Page 34 - Tạp Chí Diễn Đàn Doanh Nghiệp

HỘI NHẬP
35

SỰ TRỞ LẠI CỦA ÔNG TRUMP ĐANG KHIẾN
THẾ GIỚI LO LẮNG VỀ CHÍNH SÁCH QUAN “Cu c chi n”
THUẾ MẠNH TAY CỦA MỸ KHI CHÍNH QUYỀN
NÀY CHO RẰNG THUẾ QUAN VÀ CẤM VẬN
SẼ GIẢI QUYẾT TÌNH TRẠNG THÂM HỤT MẬU
DỊCH CỦA MỸ, ĐƯA NGÀNH CÔNG NGHIỆP THUẾ QUAN
CHẾ TẠO VÀ VIỆC LÀM VỀ MỸ.

TS BÙI NGỌC SƠN, CHUYÊN GIA KINH TẾ ĐỘC LẬP

ới sự trở lại của ông Trump
có kinh nghiệm hơn, cùng
các quan chức chính quyền
được lựa chọn dựa trên lòng
Vtrung thành hơn là chuyên
nghiệp, cộng với bối cảnh Đảng Cộng hòa
nắm đa số tại lưỡng viện Quốc hội Mỹ, thế
giới có lý do để lo ngại những chính sách
quan thuế của ông Trump có thể được thi
hành.

NHỮNG TÁC ĐỘNG TIỀM NĂNG
Chính sách thuế quan lần này của ông
Trump mang tính bao trùm, chứ không chỉ
nhằm vào một số mặt hàng. Do đó, cuộc
chiến thuế quan của Mỹ cũng sẽ mở rộng
hơn, ảnh hưởng đến thương mại và kinh tế
toàn cầu trên phạm vi rộng lớn hơn.
Quan hệ kinh tế và thương mại giữa Mỹ
với các đối tác sẽ giảm xuống vì thuế quan,
trong khi đó việc tái cân bằng thương mại
quốc tế hay đưa các hoạt động kinh tế về Việt Nam có mức xuất FED tăng lãi suất khiến USD tăng giá. Điều bên đều coi trọng hợp tác an ninh.
nước Mỹ có thể sẽ không đáng kể. siêu vào Mỹ cao thứ ba, chỉ này đến lượt nó lại khiến xuất khẩu của Mỹ Việt Nam đang bị cảnh báo có nguy cơ
Thêm vào đó, theo một số nghiên cứu, đứng sau Trung Quốc và giảm vì sức cạnh tranh thương mại hàng trở thành “bàn đạp” cho Trung Quốc sản
Mexico.
thuế quan bao trùm sẽ gây hại cho nền kinh xuất khẩu của Mỹ giảm, trong khi nhập xuất hàng hóa, rồi xuất khẩu sang Mỹ. Mức
tế Mỹ nhiều hơn và gây bùng nổ lạm phát khẩu lại tăng lên vì giá nhập khẩu rẻ đi. xuất siêu sang Mỹ (và cả các đối tác khác)
trong ngắn hạn khi các nhà nhập khẩu Theo tính toán, cứ tăng 10% thuế quan tổng tăng tương ứng cả về mức độ và thời điểm
chuyển gánh nặng thuế lên vai người tiêu thể, sẽ dẫn đến tăng giá là 1,7%. cùng với mức nhập siêu từ Trung Quốc.
dùng. Thuế quan cũng có thể dẫn đến di Dòng vốn FDI từ Trung Quốc cũng
chuyển sản xuất ra bên ngoài đáng kể. Đối VIỆT NAM CẦN ỨNG PHÓ phản ánh chính xác khuynh hướng này. Từ
với phần còn lại của thế giới, có thể sẽ bị tổn Việt Nam có thể đối mặt rủi ro trong vị trí ngoài top 10 các nhà đầu tư vào Việt
hại do giảm cầu ở Mỹ vì giá tăng, từ đó nhiệm kỳ II của ông Trump, vì nước ta có Nam, Trung Quốc nhanh chóng trở thành
khiến sản xuất và tăng trưởng toàn cầu thặng dư thương mại lớn với Mỹ. Khoản top 2 trong năm 2024 với vốn đầu tư hơn
giảm. Việt Nam có thể chịu ảnh hưởng từ thặng dư này lại bù vào khoản thâm hụt với 3,2 tỷ USD, chiếm 13% tổng vốn đầu tư
hiệu ứng này. Trung Quốc là đối thủ lớn của Mỹ. trong 9 tháng năm 2024. Nước này cũng là
Theo tính toán, mức lạm phát sẽ tăng Theo Reuters, tổng kim ngạch thương đối tác dẫn đầu về số dự án FDI đầu tư vào
khoảng 40% so với mức thuế quan (ví dụ mại Việt Nam – Mỹ đạt 109 tỷ USD năm Việt Nam, chiếm 29,3% trong năm 2024.
mức thuế là 100 đồng thì giá sẽ tăng thêm 2023, trong đó Việt Nam nhập khẩu từ Mỹ Ông Trump đe dọa sẽ đánh thuế khoảng
40 đồng) vì thuế quan chỉ cộng thêm vào chỉ hơn 9,7 tỷ USD, nghĩa là xuất siêu sang từ 10% đến 25% vào những quốc gia như
đoạn cuối bán lẻ của chuỗi cung ứng, chứ Mỹ cao nhất trong lịch sử lên tới 98,3 tỷ Việt Nam. Theo tính toán, nếu điều đó
không phải ở mọi khâu trước đó của nó. USD. Việt Nam có mức xuất siêu vào Mỹ thành hiện thực, mức tăng trưởng GDP của
Tuy nhiên, các nhà bán lẻ thường có lợi hơn cao thứ ba, chỉ đứng sau Trung Quốc và Việt Nam (kể cả Malaysia và Thái Lan) sẽ
vì họ dễ thuyết phục người mua giá cao hơn Mexico. giảm khoảng 1% hoặc hơn.
vì thuế quan. Cùng thời gian này, Việt Nam lại nhập Việt Nam cần có chính sách ngăn chặn
Vì lần này thuế quan bao trùm hơn nên siêu từ Trung Quốc cũng đạt kỷ lục ở mức dòng vốn FDI từ Trung Quốc chỉ nhằm
hiệu ứng này cũng sẽ bao trùm hơn và tác 60,2 tỷ USD, so với mức 54 tỷ USD trong mục đích “tráng men” ở Việt Nam để xuất
động sâu rộng hơn đến nền kinh tế. Khi đó, năm 2022. Xuất khẩu của Việt Nam sang khẩu sang Mỹ. Đồng thời, có thể xem xét
FED thấy lạm phát tăng sẽ buộc phải tăng Mỹ tăng liên tục trong những năm gần đây nhập khẩu những hàng hóa công nghệ như
lãi suất. Đó là hiệu ứng tiêu cực của thuế khi Mỹ phát động chiến tranh thương mại máy móc, máy bay,... từ Mỹ để cân bằng cán
quan bao trùm rộng rãi. Sản xuất và kinh với Trung Quốc. Điều này được xem là cản cân thương mại. Bởi vì đối với ông Trump,
doanh cuối cùng lại phải thu hẹp. Mặt khác, trở lớn cho quan hệ giữa hai nước, dù cả hai tất cả đều là giao dịch.