Page 24 - An Ninh Biên Giới - Số Tết Dương Lịch
P. 24
24 Số 1 - Chủ nhật 5/1/2025 Văn hóa - Văn nghệ
Văn hóa đặc sắc của người Lào
ở Lai Châu trong thời kỳ hội nhập
n THÚY HẠNH Nếu như trước đây, người Lào chỉ
múa xòe trong những dịp lễ, Tết, thì
Trong cộng đồng các dân tộc trong thời hội nhập như ngày nay, thông
Việt Nam, người Lào có dân qua các hoạt động văn hóa của người
số ít, nhưng đời sống văn dân tộc Lào, đặc biệt là chị em phụ nữ
Lào có nhiều dịp để quảng bá, giới thiệu
hóa tinh thần lại có nhiều những điệu múa, điệu xòe của dân tộc
nét đặc sắc và phong phú. mình đến bạn bè, du khách gần xa. Tại
Trải qua bao nhiêu thế hệ, không gian văn hóa dân tộc Lào, mỗi du
đồng bào dân tộc Lào luôn khách đều có thể hòa mình vào những
lưu giữ và phát huy bản sắc điệu xòe, nhảy sạp cùng những cô gái
Lào xinh đẹp.
văn hóa trong thời kỳ hội
Bên cạnh những điệu múa, điệu xòe,
nhập và phát triển. dân ca của người dân tộc Lào cũng rất
đa dạng, được sáng tác qua quá trình
sinh sống và lao động, sản xuất với nét
gười Lào có tên gọi là Thay, riêng đặc trưng. Dân ca của người Lào
Thay Duồn, Thay Nhuồn, Phu khỏe khoắn, trữ tình, đằm thắm, được
NThay, Phu Lào; là một trong số 8 chia thành nhiều thể loại, ứng với từng
tộc người thuộc nhóm ngôn ngữ Tày - hoàn cảnh cụ thể trong đời sống của họ,
Thái (thuộc hệ ngôn ngữ Thái - Ka Đai) như hát trong đám cưới, hát mừng nhà
ở nước ta. Người Lào ở nước ta có 2 mới, hát ru con, hát đối đáp. Các làn điệu
nhóm địa phương, đó là Lào Bốc (Lào dân ca này như một động lực tạo sức
Cạn) và Lào Nọi (Lào Nhỏ). Cư dân của mạnh thúc đẩy sự phấn chấn trong lao
dân tộc Lào hiện đang sinh sống ở vùng động sản xuất và trong vui chơi giải trí.
Tây Bắc nói chung, trong đó, ở tỉnh Lai Còn có các bài múa mang tính đặc trưng
Trang phục của phụ nữ Lào được thiết kế khá tỉ mỉ, công phu.
Châu đã cư trú lâu đời, chủ yếu ở các ẢNH: THÚY HẠNH riêng, như các điệu xòe, múa quạt. Nhạc
huyện giáp biên giới Việt - Lào, như: cụ dân tộc Lào cũng rất đa dạng, như
Tân Uyên, Tam Đường và Phong Thổ. trống, chiêng, sáo, khèn, bè. Vào các dịp
Cộng đồng dân tộc Lào sinh sống lễ, Tết, người Lào vẫn tổ chức các
chủ yếu ven sông suối, những nơi có chương trình văn nghệ và các hoạt động
nhiều nước để thuận lợi cho việc sản thể thao thu hút đông đảo bà con đến
xuất nông nghiệp. Người Lào rất khéo xem và cổ vũ. Đó là những hoạt động
léo trong sáng tạo những dụng cụ đánh văn hóa mang bản sắc truyền thống
bắt cá, chủ yếu được đan thủ công. được lưu giữ từ đời này sang đời khác.
Đồng bào dân tộc Lào luôn gắn liền với Phó Trưởng phòng Văn hóa và
sản suất nông nghiệp, chăn nuôi gia Thông tin huyện Tân Uyên, ông Nguyễn
súc, gia cầm. Những lúc nông nhàn, phụ Văn Thành cho biết: “Thực hiện Nghị
nữ người Lào thường cùng nhau quây quyết 04 của Đảng bộ tỉnh Lai Châu về
quần thêu thùa, may áo, váy. việc bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa
Nghề truyền thống đặc trưng của truyền thống gắn với phát triển du lịch,
người Lào đó là dệt thổ cẩm. Hầu hết các giai đoạn 2021- 2025, định hướng đến
gia đình dân tộc Lào đều có dụng cụ xe năm 2030, huyện Tân Uyên đã mở lớp
sợi, quay sợi và khung cửi dệt vải. Đây là truyền dạy các lớp truyền thống và đưa
một trong những nét văn hóa đặc sắc, nội dung này vào nhà trường. Từ đó, để
truyền thống của dân tộc Lào. Dưới chiếc thế hệ trẻ tiếp tục giữ gìn và phát huy
khung cửi nhỏ và bàn tay khéo léo, phụ văn hóa độc đáo của mình”.
