Page 24 - An Ninh Biên Giới - Số Tết Dương Lịch
P. 24

24       Số 1 - Chủ nhật 5/1/2025                   Văn hóa - Văn nghệ






           Văn hóa đặc sắc của người Lào






           ở Lai Châu trong thời kỳ hội nhập







           n THÚY HẠNH                                                                                                     Nếu như trước đây, người Lào chỉ
                                                                                                                        múa  xòe  trong  những  dịp  lễ,  Tết,  thì
           Trong cộng đồng các dân tộc                                                                                  trong thời hội nhập như ngày nay, thông
           Việt Nam, người Lào có dân                                                                                   qua các hoạt động văn hóa của người
           số ít, nhưng đời sống văn                                                                                    dân tộc Lào, đặc biệt là chị em phụ nữ
                                                                                                                        Lào có nhiều dịp để quảng bá, giới thiệu
           hóa tinh thần lại có nhiều                                                                                   những điệu múa, điệu xòe của dân tộc
           nét đặc sắc và phong phú.                                                                                    mình đến bạn bè, du khách gần xa. Tại
           Trải qua bao nhiêu thế hệ,                                                                                   không gian văn hóa dân tộc Lào, mỗi du
           đồng bào dân tộc Lào luôn                                                                                    khách đều có thể hòa mình vào những
           lưu giữ và phát huy bản sắc                                                                                  điệu xòe, nhảy sạp cùng những cô gái
                                                                                                                        Lào xinh đẹp.
           văn hóa trong thời kỳ hội
                                                                                                                           Bên cạnh những điệu múa, điệu xòe,
           nhập và phát triển.                                                                                          dân ca của người dân tộc Lào cũng rất
                                                                                                                        đa dạng, được sáng tác qua quá trình
                                                                                                                        sinh sống và lao động, sản xuất với nét
                 gười  Lào  có  tên  gọi  là  Thay,                                                                     riêng đặc trưng. Dân ca của người Lào
                 Thay  Duồn,  Thay  Nhuồn,  Phu                                                                         khỏe khoắn, trữ tình, đằm thắm, được
           NThay, Phu Lào; là một trong số 8                                                                            chia thành nhiều thể loại, ứng với từng
           tộc người thuộc nhóm ngôn ngữ Tày -                                                                          hoàn cảnh cụ thể trong đời sống của họ,
           Thái (thuộc hệ ngôn ngữ Thái - Ka Đai)                                                                       như hát trong đám cưới, hát mừng nhà
           ở nước ta. Người Lào ở nước ta có 2                                                                          mới, hát ru con, hát đối đáp. Các làn điệu
           nhóm địa phương, đó là Lào Bốc (Lào                                                                          dân ca này như một động lực tạo sức
           Cạn) và Lào Nọi (Lào Nhỏ). Cư dân của                                                                        mạnh thúc đẩy sự phấn chấn trong lao
           dân tộc Lào hiện đang sinh sống ở vùng                                                                       động sản xuất và trong vui chơi giải trí.
           Tây Bắc nói chung, trong đó, ở tỉnh Lai                                                                      Còn có các bài múa mang tính đặc trưng
                                                Trang phục của phụ nữ Lào được thiết kế khá tỉ mỉ, công phu.
           Châu đã cư trú lâu đời, chủ yếu ở các                                                     ẢNH: THÚY HẠNH     riêng, như các điệu xòe, múa quạt. Nhạc
           huyện  giáp  biên  giới  Việt  -  Lào,  như:                                                                 cụ dân tộc Lào cũng rất đa dạng, như
           Tân Uyên, Tam Đường và Phong Thổ.                                                                            trống, chiêng, sáo, khèn, bè. Vào các dịp
              Cộng đồng dân tộc Lào sinh sống                                                                           lễ,  Tết,  người  Lào  vẫn  tổ  chức  các
           chủ yếu ven sông suối, những nơi có                                                                          chương trình văn nghệ và các hoạt động
           nhiều nước để thuận lợi cho việc sản                                                                         thể thao thu hút đông đảo bà con đến
           xuất nông nghiệp. Người Lào rất khéo                                                                         xem và cổ vũ. Đó là những hoạt động
           léo trong sáng tạo những dụng cụ đánh                                                                        văn  hóa  mang  bản  sắc  truyền  thống
           bắt  cá,  chủ  yếu  được  đan  thủ  công.                                                                    được lưu giữ từ đời này sang đời khác.
           Đồng bào dân tộc Lào luôn gắn liền với                                                                          Phó  Trưởng  phòng  Văn  hóa  và
           sản  suất  nông  nghiệp,  chăn  nuôi  gia                                                                    Thông tin huyện Tân Uyên, ông Nguyễn
