Page 21 - Báo Công Lý - Số Tết Dương Lịch

[20] Chúc mừng năm mới 2025 Số 1+2 (2271+2272) Thứ Tư 1/1/2025 Số 1+2 (2271+2272) Thứ Tư 1/1/2025 Chúc mừng năm mới 2025 [21]

Dấu ấn 10 năm đã được thấm nhuần lời ru của bà, của chống Mỹ, dân ca ví, giặm được cải biên gi a lòng ph c
“Ngay từ trong bụng mẹ, trẻ con
Trong kháng chiến chống Pháp và
mẹ từ những khúc dân ca ví, giặm sâu
thành những bài vè, đối ca, hoạt ca, trở
dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh lắng, ngọt ngào. Mỗi tháng CLB dân ca thành công cụ hữu hiệu để cổ vũ, động Trong lòng Hà Nội sầm uất, nơi các con phố
đan xen những âm thanh hiện đại, hình ảnh
ví, giặm Hương Xuân tổ chức sinh hoạt
viên tinh thần của bộ đội, dân quân và
được UNESCO vinh danh 1 lần, 6 tháng tổ chức sơ kết và cuối nhân dân chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. người thợ rèn Nguyễn Phương Hùng vẫn cần phải ai cũng làm được. Từ việc nung sản
mẫn bên bễ than, đe búa trên phố Lò Rèn là
năm tổng kết, tất cả thành viên từ già
Đây là loại hình sinh hoạt văn
nghệ không đòi hỏi cầu kỳ về không một minh chứng sống động về lòng đam mê phẩm ở nhiệt độ thích hợp tới đập búa với
lực thế nào cho vừa đủ, đều phải hết sức
và sự kiên trì. Đã ngoài 60 tuổi, ông vẫn "giữ
Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh là di gian, thời gian, hoàn cảnh diễn xướng, lửa" cho nghề rèn truyền thống - một nét đẹp chuyên tâm. Nếu người thợ không chuyên
sản văn hóa phi vật thể có nội không cần đến nhạc cụ, đạo cụ, trang văn hóa từng là niềm tự hào của đất Kinh kỳ. tâm vào canh nhiệt, dùng lực cánh tay uốn
phục phức tạp, có thể được thực hành
dung và giá trị nhân văn sâu nắn khối kim loại thì không thể tạo ra một
bởi cá nhân hoặc tập thể, từ các nhóm
sắc. Chặng đường 10 năm kể sản phẩm chất lượng, đẹp mắt. Đó chính
nhỏ đến trình diễn trước đông đảo
từ khi được UNESCO ghi danh, là bí quyết để giữ chân khách hàng.
công chúng… Do vậy, dễ được tiếp
dân ca ví, giặm đã và đang Ba món đồ quan trọng nhất của thợ
nhận và phổ biến, có sức lan tỏa và ảnh
chứng minh sức sống, sức lan “Giữa trăm nghề, chọn nghề thợ rèn”… lò rèn. Chứng kiến phố nghề ngót dần theo rèn truyền thống là cái bễ, hòn đe và chiếc
hưởng mạnh trong cộng đồng.
tỏa mạnh mẽ, vượt ra khỏi Một sáng mùa đông, giữa cái lạnh như thời cuộc, nghĩ đến tương lai nghề rèn như búa. Người thợ rèn hiện nay có rất nhiều
Nghệ nhân Nguyễn Thị Liễu cho
không gian của vùng văn hóa cắt da tôi đến phố Lò Rèn (Hà Nội) gặp ông màu than đá và bồ hóng phủ kín gian công cụ để hỗ trợ làm việc. Bễ có thể thay
biết thêm: “Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh Người thợ rèn cuối cùng của chốn Kinh kỳ Nguyễn Phương Hùng.
