Page 55 - Khoa học và Đời Sống - Số Tết Âm Lịch

NĂM TỴ NÓI CHUYỆN... RẮN 55

Xuân Ất Tỵ - 2025

7 DANH NHÂN VIỆT NAM TUỔI TỴ

THANH BÌNH

Trong lịch sử Việt Nam, nhiều danh nhân sinh năm Tỵ có đóng góp quan trọng cho đất nước trên nhiều lĩnh vực.

Tiên Hoàng phong làm Khuông Việt đại sư. Đóng góp nổi bật: Cao Bá thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang).
Triệu Thị Trinh (Ất Tỵ, 225–248) Thiền sư Khuông Việt có vai trò quan trọng Quát là nhà thơ, nhà văn và Đóng góp nổi bật:
Quê quán: Làng trong việc cố vấn triều đình và phát triển nhà giáo dục nổi tiếng thời Nguyễn Khắc Nhu là nhà
Quan Yên, quận Cửu Phật giáo trong nước. Nguyễn. Ông được mệnh cách mạng, lãnh tụ của
Chân (nay thuộc xã Định danh là "Thánh Quát" nhờ tài Việt Nam Quốc dân Đảng.
Tiến, huyện Yên Định, Vũ Hữu (Đinh Tỵ, 1437–?) năng văn chương xuất chúng. Ông tham gia và lãnh đạo
tỉnh Thanh Hóa). Quê quán: Làng nhiều phong trào đấu tranh
Đóng góp nổi bật: Mộ Trạch, huyện Đào Tấn (Ất Tỵ, 1845-1907) chống thực dân Pháp, góp
Triệu Thị Trinh hay Bà Đường An, phủ Quê quán: Thôn Vinh phần vào cuộc đấu tranh
Triệu là nữ anh hùng lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Thượng Hồng, trấn Thạnh, tổng Thời Tú, huyện giành độc lập của dân tộc.
chống quân Đông Ngô vào năm 248. Với tinh Hải Dương (nay Tuy Phước, phủ An Nhơn,
thần dũng cảm, bà được tôn vinh là "Nữ vương" thuộc xã Tân Hồng, tỉnh Bình Định (nay thuộc xã Nam Cao (Đinh Tỵ, 1917-1951)
và trở thành biểu tượng của lòng yêu nước và ý huyện Bình Giang, Phước Lộc, huyện Tuy Phước, Quê quán: Làng Đại
chí quật cường của phụ nữ Việt Nam. tỉnh Hải Dương). tỉnh Bình Định). Hoàng, Cao Đà, huyện Nam
Đóng góp nổi bật: Vũ Hữu là nhà toán học Đóng góp nổi bật: Đào Tấn là một vị quan Song, phủ Lý Nhân (nay
Ngô Chân Lưu (Quý Tỵ, 933–1011) và quan đại thần thời Hậu Lê. Ông biên soạn nổi tiếng thanh liêm, công bằng và giỏi văn là xã Nhân Hậu, huyện Lý
Quê quán: Làng bộ sách "Lập thành toán pháp", được coi là tác chương. Ông đã sáng lập ra bộ môn hát bội ở Nhân, tỉnh Hà Nam).
Cát Lợi, huyện phẩm toán học đầu tiên của Việt Nam, góp Bình Định và được suy tôn là hậu tổ của nghệ Đóng góp nổi bật: Nam
Thường Lạc, châu Ái phần quan trọng trong việc phát triển khoa thuật hát bội Việt Nam. Cao là một nhà văn, nhà thơ,
(nay là xã Phú Cường, học nước nhà. nhà báo và cũng là một chiến
huyện Sóc Sơn, thành sĩ, liệt sĩ. Ông là nhà văn hiện thực lớn (trước
phố Hà Nội). Cao Bá Quát (Kỷ Tỵ, 1809–1855) Nguyễn Khắc Nhu (Tân Tỵ, Cách mạng Tháng Tám), một nhà báo kháng
Đóng góp nổi Quê quán: Làng Phú Thị, huyện Gia Lâm, 1881–1930) chiến (sau Cách mạng), được coi là một trong
bật: Ngô Chân Lưu là thiền sư và quốc tỉnh Bắc Ninh (nay thuộc xã Phú Thị, huyện Quê quán: Làng Song Khê, huyện Yên những gương mặt văn học tiêu biểu nhất Việt
sư đầu tiên của Việt Nam, được vua Đinh Gia Lâm, thành phố Hà Nội). Dũng, tỉnh Bắc Giang (nay là xã Song Khê, Nam thế kỷ 20.

