ giữa Vườn Quốc gia Hoàng Liên và sinh vật học, bởi với mỗi loài được tìm
gửi sang châu Âu. Hội Động vật London Hội Động vật London (Vương quốc Anh), Bảo thấy, câu hỏi lớn hơn luôn hiện hữu: Làm
(Vương quốc Anh) xét nghiệm và công bố tàng quốc gia Úc, Chương trình bảo tồn Rùa sao để chúng sống sót trong môi trường
kết quả không trùng khớp với bất kỳ loại châu Á, Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh ngày càng biến đổi? Các nhà khoa học,
động vật lưỡng cư nào trên thế giới đã vật (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ chuyên gia sẽ tiếp tục hành trình tìm đáp
được phát hiện trước đó. Việt Nam). Anh Luân và các cộng sự ngoài án bằng tinh thần nhiệt huyết, trái tim của
chuyến đi trên còn có thêm nhiều chuyến đi những người yêu thiên nhiên, yêu động
Anh Luân tả lại khoảnh khắc chạm mặt rừng khác để khảo sát lưỡng cư trong khu
2 loài cóc mới: “Cảm giác khi ấy sung vực, thu thập đầy đủ dữ liệu về 2 loài cóc vật, thực vật, tiếp tục nghiên cứu, đưa ra
sướng đến tột độ. Các thành viên nhìn mới, tìm hiểu vòng đời, sinh thái học, tập các giải pháp tham mưu cho các cấp, các
nhau, nở nụ cười mãn nguyện, cố kìm nén tính sinh sản và các mối đe dọa tiềm ẩn... ngành bảo vệ sự đa dạng sinh học trên
dãy Hoàng Liên Sơn n

Nhà khoa học Nguyễn Thành Luân (áo xanh) thu thập dữ liệu Các chuyên gia quan sát tỉ mỉ, ghi lại hình ảnh, thước phim
tập quán sinh sống vào ban đêm của các loài lưỡng cư. về tập tính các loài lưỡng cư trên dãy Hoàng Liên Sơn.