           súc, gia cầm. Những lúc nông nhàn, phụ                                                                       Văn Thành  cho  biết:  “Thực  hiện  Nghị
           nữ người Lào thường cùng nhau quây                                                                           quyết 04 của Đảng bộ tỉnh Lai Châu về
           quần thêu thùa, may áo, váy.                                                                                 việc bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa
              Nghề  truyền  thống  đặc  trưng  của                                                                      truyền thống gắn với phát triển du lịch,
           người Lào đó là dệt thổ cẩm. Hầu hết các                                                                     giai đoạn 2021- 2025, định hướng đến
           gia đình dân tộc Lào đều có dụng cụ xe                                                                       năm 2030, huyện Tân Uyên đã mở lớp
           sợi, quay sợi và khung cửi dệt vải. Đây là                                                                   truyền dạy các lớp truyền thống và đưa
           một trong những nét văn hóa đặc sắc,                                                                         nội dung này vào nhà trường. Từ đó, để
           truyền thống của dân tộc Lào. Dưới chiếc                                                                     thế hệ trẻ tiếp tục giữ gìn và phát huy
           khung cửi nhỏ và bàn tay khéo léo, phụ                                                                       văn hóa độc đáo của mình”.
           nữ dân tộc Lào miệt mài, sáng tạo thêu                                                                          Ngày  nay,  xã  hội  đang  phát  triển,
           dệt thủ công những họa tiết hoa văn vô                                                                       nhiều nét văn hóa của các dân tộc nói
           cùng độc đáo. Những hoa văn trên vải,                                                                        chung,  dân  tộc  Lào  nói  riêng  theo  đó
           người Lào mô tả cỏ cây, hoa lá, sông                                                                         đang ngày càng có xu hướng mai một,
           suối, dãy núi cao, hay hình ảnh chim thú.                                                                    phai mờ. Nhận thức rõ giá trị văn hóa,
              Trang  phục  áo  của  người  phụ  nữ                                                                      bà con dân tộc Lào đã gìn giữ, phát huy
           Lào được thiết kế khá tỉ mỉ, đặc biệt khá                                                                    bản sắc của mình trong thời kỳ hội nhập
           công phu, như nhuộm chàm, xẻ ngực và                                                                         qua những việc làm cụ thể, thiết thực,
           được buộc thắt bởi những dây tua sặc                                                                         cấp  ủy,  chính  quyền  địa  phương  đã
           sỡ. Cùng với trang phục, phụ nữ Lào                                                                          quan tâm thành lập và duy trì hoạt động
           còn đeo vòng cổ, vòng tay bằng bạc,                                                                          của  các  đội  văn  nghệ,  nghề  truyền
                                               Hầu hết phụ nữ Lào khi lớn lên đều được mẹ dạy cho cách dệt vải.
           nhôm hoặc đồng. Đối với đồng bào ở                                                                           thống. Không chỉ vậy, chính quyền địa
                                                                                                     ẢNH: THÚY HẠNH
           đây,  vòng  vía  được  làm  bằng  sợi  chỉ                                                                   phương còn thường xuyên tổ chức các
           tràng đeo tay, có ý nghĩa chắn gió và  bản Hào Nghè, xã Mường Khoa, huyện  khăn trắng gấp nếp, quấn nhiều vòng,  lớp hướng dẫn cách thức làm thủ công
           những  điều  không  may  mắn.  Phụ  nữ  Tân Uyên chia sẻ: “Khi còn nhỏ, tôi chỉ  áo cánh xẻ ngực cài cúc tết dây vải, có  hoa văn, phụ kiện trên áo, váy, khăn của
           Lào đeo hoa tai dạng ống có sợi chỉ xiên  được mặc áo và váy thôi. Đến khi lớn  hai túi ở hai vạt.           các bộ trang phục, cách dệt - nhuộm thổ
           qua để treo những chùm hoa sặc sỡ. Họ  hơn,  những  cô  gái  như  tôi  được  đội  Nét  văn  hóa  đặc  trưng  trong  đời  cẩm, may trang phục truyền thống hay
           mặc trang phục màu đen, quấn ngang  thêm cái khăn”. Còn chị Vàng Thị Đăm ở  sống  tinh  thần  của  dân  tộc  Lào  vẫn  các lớp văn hóa, văn nghệ.
           cao đến ngực, gấu váy thêu nhiều hoa  bản  Nà  Ít,  xã  Nà  Tâm,  huyện  Tam  được giữ gìn từ bao đời nay. Không chỉ  Với những nét văn hóa truyền thống
           văn sặc sỡ, kiểu áo cánh ngắn bó thân  Đường nói: “Khi chúng tôi còn nhỏ đã  đời sống sinh hoạt hàng ngày, phụ nữ  đặc sắc của người Lào ở Lai Châu, thời
           với hàng khuy bạc. Trang phục của phụ  được  mẹ  truyền  dạy  cách  dệt  vải  và  Lào nổi tiếng về những điệu múa, điệu  gian tới, cấp ủy, chính quyền địa phương
           nữ dân tộc Lào được kết hợp cùng trang  thêu váy áo. Sau này, khi con tôi lớn lên,  xòe uyển chuyển, duyên dáng và những  tiếp tục tuyên truyền bà con dân tộc Lào
           sức,  làm  tăng  thêm  vẻ  đẹp  mặn  mà,  tôi  cũng  sẽ  truyền  dạy  lại  cho  con”.  làn điệu dân ca. Bước chân nhịp nhàng  tích cực tham gia bảo tồn và phát huy
           đằm thắm. Cô gái Lào chưa có chồng,  Trang phục nam giới dân tộc Lào đơn  theo nhịp chiêng và đôi tay mô phỏng  các giá trị văn hóa độc đáo, từ đó góp
           thì thường búi tóc lệch về bên trái và  giản hơn, với quần áo nhuộm chàm đen.  các hoạt động trong sản xuất như gieo  phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam
           đeo nhiều vòng ở cổ tay. Chị Lò Thị Sòi,  Trước đây, nam giới dân tộc Lào còn đội  mạ, bẻ ngô.               tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. n
   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28