Page 20 - Đại biểu Nhân dân

”
“
”
“ TÂM VÀ THẾ TRONG KỶ NGUYÊN MỚI

Chất lượng nguồn nhân lực

quyết định sức cạnh tranh quốc gia

Mục tiêu của giáo dục - đào tạo là phát triển con người toàn diện, nhưng trong giai đoạn hiện nay
phải tập trung phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao. “Chất lượng nguồn nhân
lực quyết định sức cạnh tranh quốc gia. Chuẩn bị tốt nguồn nhân lực là “chìa khóa” để chúng ta bước
vào kỷ nguyên mới một cách vững chắc” - Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo
dục NGUYỄN ĐẮC VINH khẳng định.

“Chìa khóa” để bước vào kỷ nguyên mới vững chắc thế mạnh của Việt Nam. Kỹ năng nghề của người lao động

- Ưu tiên hàng đầu trong kỷ nguyên mới là thực hiện thắng lợi được tăng cường, có thể đảm nhận nhiều vị trí công việc phức
tạp mà trước đây phải do chuyên gia nước ngoài thực hiện.
các mục tiêu chiến lược đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước Việc đào tạo nhân lực chất lượng cao, nhất là nguồn nhân
đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; lực trong lĩnh vực công nghệ sinh học, trí tuệ nhân tạo, chip
đến năm 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu và chất bán dẫn gắn với đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, phát
nhập cao. Theo Chủ nhiệm, để đạt được các mục tiêu này, nguồn triển và ứng dụng công nghệ, đã góp phần thúc đẩy mạnh mẽ
nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao có vai trò như thế nào? đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp…
- Phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao,
là quan điểm nhất quán và xuyên suốt thời kỳ Đổi mới do Đảng Đào tạo chưa đáp ứng nhu cầu thị trường lao động cần có những giải pháp gì để nguồn nhân lực đem lại sức cạnh
ta khởi xướng. Từ Đại hội XI trở lại đây, Đảng ta đã xác định phát - Thế nhưng nhiều ý kiến cho rằng, so với yêu cầu, việc phát tranh quốc gia cho Việt Nam?
triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao là một trong triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao vẫn - Toàn cầu hóa, quốc tế hóa tạo điều kiện mở rộng giao
ba đột phá chiến lược để phát triển đất nước. Tại Nghị quyết Đại còn hạn chế nhất định trong nhận thức và tổ chức thực hiện? lưu, hợp tác giữa các nền giáo dục của các quốc gia, góp phần
hội XIII, tư tưởng chỉ đạo này tiếp tục được khẳng định, trong đó - Thực tế có lẽ đúng như vậy. Đó cũng là một trong những chuẩn hóa nội dung giáo dục tiệm cận với chuẩn mực quốc
“phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng lý do Quốc hội đã lựa chọn chuyên đề giám sát năm 2025 của tế, nhưng cũng đặt ra thách thức về dịch chuyển, cạnh tranh
cao” được xác định “trên cơ sở nâng cao, tạo bước chuyển biến Ủy ban Thường vụ Quốc hội là “Việc thực hiện chính sách, thu hút nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao. Bên
mạnh mẽ, toàn diện, cơ bản về chất lượng giáo dục và đào tạo”. pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng cạnh đó, do tác động của công nghệ số, chuyển đổi số, các
Đây là một luận điểm hết sức quan trọng, đánh dấu bước yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực ngành, nghề mới thay thế các ngành nghề truyền thống, dẫn
phát triển trong nhận thức của Đảng về vai trò của nhân tố chất lượng cao” để có đánh giá đầy đủ, khách quan, toàn diện tới yêu cầu nguồn nhân lực phải liên tục được đào tạo, đào
con người trong chiến lược phát triển nhanh và bền vững đất lĩnh vực quan trọng này. tạo lại để đáp ứng thị trường lao động. Việc ứng dụng chuyển
nước. Trong bối cảnh cạnh tranh giữa các quốc gia ngày càng Qua khảo sát, giám sát của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục thời đổi số và những tiến bộ công nghệ dự báo có thể tác động,
gay gắt, chất lượng nguồn nhân lực sẽ quyết định cơ hội phát gian qua cho thấy thực trạng đào tạo nguồn nhân lực có nhiều làm thay đổi phương thức quản lý, đòi hỏi phải đổi mới tư duy,
triển của mỗi nước. Chúng ta đang chuẩn bị các điều kiện cho vấn đề cần giải quyết. Giáo dục nghề nghiệp quy mô nhỏ, cơ đẩy mạnh cải cách thể chế, ứng dụng tiến bộ khoa học, công
giai đoạn phát triển mới, chuẩn bị tốt nguồn nhân lực sẽ là cấu ngành, nghề đào tạo chưa phù hợp; hình thức, phương nghệ và đổi mới sáng tạo trong đào tạo nguồn nhân lực, nhất
“chìa khóa” để bước vào kỷ nguyên mới một cách vững chắc. pháp tổ chức đào tạo chậm đổi mới, chưa đa dạng, linh hoạt là nguồn nhân lực chất lượng cao.
- Như Chủ nhiệm vừa nói, vấn đề nguồn nhân lực tiếp tục để đáp ứng kịp thời nhu cầu của thị trường lao động. Đào tạo Trong bối cảnh ấy, cần tiếp tục quán triệt sâu sắc hơn nữa
