Page 30 - Người Làm Báo Kon Tum

Tết này
Tết này
30
30
dưới chân núi
Bài và ảnh: Ěắc Vinh
Nằm khép mình
dưới chân núi Pêng
Ơi, người dân xã
Ěĕk Plô (huyện Ěĕk
Glei) từ bao đời nay luôn
sống hòa thuận, đoàn
kết, thương yêu, giúp đỡ
nhau trong cuộc sống.
Nhờ sự quan tâm, đầu tư,
hỗ trợ của Nhà nước
trong phát triển kinh tế,
đời sống người dân nơi
đây đã dần đổi thay.
ió mạnh kèm cơn mưa rả rích vào ngày
Gcuối nĕm vẫn không ngĕn được quyết
tâm của chúng tôi là trở lại xã biên giới Ěĕk
Plô (huyện Ěĕk Glei) - nơi có sự tích Núi
Nồi cơm (theo tiếng Gié Triêng của người
dân nơi đây là Pêng Ơi). Ngọn núi Pêng Ơi
giống như một lưỡi rìu chƿa ngược lên bầu
trời.
Theo truyền thuyết của người dân, xưa
kia ở đây chỉ có làng là Bunr Koong và làng
láng giềng Bunr Tôn trù phú nhất vùng, trâu
đầy chuồng, ruộng nương luôn đầy lúa, lúa
ĕn mãi không hết. Người dân khi ấy ai cǜng
chĕm chỉ trồng lúa, làm nương rẫy.
Một hôm, có một gia đình nọ ra đồng gặt
lúa, vì quá trưa người mẹ chồng bảo cô con
dâu về nhà nấu cơm. Mẹ chồng dặn con dâu
về nhà nếu thấy có khách thì nấu một hạt
gạo, nếu không có khách thì nấu nửa hạt gạo
rồi đem vào rẫy cho bố mẹ ĕn. Nửa hạt gạo
khi ấy nấu ra nở to như cái nồi, 3 người ĕn
cứ tĕng dần theo những vòng xe lĕn bánh nên
Pêng Ơi
Pêng Ơi
Ngȇn núi Nȍi Cơm giȋng nhƣ mȓt
lƣți rìu chƿa ngƣȝc lên bǡu trȗi
không biết đói, 6 -7 người ĕn một hạt gạo không
hết. Cô con dâu bĕng rừng, vượt dốc về nhà, giữa
đường bất ngờ gặp một con thằn lằn chạy nhanh
qua đường, cô con dâu giật mình, quên lời mẹ
chồng dặn nên quay lại hỏi nấu mấy hạt gạo. Sau
khi quay lại hỏi mẹ chồng, trên đường về, lại tiếp
tục gặp con thằn lằn ấy chạy qua, làm cô giật
mình rồi quên lời dặn và quay lại hỏi mẹ. Ěã đói
bụng mà con dâu cứ quay lại hỏi 3 - 4 lần, giận
quá, mẹ chồng bảo: Thích nấu bao nhiều thì tùy.
Về nhà, cô con dâu cho cả một lon gạo vào
nồi nấu. Khi nấu hạt gạo nở ra rất nhanh, hết hạt
này đến hạt khác, chúng ùn ùn nở cao gần tới
trời. Trời sợ nồi cơm nở chọc đến mình nên làm
mưa, làm gió và sai thần sét đánh gãy nồi cơm ra
ba khúc. Một khúc gãy vĕng bên cạnh người dân
gọi là Pêng Hu (nay là Dốc Cổng Trời), một
khúc vĕng ra xa hơn người dân gọi là Pêng Ay
(đỉnh núi này thuộc địa phận Lào giáp với xã
Ěĕk Plô), một khúc nồi cơm còn lại là đáy nồi
cạnh các làng ngày nay nên người dân gọi là
Pêng Ơi (Núi Nồi Cơm). Kể từ đó, người Gié
Triêng ở đây luôn xem ngọn núi Pêng Ơi là linh
hồn, là núi linh thiêng. Sau sự việc này, ông Trời
cho rằng, con người quá lãng phí lương thực, từ
đó đã hóa kiếp cho hạt gạo nhỏ như ngày nay.