xứ Nghệ để đến với cả nước và Nguyễn Phương Hùng, là thợ rèn duy nhất xưởng, ông quyết định đi học trung cấp cơ bằng bễ điện, búa có thể dùng búa tự
được hình thành từ cuộc sống thường
vượt biên giới quốc gia, lan tỏa của phố Lò Rèn hiện vẫn còn làm nghề. Giữa khí để làm thợ sửa chữa ô tô. Và tưởng động. Nhưng ông Hùng cho rằng như thế
nhật, lao động sản xuất của người dân cái có một vẻ đẹp riêng, có cái tinh hoa Giữa nhộn nhịp người qua lại, ông vẫn
ra thế giới. hỗn độn âm thanh của máy hàn, máy cắt chừng như chối bỏ truyền thống khi ông sẽ làm mất cái chất truyền thống và chẳng
và mang tính giáo dục sâu sắc, góp riêng mà không có máy móc nào làm thản nhiên trưng ra tất cả những lấm láp,
dọc theo con phố nhỏ Lò Rèn, thì ở đây vẫn chọn học cơ khí và trở thành thợ sửa chữa ô khác hàng công nghiệp là bao. Do đó, dù
phần gìn giữ các tập tục, truyền thống được… Giỏi nghề, làm lại có trách nhiệm, cực nhọc, thô ráp của nghề.
còn bễ lò rèn thủ công duy nhất còn đỏ lửa. tô, thế nhưng như một sợi dây vô hình, dòng công cụ hiện đại có thể hỗ trợ, ông vẫn ưu
tốt đẹp trong ứng xử xã hội ở làng, xã. đặt trọn tâm huyết trong từng sản phẩm Đây là nghề khá vất vả, người lúc nào
Gương mặt ám đen bụi than, cánh tay lốm máu thợ rèn trong ông vẫn âm ỉ cháy, năm tiên sử dụng sức người để tạo ra những sản
Vì vậy, tôi mong muốn Nhà nước và các nên lò rèn nhỏ dần trở nên nổi tiếng và cũng lấm lem. Ngồi gần lò than nên mồ hôi phẩm mang đậm dấu ấn cá nhân.
cấp chính quyền có sự quan tâm đúng đốm vết bỏng, chiếc áo cũ loang lổ mồ hôi 1992, theo lời cha, ông quyết định quay về "đắt" khách từ nhiều nơi trong ngoài thành ướt đẫm khi mùa hè, mùa đông thì khô da
và dầu mỡ. Nhâm nhi ly trà mạn, người đàn tiếp quản bễ lò rèn gia đình. Với dòng máu Khi được chúng tôi hỏi về việc ông có
mức để giữ gìn và phát huy nét đẹp di phố, có những khách hàng đã gắn bó với nứt nẻ. Thế nhưng, ông yêu thích nghề này.
sản văn hóa dân tộc này”. ông U60 chậm rãi kể về cái nghề suốt ngày thợ rèn trong huyết quản, ông nhanh chóng gia đình ông qua nhiều thế hệ. Nhờ đó, gia Đã có lúc ông đã từng thôi nghiệp lò bễ mà muốn truyền lại nghề cho con cháu hay
bám mặt với muội than, dầu mỡ và bán sức thành thạo nghề, làm sống lại bầu nhiệt đình ông có thu nhập ổn định, nuôi được không, khuôn mặt tươi cười của ông bỗng
Trong tâm thức người dân Nghệ Tĩnh, dân ca ví, giặm luôn giữ một vị trí quan trọng, trở thành một Từ một hình thức văn nghệ dân làm thợ hàn, thợ cơ khí, lái xe, thợ sửa ô
biểu tượng của đất và người. gian của người lao động, cùng với sự mưu sinh bằng những quai búa nặng trĩu. huyết với từng nhát búa, ngọn lửa. hai con tốt nghiệp đại học thành đạt. tô..., nhưng rồi lại tìm về nghề cũ cha ông chốc trầm xuống, đôi mắt có chút trầm tư:
"Tôi cũng muốn truyền lại cho con cháu
Phố Lò Rèn thời thịnh vượng, từ 4 giờ
Trước khi nói về bản thân, ông Hùng kể
“Nhiều năm qua, có không ít du
Mạch nguồn nuôi dưỡnng côt cach, ЉDân ca ví, giặm là loại hình sinh phương mà chưa có loại dân ca nào ở đẽo gọt, tu chỉnh của nhiều thế hệ về ông nội và bố mình, những người cả đời sáng đến 7 giờ tối luôn rổn rảng tiếng búa khách nước ngoài khi qua đây đã dừng lại truyền lại. nhưng thời đại này chẳng ai muốn theo cái
́
́
Ông Hùng tâm sự: “Từ một người
tâm hôn ngươi dân xư Nghệ hoạt văn hóa gắn bó mật thiết với đời Việt Nam lại mang đậm chất phương đến trẻ đều hào hứng tham gia tích nghệ nhân, sự tham gia trau chuốt của gắn bó với nghề rèn. Từ đầu thế kỷ trước, đe, người từ khắp nơi đến mua hàng nhộn xem và chụp ảnh tôi làm nghề rèn. Chắc không ưa gì nghề của cha ông truyền lại, nghề vất vả này nữa".
