Page 68 - Khoa học và Đời Sống - Số Tết Âm Lịch

68 MUÔN MÀU TẾT

Xuân Ất Tỵ - 2025

Một ngày ở "thủ phủ hái lá... kiếm bộn tiền"

lớn nhất Thủ đô

GIA ĐẠT
àng Tràng Cát (xã Kim An, huyện Thanh
Oai, Hà Nội) có nghề truyền thống trồng
lá dong gói bánh hàng trăm năm nay.
LTrước Tết Nguyên đán khoảng 3 tuần,
người dân lại hối hả ra vườn thu hoạch, cung
cấp ra thị trường.

Trong câu chuyện của những vị cao niên, cách đây khoảng 600 năm, ở thôn Nga Mi Hạ xã Thanh Mai, huyện Thanh Oai
có bà Đàm Sứ, thấy Tràng Cát là vùng đất tốt tươi nên đã đưa con cháu xuống khai hoang lập địa rồi trồng lá dong.
Lâu dần, người dân Tràng Cát học theo bà Đàm Sứ, biến lá dong thành cây trồng chính để phát triển kinh tế gia đình.

Khác với trồng lúa, trồng màu, trồng lá dong không yêu cầu nông dân phải một nắng hai
sương. Chỉ cần tưới nước, bón phân, làm cỏ, cắt lá sâu thì cây sẽ đẹp và tươi tốt, ươm
một lần có thể cho thu hoạch vài năm. Thế nên, ở Tràng Cát có đến hàng trăm hộ trồng
loại cây này. Cận tết, màu xanh của lá dong tràn ngập đường làng.

HƯỚNG DẪN CÁCH CHỌN LÁ
DONG GÓI BÁNH NGON, ĐẸP Đều đặn mỗi tháng, người Tràng Cát lại đi dọn chân Ở thời điểm này, nhiều hộ gia đình cho biết, năm nay nhiều lá
dong bị hỏng do bão bão Yagi nên giá sẽ cao hơn năm ngoái với
lá một lần. Những lá xấu, bé bán cho người có nhu
Theo kinh nghiệm, nên chọn cầu gói thực phẩm, gói quà bánh. Đến khoảng tháng mức dao động từ 1.200 - 1.400 đồng/lá. Cuối tháng Chạp giá
lá dong nếp gói bánh sẽ thơm 9 người dân sẽ ngưng cắt, sau đó bước vào thời có thể tăng lên 2.000 đồng/lá. Theo người dân địa phương, lá
và dai chắc hơn. Dấu hiệu nhận kỳ chăm thúc cây cho lá to và đẹp để phục vụ Tết dong khá dễ trồng, một năm có thể thu hoạch 3-4 lần. Mỗi sào
diện lá dong nếp là cuống nhỏ, Nguyên đán. lá dong, người dân ước tính thu được khoảng 30 triệu đồng/vụ.
phần lá gần cuống hơi phình
ra, mặt trên màu xanh đậm,
mặt dưới màu nhạt hơn. Tránh
mua lá dong to hoặc lá dong tẻ
thường giòn, dễ bị rách khi gói.
Lá dong đem rửa sạch hai
mặt, để ráo nước. Ngày xưa,
Khoảng từ 20 tới 25 tháng Chạp là cao các gia đình thường buộc lá
điểm của vụ thu hoạch. Ô tô, xe máy về dong lên cột nhà cho ráo nước,
lấy lá chuyên chở đi các nơi, khung cảnh để vài ngày lá sẽ mềm dai hơn.
nhộn nhịp người xe qua lại chật kín đường Nên phân loại lá to để riêng
làng. Không ít ngày vì đông khách mà dùng gói bên ngoài, lá nhỏ để
người trồng phải cắt lá, phân loại, xếp lá
từ sáng sớm đến khuya. Năm nào lá dong riêng lót bên trong. Dùng dao
lên đều và đẹp, không khí của cả làng đều sắc lạng nhẹ để bỏ phần sống Bà Nguyễn Thị Khuyên cho biết, thời điểm đầu tháng Xưa kia, lá dong Tràng Cát thường được tuyển chọn
náo nức. lưng lá. Chú ý giữ lại các cuống 12 âm lịch là cao điểm thu hoạch lá dong. Họ cắt lá đến để gói bánh chưng dâng vua. Ngày nay, lá dong nơi đây
lá để lót đế nồi khi luộc bánh 26-27 âm lịch. Lá dong Tràng Cát thường là lá dong nếp, không chỉ phục vụ trong nước mà còn được xuất ngoại
chưng không bị bén cháy. bản to, lá dày, đẹp. Dùng loại lá này khi gói bánh sẽ xanh để phục vụ bà con người Việt ở nước ngoài.
và ngon hơn, không bị thâm.

Theo người BÀI THUỐC GIẢI RƯỢU BIA
dân, lá dong
để bán ra TỪ LÁ DONG
nước ngoài Theo lương y Vũ Quốc
phải được Trung (Hội Đông y Văn Giang,
chuẩn bị kỹ Hưng Yên), lá dong có tác dụng
càng, lá phải lợi niệu, chỉ huyết, giải độc,
được cắt dài lương huyết, làm se và thanh
cuống, bó
thật chặt, nhiệt nên thường được dùng
không nhúng để chữa ngộ độc rượu, lở loét
qua nước mới Hiện nay, cả thôn Tràng Cát có khoảng Nhờ có cây dong mà cuộc sống của người miệng. Bạn lấy một ít lá dong,
tươi lâu. Lá dong sau khi thu hoạch sẽ được sắp xếp thành từng 50-60 mẫu trồng lá dong. Gia đình Tràng Cát cũng sung túc, ổn định hơn. Với 2 sào khoảng 100-200g, rửa sạch
bó, rửa nước sạch rồi vận chuyển đến cơ sở thu mua. Để lá dong trồng nhiều thì có tới 5-6 sào, nhà lá, sau khi trừ chi phí thì những hộ gia đình nơi để ráo nước, sau đó đem giã,
đẹp, người dân phải dùng dao cắt cuống, sau đó dọn vườn, bón trồng ít thì cũng phải 1-2 sào. Hai năm đây cũng có thu nhập hơn mười triệu đồng để vắt lấy nước cốt cho người
phân cho đến khi lên lá mới rồi phun thuốc sâu. Nước được tưới trở lại đây, diện tích lá dong của cả sắm sửa cho ngày Tết. Cùng với cây cam cây say rượu uống sẽ giải cơn say
thường xuyên để cây đẻ cây con, không phải trồng lứa mới. Nhờ thôn có xu hướng tăng lên. bưởi, người dân nơi đây luôn bám đất, gắn bó trong vòng 20 phút. Hoặc cho
đó, lá dong có thể bán quanh năm. với cây dong, tiếp tục gìn giữ và phát triển làng. lá dong vào nấu nước liu riu lửa
rồi uống lúc còn ấm.