Vượt chặng đường dài 160 km từ thành phố
Kon Tum đến xã Ěĕk Plô, nhóm phóng viên gian
nan nhất là đoạn từ xã Ěĕk Man hướng vào xã
Ěĕk Plô, gặp mưa rả rích, đường đang thi công
nên nhiều đoạn đi qua rất khó khĕn. Ěường vào
xã nhiều khúc quanh co, dốc dựng thẳng đứng
nhưng với quyết tâm, sự háo hức trở lại Ěĕk Plô
Bước sang nĕm 2025, xã quyết tâm phấn đấu
ẤT TỴ 311
3
đường xa cǜng hóa gần.
mới”.
Với tôi, về lại Ěĕk Plô không còn cảm giác đưa thôn Ěĕk Book trở thành thôn nông thôn
mới mẻ, bỡ ngỡ như lần đầu cách đây gần 20 “Làm thay đổi nếp nghƿ, cách làm của đồng
Thông qua việc thực hiện Cuộc vận động
thương mến dành cho người dân nơi đây có bào dân tộc thiểu số, làm cho đồng bào dân tộc
nĕm trước, nhưng trào dâng trong tôi niềm
thiểu số vươn lên thoát nghèo bền vững”,
tấm lòng đôn hậu, chịu khó, cần cù, sinh sống ở
phát triển kinh tế tĕng thu nhập, thoát nghèo.
nơi quanh nĕm mây mù bao phủ, đã làm cho tôi người dân tham gia xây dựng nhiều mô hình
tạm quên đi những bộn bề công việc cuối nĕm.
Trở lại Ěĕk Plô lần này tôi không chỉ muốn Tiêu biểu như mô hình: trồng Hồng Ěẳng Sâm;
chiêm ngưỡng vẻ đẹp bức tranh núi rừng hùng trồng mít Thái; nuôi ong lấy mật; trồng bắp
vƿ, thơ mộng, được nghe tiếng nước chảy từ nĕng suất cao…
những con sông, con suối hay tiếng gió rừng Ông A Nhíp ở thôn Bung Koong, xã Ěĕk
lúc gào thét, lúc du dương đến mê hồn, mà Plô cho hay: “Trong nĕm qua, đời sống bà con
trong lòng háo hức muốn gặp lại những người có nhiều đổi thay đáng kể. Ěược Nhà nước hỗ
đã từng gặp gỡ gần 20 nĕm trước. Ěó là những trợ cây, con giống có giá trị để phát triển trồng
ngày đầu tôi lên Kon Tum, mới chập chững trọt, chĕn nuôi; giá cả nhiều mặt hàng nông sản
ổn định và tĕng cao; hộ gia đình nào cǜng có
bước chân vào nghề báo.
nước sinh hoạt và điện thắp sáng, con cháu đến
Xe chúng tôi đến, Chủ tịch UBND xã Ěĕk trường đúng độ tuổi. Ěường nhựa từ trung tâm
Plô Lê Vĕn Vinh vui vẻ ra đón, mời chúng tôi xã Ěĕk Plô đến xã Ěĕk Man được đầu tư xây
vào phòng uống trà. Thời tiết biên giới se lạnh, dựng, sắp đưa vào sử dụng, hứa hẹn tương lai
vừa nhấm nháp ly trà nóng thơm phức mùi hoa tươi sáng. Bà con sẽ đón Tết đầm ấm, đủ đầy
nhài, vừa trò chuyện với Chủ tịch UBND xã
thấy lòng ấm áp. Ông Lê Vĕn Vinh cho biết: hơn mọi nĕm vì kinh tế khá hơn trước…”
“Xã có 4 thôn, hơn 455 hộ, khoảng 1.650 nhân Chia tay Ěĕk Plô ngày cuối đông, tôi cǜng
khẩu, trong đó gần 97% dân số là người Gié kịp đón cơn gió xuân mơn man ùa về, cảm xúc
Triêng. Xã nằm trong thung lǜng, bốn phía núi phút giao mùa ở một Ěĕk Plô xa xôi thị thành,
cao bao bọc, địa hình cách trở. Do đó, trong hứa hẹn không lâu nữa khi đường giao thông
quá trình xây dựng nông thôn mới xã gặp hoàn thành, kết nối lưu thông hàng hóa, đời
không ít khó khĕn. Tuy nhiên, nhờ sự quan tâm, sống vật chất và tinh thần của người dân sẽ
giúp đỡ của các cấp, các ngành, cùng với sự nỗ được đổi thay, nâng cao.
lực vươn lên của người dân, nĕm 2024 thu
nhập bình quân đầu người của xã tĕng
hơn nĕm trước 4 triệu đồng/nĕm.
Làng dƣȕi chân núi Nȍi Cơm