́
̀
̀
cực, đầy đủ. Đồng thời, những ai biết
các nho gia, danh sĩ, khoa bảng…
Ngày 27/11/2014, dân ca ví, giặm sống người dân, là bộ phận chủ đạo ngữ, thổ ngữ như vậy. hát dân ca ví, giặm đều truyền dạy lại theo dòng thời gian, loại hình dân ca ông nội của ông Hùng từ làng rèn Hòe Thị, nhịp. Nhưng theo thời gian, nghề rèn dần họ ngạc nhiên bởi thời đại công nghệ 4.0 bỗng một ngày anh say mê nó đến độ, Bao nhiêu năm qua, ông chưa tìm được
Nghệ Tĩnh được UNESCO vinh danh là trong kho tàng thơ ca trữ tình dân gian Các bài dân ca ví, giặm đều mang cho thế hệ trẻ để gìn giữ di sản của cha này ngày càng được hoàn thiện, có bố xã Xuân Phương, huyện Từ Liêm (nay là mai một, nhường chỗ cho máy móc hiện đại. này, ở Việt Nam vẫn có ông thợ rèn cần một ngày không được ngồi vỉa hè, không một người học trò nào tâm huyết với việc
Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của của tiểu vùng văn hóa xứ Nghệ. Người tính giáo dục sâu sắc, góp phần giáo ông ta để lại ”, bà Liễu nhấn mạnh. cục chặt chẽ, câu từ tinh tế, vần điệu phường Phương Canh, quận Nam Từ Liêm, Giữa sự thay đổi ấy, ông Hùng vẫn miệt mài mẫn làm nghề thủ công giữa phố thị sầm được thấy tiếng lách tách của than và làm này để truyền lại những kinh nghiệm
nhân loại. Đây là dấu mốc quan trọng Hà Nội) ra lập nghiệp trên phố Lò Rèn của
dân xứ Nghệ hát ví, giặm ở mọi lúc, huấn con người trên mọi phương diện Bảo vệ, phát huy giá trị di sản chắt lọc để trở thành một loại hình văn giữ lửa, tạo ra những sản phẩm thủ công độc uất của Thủ đô. Còn tôi thì nghĩ rằng, thời những ánh lửa bùng lên là nhớ không chịu quý báu đúc kết qua từng ấy năm. “Cũng có
trong việc bảo tồn và phát huy giá trị
mọi nơi, khi ru con, đan lát, dệt vải, lúc đạo đức, luân lý, lối sống, đề cao lòng hóa hấp dẫn có giá trị nghệ thuật cao. đất Kinh kỳ. Hồi đó nghề rèn phát triển, các đáo. Chẳng biết ông Hùng trụ lại với nghề vì nào cũng vậy, nếu mình giỏi nghề và sống được. Giờ tôi coi nó như một bộ môn nghệ nhiều người đến xin học, những chỉ được
Di sản Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh, nâng Là loại hình nghệ thuật diễn bễ lò rèn tập trung trên một con phố nhỏ
làm ruộng, chèo thuyền, xay lúa... hiếu thảo, kính trọng cha mẹ, ca ngợi Trong hành trình 10 năm Dân ca miếng cơm manh áo hay còn vì muốn giữ được với nghề thì đó là điều cũng đáng để thuật, giống như mấy nhà điêu khắc sáng dăm bữa là bỏ và tôi lại tiếp tục hy vọng sẽ
cao tầm nhìn cho cộng đồng trong xướng đặc sắc trong kho tàng văn hóa của Hà Nội luôn đỏ lửa. Sau đó, con phố của cho sợi chỉ nghề rèn không đứt đoạn. Ông tự hào”, ông Hùng vui vẻ chia sẻ. tìm được người hữu duyên để giữ lửa phố Lò
nước và quốc tế đối với một di sản giàu Như một cách tự nhiên nhất, hát tình yêu chung thủy, cuộc sống nghĩa dân gian xứ Nghệ, mỗi câu dân ca ví, ví, giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO vinh tạo sản phẩm. Nhưng thay vì trên miếng