nữ dân tộc Lào miệt mài, sáng tạo thêu Ngày nay, xã hội đang phát triển,
dệt thủ công những họa tiết hoa văn vô nhiều nét văn hóa của các dân tộc nói
cùng độc đáo. Những hoa văn trên vải, chung, dân tộc Lào nói riêng theo đó
người Lào mô tả cỏ cây, hoa lá, sông đang ngày càng có xu hướng mai một,
suối, dãy núi cao, hay hình ảnh chim thú. phai mờ. Nhận thức rõ giá trị văn hóa,
Trang phục áo của người phụ nữ bà con dân tộc Lào đã gìn giữ, phát huy
Lào được thiết kế khá tỉ mỉ, đặc biệt khá bản sắc của mình trong thời kỳ hội nhập
công phu, như nhuộm chàm, xẻ ngực và qua những việc làm cụ thể, thiết thực,
được buộc thắt bởi những dây tua sặc cấp ủy, chính quyền địa phương đã
sỡ. Cùng với trang phục, phụ nữ Lào quan tâm thành lập và duy trì hoạt động
còn đeo vòng cổ, vòng tay bằng bạc, của các đội văn nghệ, nghề truyền
Hầu hết phụ nữ Lào khi lớn lên đều được mẹ dạy cho cách dệt vải.
nhôm hoặc đồng. Đối với đồng bào ở thống. Không chỉ vậy, chính quyền địa
ẢNH: THÚY HẠNH
đây, vòng vía được làm bằng sợi chỉ phương còn thường xuyên tổ chức các
tràng đeo tay, có ý nghĩa chắn gió và bản Hào Nghè, xã Mường Khoa, huyện khăn trắng gấp nếp, quấn nhiều vòng, lớp hướng dẫn cách thức làm thủ công
những điều không may mắn. Phụ nữ Tân Uyên chia sẻ: “Khi còn nhỏ, tôi chỉ áo cánh xẻ ngực cài cúc tết dây vải, có hoa văn, phụ kiện trên áo, váy, khăn của
Lào đeo hoa tai dạng ống có sợi chỉ xiên được mặc áo và váy thôi. Đến khi lớn hai túi ở hai vạt. các bộ trang phục, cách dệt - nhuộm thổ
qua để treo những chùm hoa sặc sỡ. Họ hơn, những cô gái như tôi được đội Nét văn hóa đặc trưng trong đời cẩm, may trang phục truyền thống hay
mặc trang phục màu đen, quấn ngang thêm cái khăn”. Còn chị Vàng Thị Đăm ở sống tinh thần của dân tộc Lào vẫn các lớp văn hóa, văn nghệ.
cao đến ngực, gấu váy thêu nhiều hoa bản Nà Ít, xã Nà Tâm, huyện Tam được giữ gìn từ bao đời nay. Không chỉ Với những nét văn hóa truyền thống
văn sặc sỡ, kiểu áo cánh ngắn bó thân Đường nói: “Khi chúng tôi còn nhỏ đã đời sống sinh hoạt hàng ngày, phụ nữ đặc sắc của người Lào ở Lai Châu, thời
với hàng khuy bạc. Trang phục của phụ được mẹ truyền dạy cách dệt vải và Lào nổi tiếng về những điệu múa, điệu gian tới, cấp ủy, chính quyền địa phương
nữ dân tộc Lào được kết hợp cùng trang thêu váy áo. Sau này, khi con tôi lớn lên, xòe uyển chuyển, duyên dáng và những tiếp tục tuyên truyền bà con dân tộc Lào
sức, làm tăng thêm vẻ đẹp mặn mà, tôi cũng sẽ truyền dạy lại cho con”. làn điệu dân ca. Bước chân nhịp nhàng tích cực tham gia bảo tồn và phát huy
đằm thắm. Cô gái Lào chưa có chồng, Trang phục nam giới dân tộc Lào đơn theo nhịp chiêng và đôi tay mô phỏng các giá trị văn hóa độc đáo, từ đó góp
thì thường búi tóc lệch về bên trái và giản hơn, với quần áo nhuộm chàm đen. các hoạt động trong sản xuất như gieo phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam
đeo nhiều vòng ở cổ tay. Chị Lò Thị Sòi, Trước đây, nam giới dân tộc Lào còn đội mạ, bẻ ngô. tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. n