được khẳng định trong Nghị quyết Đại hội XIII. Sau hơn nửa chưa gắn kết chặt chẽ với yêu cầu sử dụng lao động; ứng dụng trong các cấp ủy đảng, bộ, ngành trung ương và địa phương
nhiệm kỳ triển khai Nghị quyết Đại hội XIII, Chủ nhiệm đánh giá và chuyển giao công nghệ còn yếu, chưa phát huy được hết về quan điểm “giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu” và
kết quả thực hiện nhiệm vụ này như thế nào? tiềm năng cũng như chưa đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước. “đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển bền vững” để thực sự
- Có thể khẳng định, những năm qua, giáo dục và đào tạo Giáo dục đại học Việt Nam có nguy cơ tụt hậu so với các thấm nhuần về tư tưởng, thống nhất về hành động. Ưu tiên
nước ta đã có bước phát triển mạnh mẽ và đạt được nhiều kết nước trong khu vực và thế giới. Trình độ quản trị, chất lượng tăng đầu tư và sử dụng hiệu quả ngân sách, bảo đảm chi cho
quả quan trọng, góp phần đào tạo nguồn nhân lực ngày càng nguồn nhân lực, chất lượng đào tạo còn hạn chế, mức độ bao giáo dục tối thiểu 20% tổng chi ngân sách nhà nước; đồng
chất lượng phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. phủ thấp và bất bình đẳng trong tiếp cận giáo dục đại học. Tỷ thời huy động và phát huy tối đa các nguồn lực đầu tư ngoài
Công tác đào tạo nguồn nhân lực đã có chuyển biến mạnh lệ sinh viên/giảng viên và tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ đều
mẽ cả về chất lượng, hiệu quả và mức độ tiếp cận của người rất thấp so với chuẩn mực chung của thế giới. Quy mô đào tạo nhà nước cho giáo dục - đào tạo.
Đối với giáo dục đại học, một trong những giải pháp trọng
dân. Chất lượng nguồn nhân lực được nâng lên, tỷ lệ lao động đại học có xu hướng tăng nhưng cơ cấu ngành nghề đào tạo
qua đào tạo có bước cải thiện, tăng từ 64,5% năm 2020 lên chưa hợp lý; tỷ lệ sinh viên đại học/vạn dân thấp hơn một số tâm là khắc phục vướng mắc, bất cập trong các quy định về
68% năm 2023, trong đó tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng nước có điều kiện tương đồng trong khu vực và trên thế giới… tự chủ đại học, theo hướng đi vào chiều sâu, thực chất, gắn
chỉ tăng từ 24,5% năm 2020 lên 27% năm 2023. với trách nhiệm giải trình, công khai, minh bạch thông tin. Có
Các cơ sở đào tạo ngày càng quan tâm tới khởi nghiệp, Thấm nhuần về tư tưởng, thống nhất về hành động chính sách học bổng hợp lý để thu hút sinh viên giỏi vào một
đổi mới sáng tạo; hình thành các quỹ hỗ trợ sinh viên khởi số ngành quan trọng, phục vụ phát triển bền vững đất nước
nghiệp; số lượng, chất lượng ý tưởng, dự án khởi nghiệp của - Toàn cầu hóa, quốc tế hóa diễn ra ngày càng mạnh mẽ. như khoa học cơ bản, kỹ thuật, khoa học sức khỏe... Đầu tư,
sinh viên ngày càng tăng. Thu hút đội ngũ chuyên gia, nhà Công nghệ số, chuyển đổi số dẫn đến thay đổi trên thị trường phát triển hệ thống cơ sở vật chất phục vụ nghiên cứu, giảng
khoa học đầu ngành, nhân lực kỹ thuật, nhân lực số, nhân lực lao động. Khoa học, công nghệ trở thành nhân tố quyết định dạy, nâng cao chất lượng đội ngũ cho một số trường đại học
quản trị công nghệ, nhân lực cho các ngành nghề kỹ năng mới, năng lực cạnh tranh quốc gia. Bối cảnh này, theo Chủ nhiệm, trọng điểm. Có chính sách khuyến khích tạo ra các mô hình
giáo dục đại học chất lượng cao, đủ sức cạnh tranh...
Đối với giáo dục nghề nghiệp, bảo đảm chất lượng đào tạo
nghề, nhất là kỹ năng, kiến thức nền tảng để tham gia thị trường
lao động. Đa dạng hóa phương thức đào tạo, phát triển chương
trình đào tạo theo hướng mở, linh hoạt, phân bổ hợp lý về cơ cấu
ngành, nghề, trình độ, vùng, miền, đáp ứng chuẩn đầu ra tiệm
cận với chuẩn khu vực và thế giới. Tăng cường phối hợp giữa nhà
trường và doanh nghiệp, gắn đào tạo với nhu cầu sử dụng lao
động. Đẩy mạnh dự báo nhu cầu về đào tạo nghề nghiệp, ưu tiên
ngành, nghề công nghệ mới, công nghệ cao...
Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, giáo dục luôn phải đi trước
một bước. Chúng ta đang chuẩn bị bước vào kỷ nguyên mới,
chuẩn bị nguồn nhân lực là một nhiệm vụ hết sức quan trọng
và cấp bách, mà trách nhiệm đầu tiên thuộc về ngành giáo
dục. Phải thực hiện tốt từ bậc mầm non đến sau đại học, cân
đối hài hòa giữa giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp.
Tạo cơ chế, chính sách để nâng cao chất lượng dịch vụ giáo
dục, đáp ứng nhu cầu thị trường lao động, nhu cầu nguồn nhân
lực của đất nước.
- Xin trân trọng cảm ơn Chủ nhiệm!
Cần có chính sách hợp lý để thu hút sinh viên giỏi vào một số ngành quan trọng Ảnh: VNU ANH MINH thực hiện
16 ĐẠI BIỂU NHÂN DÂN