ví, giặm trở thành phương tiện nghệ tình, tấm lòng trung thực, cao thượng, danh, chính quyền, nhân dân 2 tỉnh những bễ lò rèn này đã mang tên Lò Rèn. vẫn luôn nhớ mình là người làm rèn gốc gác Giữ “hồn tên” cho phố Lò Rèn gỗ, tôi sáng tạo trên những thanh sắt thô Rèn. Giờ tôi cũng 60 tuổi rồi, chắc cũng
bản sắc của một vùng văn hóa. giặm đều là sản phẩm tinh thần được
thuật phổ biến để người dân giãi bày nhân ái… hun đúc và định hình qua thời gian, Nghệ An và Hà Tĩnh đã chung tay, góp Từ ngôi nhà số 26 Lò Rèn ấy, gia đình ba từ Hòe Thị, vẫn về làng mỗi dịp giỗ Tết để Nay, đi dọc theo phố Lò Rèn, nếu là sơ. Điều quan trọng nhất để tôi sống bám không thể theo lâu được nữa. Đến khi tôi
Trong tâm thức người dân Nghệ
tâm tư, tình cảm; để trai gái thể hiện Nghệ nhân Nguyễn Thị Liễu - Chủ không ngừng được tái tạo và lưu phần làm cho di sản của quê hương đời làm thợ rèn của chú Hùng đã chứng kiến thắp hương, khấn vái tổ tiên. Và điều quan người am hiểu Hà Nội đều có cảm nhận trụ với nghề này đến bây giờ là bởi mong dừng búa, buông đe thì tên nghề chỉ còn là...
Tĩnh, dân ca ví, giặm luôn giữ một vị
tình yêu đôi lứa; cộng đồng thể hiện nhiệm CLB dân ca ví, giặm Hương truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. ngày càng lan tỏa cả trong nước và bao sự đổi thay của con phố nhỏ này. Ông nội trọng ở người đàn ông này, lửa lòng chưa phố đã khác xưa. Những cửa hàng cửa muốn giữ tên phố đúng với tên gọi của nó”. tên một con phố”, ông Hùng tâm sự.
trí quan trọng, trở thành một biểu
sự gần gũi, gắn kết; con người thể hiện Xuân, phường Quỳnh Xuân, thị xã Qua bao đời nay, dân ca ví, giặm đã là quốc tế. Nhiều cơ chế, chính sách quan chú Hùng từ làng Hoè Thị đã di nghề lên phố, nguội tắt tình yêu với nhịp búa, tiếng đe, với hiệu khang trang bán đồ sắt, vật liệu xây Nhiều người nghĩ rằng, nghề rèn đều Dứt cậu chuyện, ông Hùng lại bắt tay
tượng của đất và người nơi đây. Ở đâu
trên mảnh đất này, cũng chất chứa tình yêu quê hương, đất nước. Hoàng Mai (Nghệ An) chia sẻ, những tiếng lòng, là tâm tư, tình cảm của trọng được ban hành và triển khai thực làm bu lông, ốc vít để phục vụ việc xây cầu, muội khói than và mùi sắt thép... dựng đã thay thế những xưởng rèn. Nhiều là những gì thuộc về sức khỏe nhưng thực vào làm. Ngắm người thợ già miệt mài bên
dáng hình những câu hò, điệu ví của Bên cạnh đó, dân ca ví, giặm còn làn điệu dân ca ví, giặm đã ngấm sâu người dân xứ Nghệ, lắng đọng, chắt hiện làm cơ sở cho việc bảo vệ và phát dựng rạp xiếc, nhà hát. Đến đời bố chú nổi Ông rèn từ mũi khoan bê tông, đục, gia đình trên phố đã chuyển đổi nghề tế không phải như vậy. Nghề này đòi hỏi bễ than rực rỡ hoa lửa, vẫn dẻo dai, tỉ mỉ...
