Page 97 - Văn Nghệ Hải Dương

khöi phuåc vaâ baão töìn möåt thûúng caãng nöíi tröìng möåt caách quy cuã theo quy hoaåch.
tiïëng “Àaâng ngoaâi” trong lõch sûã möåt thúâi, Ngûúâi Viïåt úã chêu Êu duâ àïën àõnh cû trong
thò úã “Hûng Yïn bïn daãi söng Höìng” laåi laâ hoaân caãnh naâo, cuöåc söëng vaâ sûå nghiïåp
àïì xuêët dûång möåt tûúång àaâi nöng dên àùæp cuãa hoå duâ coá thaânh cöng àïën àêu, thò vúái
àï trõ thuãy söng Höìng. Coân úã “Khùæc khoaãi hoå, vêîn aám aãnh möåt nöîi niïìm tha hûúng vaâ

Cön Sún” laåi laâ àïì xuêët yá tûúãng laâm sao cho luön hûúáng vïì cöë quöëc. Àöìng thúâi, dûúâng
khu vûåc chuâa Cön Sún thaânh möåt di tñch: nhû trong möîi gia àònh àïìu àûáng trûúác möåt
vûâa laâ khöng gian sinh thaái vûâa laâ khöng khoaãng caách khoá maâ khoãa lêëp. Àoá laâ
gian lõch sûã, vùn hoáa, baão töìn möåt caãnh khoaãng caách vïì vùn hoáa vaâ löëi söëng giûäa
quan àaä àûúåc quan tû àöì Trêìn Nguyïn Àaán hai thïë hïå: thïë hïå cha meå vaâ thïë hïå con,
choån laâm núi êín dêåt maâ sau naây laâ chaáu chaáu. Àïën möîi nûúác coá vùn hoáa khaác biïåt,
ngoaåi öng laâ Nguyïîn Traäi cuäng thûúâng vïì Nguyïîn Phuác Lai rêët chuá têm àïí tòm hiïíu.

àêy lêëy caãnh sún thuãy, lêm tuyïìn laâm thuá Öng tòm hiïíu tûâ thûåc tïë, tòm hiïíu qua tû liïåu
tiïu dao. Nguyïîn Phuác Lai tûâng laâm quaãn vaâ saách vúã. Öng toã ra thêåt ngöå ngônh vaâ
lyá vùn hoáa (Giaám àöëc súã Vùn hoáa tónh Hûng àaáng yïu khi say sûa doäi theo nhoám ngûúâi
Yïn) nïn do tñnh chêët cuãa cöng viïåc (hay Nhêåt caã àaân öng vaâ phuå nûä “truâm aáo mûa
“bïånh” nghïì nghiïåp) maâ buát kyá cuãa öng kñn ngûúâi tay chöëng cêy gêåy bùçng göî thöng,
luön coá caách tiïëp cêån cuöåc söëng tûâ möåt goác àêìu gêåy naâo cuäng àeo möåt chuâm quaã

nhòn: Goác nhòn vùn hoáa! Àoåc caác buát kyá cuãa chuöng nhoã reo trong mûa nghe rêët vui tai”.
öng trong têåp saách naây (vaâ caã caác têåp trûúác Têåp quaán “àiïíu taáng” cuãa möåt töåc ngûúâi úã
àoá), àöåc giaã seä thêëy, duâ viïët vïì vuâng àêët nuái Phuá Sô (Nhêåt Baãn) àûúåc öng ghi laåi qua
naâo, chuyïån cuä hay múái, thò cuöëi cuâng, viïåc cêu chuyïån cöí thêåt thûúng têm vaâ àêìy aám
quan têm cuãa öng vêîn laâ vùn hoáa. Vùn hoáa aãnh: “Ngûúâi meå giaâ nùçm trong caái roå àûúåc
trong kinh doanh, vùn hoáa trong xêy dûång con coäng lïn lûng nuái. Vûâa ài trong àïm, baâ
nöng thön múái, vùn hoáa trong lïî höåi têm vûâa tuång kinh vaâ haát nhûäng lúâi ru con thuúã

linh, vùn hoáa trong du lõch vaâ caã vùn hoáa nhoã. Khi vaâo rûâng sêu, nuái cao, àïën chöî
êím thûåc nûäa! Coá thïí noái, tiïëp cêån cuöåc nghe tiïëng chim quaå kïu thò baão con àùåt
söëng úã phûúng diïån vùn hoáa vûâa laâ súã xuöëng thaã meå xuöëng vûåc vaâ dùån con möåt
trûúâng vûâa laâ thïë maånh cuãa Nguyïîn Phuác àiïìu cêëm kõ trïn àûúâng vïì khöng àûúåc
Lai. Öng toã ra laâ möåt cêy buát coá giaác quan ngoaái laåi nhòn”. Viïët vïì àï söng Höìng àoaån
nhaåy beán, vûâa sêu sùæc vûâa tinh tïë. Trïn qua phöë Hiïën, öng trùn trúã vúái viïåc baão töìn

cuöåc haânh trònh tûâ Phaáp túái Haâ Lan, xuyïn möåt khöng gian sinh thaái vaâ dêëu vïët möåt
luåc àõa chêu Êu, duâ caãnh quan möîi núi möîi caãng thõ úã núi àêy. Viïët vïì muâa caá moâi, öng
khaác, nhûng öng vêîn nhêån ra àiïím chung toã ra àêìy haâo hûáng vúái caách laâm mùæm caá
úã caác quöëc gia EU laâ rûâng nhên taåo, àûúåc moâi truyïìn thöëng dêng lïn tïë thaánh trong lïî

Vùn nghïå HAÃI DÛÚNG Söë 271 (1 - 2025) 93