INFOGRAPHIC

8 MỐC SON LỊCH SỬ NĂM RẮN

LÊ QUÂN

Đó là các năm gắn liền với những sự kiện quan trọng xuyên suốt tiến trình xây dựng và phát triển đất nước.

Năm Quý Tỵ - 208 TCN
Năm Tân Tỵ - 1941
Sự kiện: Năm Ất Tỵ - 1785 Sự kiện:
Nhà nước Âu Lạc ra đời. Năm Kỷ Tỵ - 1149 Sự kiện: Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc về nước.
Nét chính: Thục Phán, thủ lĩnh Sự kiện: Trận Rạch Gầm - Xoài Mút. Nét chính: Ngày mùng 2 Tết Tân
tục người Âu Việt ở miền núi, sau Thành lập thương cảng Vân Đồn. Nét chính: Anh hùng áo vải Tỵ (28/1/1941), lãnh tụ Nguyễn Ái
cuộc kháng chiến chống Tần thắng Nét chính: Vua Lý Anh Tông cho Nguyễn Huệ lãnh đạo quân Tây Sơn Quốc (Hồ Chí Minh) sau 30 năm bôn
lợi đã thống nhất các tộc người Âu lập trang Vân Đồn, đánh dấu sự ra đời đánh tan 5 vạn quân Xiêm, bảo vệ ba hải ngoại đã trở về tổ quốc để trực
Việt và Lạc Việt, lập nên nhà nước của thương cảng đầu tiên trong lịch sử lãnh thổ và khẳng định sức mạnh tiếp lãnh đạo cuộc cách mạng giải
Âu Lạc, xưng là An Dương Vương. Việt Nam. quân sự Đại Việt. phóng dân tộc.

208 981 1149 1257 1785 1929 1941
TCN

Năm Tân Tỵ - 981 Năm Đinh Tỵ - 1257 Năm Kỷ Tỵ - 1929 Năm Ất Tỵ - 1965
Sự kiện: Cuộc kháng chiến chống Sự kiện: Đánh thắng quân xâm Sự kiện: Thành lập chi bộ Cộng Sự kiện: Mỹ leo thang chiến
quân xâm lược Tống lần thứ nhất. lược Nguyên Mông lần thứ nhất. sản đầu tiên ở Việt Nam. tranh, ném bom miền Bắc Việt Nam.
Nét chính: Quân dân Đại Cồ Việt Nét chính: Dưới sự lãnh đạo Nét chính: Tháng 3/1929, chi bộ Nét chính: Mỹ mở rộng chiến
dưới sự lãnh đạo của vua Lê Đại Hành của vua Trần Thái Tông, quân dân Cộng sản đầu tiên được thành lập tại tranh, ném bom tàn phá miền Bắc.
đã đánh bại quân Tống, bảo vệ độc lập Đại Việt đã đánh bại cuộc xâm lược số nhà 5D Hàm Long, Hà Nội, đánh Cả nước bước vào giai đoạn kháng
dân tộc. của đế quốc Nguyên Mông, bảo vệ dấu một bước ngoặt trong phong trào chiến chống Mỹ cứu nước, tiến tới
nền độc lập. cách mạng Việt Nam. giải phóng hoàn toàn miền Nam,
thống nhất đất nước.