ông cha, để làm nên mạch nguồn nuôi thể hiện tính địa phương cao độ, cho vào máu thịt người dân xứ Nghệ từ chiu những tinh túy của hồn quê mộc huy giá trị, khẳng định được vị thế và tiếng về sản xuất quốc huy, đạo cụ sân khấu. mỏ neo... cho đến những thanh sắt mà sang làm nghề hàn sắt, làm đồ sắt xây sự khéo léo, người thợ rèn còn cần sở hữu Tiếng búa vẫn vang lên đều đặn như sợi dây
dưỡng cốt cách, tâm hồn mỗi thế hệ phép biểu đạt tối đa về tư tưởng, tình mấy chục năm nay và trở thành món mạc, dung dị mà trữ tình, đầy gợi nhớ, sức lan tỏa của các làn điệu ví, giặm Sáu tuổi đã biết phụ quay bễ, xúc than, người dân cần để làm một việc gì đó theo dựng... Những công đoạn thủ công đã ít kinh nghiệm, sự tinh tế, đôi bàn tay nhanh kết nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai,
người dân xứ Nghệ. cảm của người hát bằng ngôn ngữ địa ăn tinh thần không thể thiếu. gợi thương. trong cộng đồng. GIA ÂN-HẢI YẾN từ nhỏ ông Hùng sớm thấm thía những ý họ. Ông cho biết, những sản phẩm ông dần đi, sức người được thay thế bởi các nhẹn cùng khả năng tập trung cao độ. góp phần làm nên nét riêng cho Thủ đô Hà
nhem nhuốc, vất vả mà ông và bố đổ xuống làm ra không có cái nào giống cái nào, mỗi máy phay, máy cắt, máy hàn hiện đại. Nghề rèn nhìn qua thì dễ nhưng không Nội nghìn năm văn hiến. HẢI SONG
Với truyền thống gắn bó với phong tục thờ cúng ông Táo vào Để thực hiện nghi lễ này, các gia Ngày nay, khi nhắc đến làng Địa Linh, Hồn thiêng đất Cố đô chân các gia đình, mang theo hy vọng và
ngày 23 tháng Chạp, làng nghề Địa Linh ở xã Hương Vinh, đình thường mua tượng mới của ông Táo người ta sẽ nghĩ ngay đến hình ảnh những Nghề nặn tượng ông Táo ở làng Địa lời cầu nguyện cho một năm mới ấm no,
Độc đáo nghệ nhân cặm cụi bên đất sét, nặn từng Linh không đơn thuần là một công việc hạnh phúc và bình an.
thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế lại nhộn nhịp mỗi khi về thờ cúng, và tượng cũ sẽ được thả ra
Tết đến xuân về, khởi động cho mùa sản xuất những tượng làng nghề làm tượng sông, mang ý nghĩa tiễn thần về trời. Đây bức tượng ông Táo bằng đôi tay khéo léo, mà còn là nét văn hóa đặc sắc và ý nghĩa Du khách đến khám phá làng nghề
giữ gìn và truyền lại tinh hoa văn hóa qua
thờ cúng truyền thống. chính là lúc mà những bức tượng ông Táo của vùng đất Cố đô. Qua mỗi bức tượng, Địa Linh, hứa hẹn sẽ là một trải nghiệm thú
từ làng nghề Địa Linh được tìm mua nhiều thế hệ. người dân Huế gửi gắm lòng thành kính vị để tìm hiểu về nét văn hóa truyền thống
Làng nghề nặn tượng ông Táo duy nhất nhiều nhất. Mỗi bức tượng ông Táo đều trải qua và niềm tin vào sự phù hộ của các vị thần của xứ Huế. Tại đây du khách có thể theo
ở Huế ôn gTáo Nằm bên dòng sông Hương, làng Địa nhiều công đoạn công phu, đòi hỏi sự khéo linh. Công việc này còn mang giá trị giáo dõi và học hỏi quy trình làm tượng từ các

Được mệnh danh là "cái nôi" của nghề Linh được biết đến như làng nghề làm léo và kiên nhẫn từ người nghệ nhân. Từ dục sâu sắc, giúp thế hệ trẻ hiểu và duy nghệ nhân làng nghề, tự tay tham gia một
công đoạn chuẩn bị đất sét: Đất sét dùng trì những phong tục truyền thống của số công đoạn đơn giản để cảm nhận sự khó
nặn tượng ông Táo tại Huế, làng Địa Linh tượng ông Táo lâu đời duy nhất còn lại ở cố
làm tượng được lấy từ nguồn đất chất dân tộc. khăn, tinh tế của nghề.
