Page 4 - Đắk Lắk Nguyệt San

Ất Tỵ 2025
Ất Tỵ 2025

Các nghệ nhân giao lưu kể khan, kể sử thi trong nhà dài ở buôn Akô Dhông (TP. Buôn Ma Thuột) . Ảnh: Nguyễn Gia

tìm thấy ở nhiều nơi trên vùng đất hồng hoang để lại khi chàng vung dân tộc đi theo Đảng, theo cách
Ea Tul này. Chị H’Nuên dẫn tôi gươm cắm vào lòng đất với lời mạng để mưu cầu hạnh phúc cho
ra bến nước buôn Sah và chỉ vào thề lấy cho được “con gái Thần đồng bào và quê hương của mình.
tảng đá còn in dấu chân của chàng Mặt trời” về làm vợ nhằm chứng Trái tim và nhân cách lớn ấy, nay
Đam Di huyền thoại thuở nào rồi tỏ tinh thần bất khuất của mình, đã nằm lại trên đất đai, xứ sở của
chia sẻ: Dấu tích ấy như sương cũng như cộng đồng người Êđê chàng Đam San thuở nào như lời
khói phảng phất, mơ hồ nhưng ở đây. Không hiểu sao tôi vẫn tin khan từng kể: “Tôi là chiếc lá đa,
luôn được con cháu hôm nay tiếp điều đó, tinh thần của Đam San tôi quyến luyến với cây đa”. Có
nhận như hiện thực sống động, đã thấm vào máu thịt của dân làng nghĩa hai tiếng quê hương trong
chất chứa niềm tin về cuộc sống mỗi khi nghe hát kể về thiên sử thi lòng người trí thức này cũng thấm
tươi đẹp và hạnh phúc của cộng anh hùng này. đẫm tinh thần Đam San huyền
đồng người Êđê từ khi tổ tiên họ Nhà nghiên cứu văn hóa Tây thoại - đó là sau khi diệt trừ cái ác,
sáng thế cho đến tận ngày nay. Nguyên Linh Nga Niê Kdăm từng giành lấy cái thiện cho cộng đồng
Còn với chàng Đam San (trong chia sẻ: Một Đam San hào hoa và dân tộc mình, chàng đã trở về hóa
sử thi cùng tên), với khát vọng lãng mạn với tình yêu Nữ thần thân vào cây đa giữa buôn làng
sánh vai với các thần linh để Mặt trời; một Đam San bất khuất, yên ấm. Và cụ Y Ngông Niê Kdăm
chống lại mọi thế lực pơtao đen dũng mãnh trước kẻ thù để bảo cũng thế, cuối đời đã chọn mảnh
tối, đem lại cuộc sống bình yên, vệ cộng đồng. Hai mặt trong tính đất này để về với “thế giới ông bà”
hạnh phúc cho buôn làng cũng cách của chàng dũng sĩ ấy cũng là của mình.
được mọi người cảm thấu qua nét căn bản trong tính cách của Giờ đây, tinh thần của chàng
những huyền tích vừa như xa mờ, người Êđê truyền thống. Điều đó dũng sĩ Đam San, Đam Di thuở
vừa như rất thật. Tôi xuống bến được khẳng định khi nhà nghiên nào lại được tiếp tục thắp lên trong
nước Ea Tul để nghe con cháu của cứu văn hóa này nói về người cha cộng đồng người Êđê bản xứ, cũng
chàng dũng sĩ ấy tự hào kể lại rằng: thân yêu và đáng tự hào của mình: như các dân tộc anh em khác với
Dòng nước mát lành kia tuôn trào Cụ Y Ngông Niê Kdăm, một trong ước vọng cùng nhau chung sống,
cho đến tận ngày nay là một chiến những trí thức tiêu biểu của người xây dựng quê hương Đắk Lắk giàu
công hiển hách của Đam San thuở Êđê luôn mang khát vọng độc lập mạnh và phồn vinh.

3