Page 39 - Kinh tế Việt Nam

NHÂN VẬT
& QUAN ĐIỂM

PGS.TS. HUỲNH THÀNH ĐẠT
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ
Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển
đổi số đang phát triển rất mạnh mẽ, có vai trò
ngày càng quan trọng và được kỳ vọng trở thành
động lực tăng trưởng mới, đưa đất nước trở thành
nước phát triển vào năm 2045 như Đại hội Đảng
toàn quốc lần thứ XIII đã đề ra.
Ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị
quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học,
công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc
gia. Nghị quyết nhấn mạnh: “Phát triển
khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và
chuyển đổi số đang là yếu tố quyết định
phát triển của các quốc gia; là điều
kiện tiên quyết, thời cơ tốt nhất để
nước ta phát triển giàu mạnh, hùng
cường trong Kỷ nguyên mới - Kỷ
nguyên vươn mình của dân tộc”.
Do đó, nội dung dự thảo Luật
Khoa học công nghệ và đổi mới
sáng tạo cần bám sát, thể chế hóa
kịp thời các chủ trương, đường
lối của Đảng, chính sách, pháp
luật của Nhà nước với các quy
định mạnh mẽ phù hợp thực tiễn
của Việt Nam và tiến gần tới
thông lệ quốc tế”.