không chỉ gìn giữ mà còn phát triển một di đô Huế. Theo lời kể, nghề này đã có từ thời
lượng ở làng. Đất sét phải đảm bảo độ ẩm Làng Địa Linh và nghề nặn tượng ông Tại làng nghề, du khách sẽ có cơ hội
sản văn hóa đáng tự hào, gắn bó với những nhà Nguyễn khi vua cho xây dựng xưởng Ông Võ Văn Đức, trú tại làng Địa Linh, phường Hương Vinh, thị
vừa đủ, không quá khô hay quá ướt. Sau Táo đã vượt qua sự bào mòn của thời gian, lắng nghe câu chuyện về nghề nặn tượng
giá trị cổ truyền của người Việt. gạch “Nê ngõa tượng cục” ở Địa Linh, bởi xã Hương Trà bận rộn với những mẻ tượng ông Công ông Táo đưa
đó, nghệ nhân sẽ nhào nặn để đất sét đạt vào lò nung để kịp phục vụ thị trường Tết. trở thành minh chứng cho sự bền bỉ và tinh của làng, tham quan quá trình làm tượng
Trong văn hóa dân gian Việt Nam, Táo phát hiện nguồn đất sét chất lượng cao. được độ mịn và dẻo thích hợp. hoa của văn hóa Huế. Bên cạnh việc góp và trò chuyện cùng những nghệ nhân.
Quân là vị thần cai quản bếp núc và cũng Từ đó, nghề làm gạch và nặn tượng từ Sau đó, là quá trình nung tượng, sau Cuối cùng là việc tô màu tượng, các
Đến công đoạn nặn tượng, người thợ phần giữ gìn truyền thống, làng nghề còn Ngoài ra, du khách còn có cơ hội thưởng
là người chứng kiến mọi sự việc trong gia đất sét trở thành nghề chính của làng. bắt đầu nặn tượng theo khuôn gỗ được chế khi nặn, tượng ông Táo được đưa vào lò bức tượng ông Táo được tô màu rực rỡ, thể thu hút đông đảo khách du lịch, thúc đẩy thức các đặc sản địa phương và khám phá
đình. Vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, Trước đây, cả làng Địa Linh và làng Sình đều tạo sẵn. Họ dùng khuôn gỗ để tạo hình các nung trong khoảng 3 ngày để trở nên cứng hiện vẻ đẹp dân gian và nét thiêng liêng kinh tế địa phương phát triển bền vững. các nét văn hóa dân gian đặc sắc ở Huế.
người dân thực hiện nghi lễ cúng ông Táo làm tượng ông Táo, nhưng làng Sình dần chi tiết cơ bản, sau đó tinh chỉnh thủ công để cáp và bền hơn. Công đoạn nung phải theo của người Việt. Màu sắc của tượng có thể Những bức tượng ông Táo từ làng Địa Những câu chuyện, món ăn, phong tục tại
về trời để báo cáo những điều xảy ra trong chuyển sang làm áo giấy cho ông Táo, chỉ bức tượng có được thần thái riêng của ông dõi nhiệt độ kỹ lưỡng, nếu trời nồm hoặc thay đổi tùy theo sở thích và phong tục Linh là minh chứng sống động cho giá trị đây chắc chắn sẽ đem lại nhiều cảm nhận
năm qua, gửi gắm mong ước cho một năm Nặn tượng ông Táo. Khi tượng ông Công ông Táo thành khuôn mẫu, người thợ sẽ cho còn làng Địa Linh lưu giữ và phát triển Táo. Công đoạn này đòi hỏi sự tỉ mỉ để các mưa, người dân đôi khi phải dùng thêm vùng miền, tạo nên sự đa dạng và sinh văn hóa và tâm linh của người Việt. Mỗi khi đặc biệt về phong tục thờ cúng và tín
mới tốt đẹp hơn. vào lò nung xếp đều đặn, 4 đến 6 ngày tượng mới chín đều nghề nặn tượng. đường nét trên tượng được sắc nét, hài hòa. quạt để hỗ trợ phơi khô. động cho sản phẩm. năm mới đến, những bức tượng ấy lại theo ngưỡng cổ truyền. NGỌC MINH