chương trình khoa học, công thức khuyến khích, cho phép các Hoàn thiện quy định về quyền để tập trung đầu tư nâng cao
nghệ để tạo ra tri thức nhưng nhà khoa học thuộc tổ chức công sở hữu, quyền sử dụng, thương năng lực của các tổ chức khoa học
chưa quan tâm bố trí đủ nguồn lập thành lập, làm chủ doanh mại hóa kết quả nghiên cứu, và công nghệ, tổ chức nghiên cứu
lực thỏa đáng cho các chương nghiệp thời gian từ 3-5 năm, sau phân chia lợi nhuận, chuyển giao, và phát triển công lập; thu hút và
trình ứng dụng tri thức (nhân đó có đánh giá cụ thể. Hình thức chuyển nhượng, góp vốn bằng kết trọng dụng nguồn nhân lực chất
rộng, thương mại hóa, đổi mới này sẽ khuyến khích các nhà khoa quả nghiên cứu. lượng cao; tăng cường liên kết
sáng tạo, tiếp cận thị trường, học mạnh dạn đưa các kết quả Đề xuất các chế độ, chính sách giữa viện nghiên cứu, trường đại
nâng cao năng lực, khởi nghiệp nghiên cứu khoa học, công nghệ thu hút nhà khoa học đầu ngành, học và doanh nghiệp; thu hút đầu
sáng tạo...). vào thương mại hóa, đóng góp các cơ chế đặc thù, chấp nhận rủi tư ngoài ngân sách cho khoa học,
cho phát triển. ro, độ trễ trong nghiên cứu khoa công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Thúc đẩy thương mại Các chuyên gia kiến nghị tiếp học, tăng tính sáng tạo trong Bộ trưởng cũng nhấn mạnh
PGS.TS. NGUYỄN ĐỨC MINH
hóa kết quả nghiên cứu Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm tục đổi mới mạnh mẽ cơ chế nghiên cứu khoa học. việc đẩy mạnh phân cấp, phân
khoa học xã hội Việt Nam quản lý, phương thức đầu tư và Tăng cường các chính sách quyền, đơn giản hóa thủ tục hành
Theo các chuyên gia, thương cơ chế tài chính. Bên cạnh đó, đổi thu hút đầu tư ngoài ngân sách chính trong quản lý nhà nước;
mại hóa kết quả nghiên cứu khoa Việc ban hành Luật Khoa mới phương pháp xây dựng kế nhà nước, hoàn thiện quy định về đơn giản hóa quy trình, thủ tục,
học, tài sản trí tuệ và phát triển học, công nghệ và đổi mới cho hoạt động khoa học, công quỹ phát triển khoa học, công đẩy mạnh chuyển đổi số trong các
thị trường khoa học và công nghệ sáng tạo phải tháo gỡ được nghệ phù hợp với đặc thù; tạo cơ nghệ, quy định về ưu đãi, hỗ trợ, hoạt động nghiên cứu khoa học,
là các yếu tố quan trọng để thúc những vướng mắc, điểm chế, chính sách thử nghiệm, đặc tài trợ của doanh nghiệp trong phát triển công nghệ và hoạt
đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, nghẽn rào cản về thế chế, thù, vượt trội trong nghiên cứu hoạt động nghiên cứu, phát triển động đổi mới sáng tạo; nâng cao
giúp các nghiên cứu khoa học và tạo ra môi trường thể chế khoa học và phát triển công công nghệ và đổi mới sáng tạo. tính minh bạch, đạo đức và liêm
sáng tạo đóng góp trực tiếp vào chính sách để khơi dậy, nghệ; trao quyền tự chủ lớn hơn Thúc đẩy hoạt động khoa học, chính trong hoạt động khoa học,
thực tiễn. giải phóng, thu hút, phát cho các tổ chức khoa học, công công nghệ và đổi mới sáng tạo công nghệ…
Đề cập đến việc hoàn thiện cơ huy, khai thác mọi nguồn nghệ quan trọng. trong doanh nghiệp, hoàn thiện Thông tin về một số điểm mới
chế, chính sách thúc đẩy hoạt lực đầu tư, khuyến khích quy định về xử lý tài sản hình nổi bật trong dự thảo luật, Thứ
động thương mại hóa kết quả các tổ chức cá nhân nghiên Xây dựng nền tảng thành từ nhiệm vụ khoa học, trưởng Bộ Khoa học và Công
nghiên cứu, tài sản trí tuệ và phát cứu phát triển, chuyển pháp lý vững chắc công nghệ sử dụng ngân sách nhà nghệ Bùi Thế Duy cho biết dự
triển thị trường khoa học, công giao ứng dụng các thành nước có bên tham gia là doanh thảo luật bổ sung quy định về tổ
nghệ, GS.TS. Chu Hoàng Hà, tựu khoa học công nghệ”. Theo các chuyên gia, việc nghiệp. Nâng cao năng lực hấp chức nghiên cứu và phát triển
Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm hoàn thiện thể chế thúc đẩy phát thụ công nghệ của doanh nghiệp, công lập đặc biệt hoạt động trong
Khoa học và công nghệ Việt triển khoa học, công nghệ và đổi thúc đẩy thành lập doanh nghiệp các lĩnh vực Nhà nước ưu tiên đầu
Nam, cho rằng tại Việt Nam hoạt trên, GS.TS. Chu Hoàng Hà cho mới sáng tạo góp phần vào mục khởi nguồn (spin-off) từ sáng tư, bổ sung quy định về cơ chế tự
động thương mại hóa kết quả rằng với hệ thống cơ chế pháp tiêu phát triển bền vững của quốc chế, công nghệ... chủ đối với tổ chức nghiên cứu và
nghiên cứu khoa học, tài sản trí luật hiện nay, để ứng dụng gia trong kỷ nguyên mới. Dự án Luật Khoa học, công phát triển công lập.
tuệ và phát triển thị trường khoa thương mại hóa các kết quả Trong thời gian tới, Bộ trưởng nghệ và đổi mới sáng tạo đang Đáng chú ý, dự thảo luật bổ
học và công nghệ còn gặp nhiều nghiên cứu của các tổ chức công Bộ Khoa học và Công nghệ được lấy ý kiến hoàn thiện, dự sung quy định cá nhân hoạt động
thách thức về mặt cơ chế. lập là rất khó khăn. Huỳnh Thành Đạt cho biết sẽ kiến sẽ trình Quốc hội tại kỳ họp nghiên cứu khoa học, phát triển
Theo thông lệ quốc tế, chuyển Do đó, trong Luật Khoa, học phối hợp với các bộ, ngành, cơ thứ 9 (tháng 5/2025) và trình công nghệ trong tổ chức khoa
giao, thương mại hóa các sản công nghệ và đổi mới sáng tạo quan liên quan hoàn thiện các cơ Quốc hội xem xét thông qua tại học, công nghệ công lập được
phẩm nghiên cứu được thực hiện cần có quy định về quyền sở hữu, chế, chính sách khoa học, công kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025). tham gia thành lập, điều hành
qua một số hình thức. Do đây là giao quyền quyết định kết quả nghệ và đổi mới sáng tạo. Tại phiên họp Ban soạn thảo, doanh nghiệp để thương mại hóa
các sản phẩm mới nên không dễ khoa học cho các tổ chức khoa Theo đó, đổi mới hoạt động Tổ biên tập dự thảo luật ngày kết quả nghiên cứu do tổ chức
thuyết phục các doanh nghiệp học, công nghệ công lập chỉ trì nghiên cứu, phát triển công nghệ 25/12/2024, Bộ trưởng Huỳnh khoa học, công nghệ mà mình là
nhận chuyển giao, ứng dụng. Vì nhiệm vụ khoa học, công nghệ. và đổi mới sáng tạo, tập trung, Thành Đạt đề nghị việc xây dựng thành viên tạo ra.
vậy các nhà khoa học ở các nước Theo GS.TS. Chu Hoàng Hà, với làm rõ và tăng cường trách nhiệm luật cần dựa trên các quan điểm: Dự thảo luật cũng quy định
thường phải lập doanh nghiệp một sản phẩm khoa học, công của bộ, ngành, địa phương đối với mở rộng phạm vi, đối tượng điều đơn giản hóa các bước phê duyệt
spin-off (doanh nghiệp khởi nghệ, việc sớm được đưa vào ứng công tác quản lý nhà nước về khoa chỉnh của luật sang khu vực ngoài nhiệm vụ khoa học và công nghệ
nguồn). Tuy nhiên ở Việt Nam, dụng trong thực tế sẽ mang lại lợi học, công nghệ và đổi mới sáng công lập để thúc đẩy nghiên cứu sử dụng ngân sách nhà nước,
việc lập doanh nghiệp như thế ích cho xã hội lớn hơn và nhà tạo; đơn giản hóa thủ tục hành khoa học, phát triển công nghệ và giảm thời gian phê duyệt nhiệm
này rất khó, đặc biệt với các đơn nước sẽ thu được nhiều thuế khi chính, đẩy mạnh phân cấp, phân đổi mới sáng tạo, đóng góp hiệu vụ (đề xuất, xác định, tuyển
vị công lập. doanh nghiệp phát triển”. quyền trong quản lý chương trình, quả vào phát triển kinh tế - xã hội. chọn…) theo hướng giảm tải thời
Từ những tồn tại, vướng mắc Luật cũng cần có các hình nhiệm vụ khoa học, công nghệ. Cùng với đó tinh gọn bộ máy gian xét duyệt, yêu cầu, hồ sơ.<

www.vneconomy.vn Số 4+5 | Ngày 27/1 - 9/2/2025 | KINH TẾ VIỆT NAM 39