Page 35 - Báo Thái Nguyên - Số Tết Dương lịch
P. 35
Tết Dương lịch 2025
Nơi “khai sinh vua chiến trường”
Giang Tiên (Phú Lương) tự hào là nơi kỹ
sư Trần Đại Nghĩa nghiên cứu, chế tạo
thành công đạn Bazooka, loại đạn tiêu Bazooka
diệt xe tăng, tàu chiến địch được mệnh
danh “vua chiến trường”. Ngay khi ra
đời, đạn Bazooka đã trở thành nỗi khiếp
đảm đối với thực dân Pháp xâm lược.
Địa điểm
Trung tướng xưởng quân
ĐÀM ĐÌNH TRẠI giới Giang
Tiên, một
điểm đến
Tôi quan niệm khi được giao nhiệm lịch sử ý
vụ phải cố gắng hết sức để hoàn nghĩa.
thành tốt nhất. Khi biết một việc là
sai, sẽ quyết không bao giờ làm. rước khi súng, đạn Bazooka ra đời, những tất cả những lợi ích riêng và một cuộc sống phồn
hoa nơi đất khách. Ông mang theo những kiến
cảm tử quân Việt Nam ôm bom ba càng lao
Tthân mình vào xe tăng, lô cốt địch. Hồi bấy thức, kinh nghiệm của mình trở về phụng sự Tổ
giờ, Quân đội còn khó khăn, thiếu thốn về vũ khí quốc lòng không chút nề nan gian khổ. Một thông
chiến đấu, nên bom ba càng được coi là biểu tượng tin quan trọng nữa về “cha đẻ” của “vua chiến
1. Một năm sau, ông vinh dự của ý chí quật cường, nỗi kinh hoàng của thực dân trường” là ngay sau khi trở về nước nhà, ngày
Pháp xâm lược. Bom ba càng, loại vũ khí được đội
5/12/1946, ông Phạm Quang Lễ được Chủ tịch Hồ
được Nhà nước phong quân hàm
33 quân hàm Trung tướng Quân đội nhân cảm tử quân dùng để tiêu diệt xe tăng, xe bọc thép, Chí Minh đặt tên là Trần Đại Nghĩa. Cũng vì thế
Thiếu tướng, đến năm 2003, được thăng
biểu tượng của tinh thần “quyết tử để Tổ quốc
rất ít người biết đến kỹ sư Phạm Quang Lễ. Mà
dân Việt Nam. Cuối 2004, ông được bổ quyết sinh”. Nhưng mỗi chiến công được lập nên nhắc đến súng, đạn Bazooka: “vua chiến trường”;
nhiệm là Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính là một mất mát, hy sinh lớn lao của những người hoặc nhiều loại vũ khí phục vụ chiến đấu khác của
trị Quân đội nhân dân Việt Nam cho đến đồng chí. Chính vì thế, sự ra đời của súng, đạn lực lượng vũ trang do ông nghiên cứu, chế tạo
năm 2008 về nghỉ hưu. Bazooka đã giải quyết được nhiều khó khăn lớn người ta đều nhắc đến tên Trần Đại Nghĩa. Tên
“cúng cơm” của ông Trần Đại Nghĩa được giữ kín
của bộ đội ta trên các trận tuyến. Những người lính
“HUÂN CHƯƠNG CỦA TÔI mặc áo trấn thủ, diệt xe tăng thiết giáp và lô cốt trong suốt gần 30 năm, tức là qua hết 2 cuộc kháng
HƠN MỘT NỬA LÀ CỦA BÀ” địch không còn phải làm lễ truy điệu trước lúc chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc
Suốt những năm công tác, Trung tướng nhận nhiệm vụ. Mỹ xâm lược.
Đàm Đình Trại luôn là một cán bộ mẫn Uy lực của súng, đạn Bazooka đã nhanh chóng Trở lại với Di tích lịch sử Địa điểm xưởng quân
cán của Quân đội, nhiệm vụ nào cũng làm suy giảm tinh thần chiến đấu của quân địch, giới Giang Tiên, trước Cách mạng Tháng Tám năm
hoàn thành xuất sắc, được đồng đội trân cổ vũ mạnh mẽ tinh thần chiến đấu của quân dân 1945, đó là một nhà máy điện của thực dân Pháp
phục vụ khai thác than ở mỏ Phấn Mễ. Năm 1947,
ta trên các mặt trận. Nhưng nhiều người chưa biết
trọng, quý mến. Vậy nhưng việc nhà, ông đến “cha đẻ” của “vua chiến trường” trong những nhà máy được sửa chữa thành xưởng quân giới
tự nhận mình chưa tròn vai, tất cả đều năm đầu toàn quốc kháng chiến… Cùng ngược chuyên sản xuất, sửa chữa vũ khí cung cấp cho lực
nhờ hậu phương là người bạn đời của ông lịch sử, tháng 6-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh sang lượng vũ trang. Dưới sự chỉ đạo của kỹ sư Trần
- bà Lục Thị Yên. Pháp với tư cách là khách mời danh dự của Chính Đại Nghĩa, xưởng quân giới Giang Tiên đã chế tạo
Bà Yên kém ông Trại 2 tuổi, năm nay phủ Pháp. Trong thời gian này, Người đã gặp gỡ thành công súng, đạn Bazooka, góp phần to lớn
lưng đã còng, tai nghe lúc rõ lúc không. nhân sĩ trí thức người Việt đang làm việc và học vào thắng lợi vĩ đại trong cuộc kháng chiến chống
Cầm chặt tay bà, ông bảo: Kỷ niệm cuộc tập tại Pháp, trong đó có ông Phạm Quang Lễ, một thực dân Pháp xâm lược của dân tộc ta.
đời tôi không bao giờ quên đó chính là trí thức say mê nghiên cứu về các loại vũ khí. Năm tháng trôi qua, vẫn còn đây những dấu tích
ngày cưới bà ấy cũng là ngày nhập ngũ. Được gặp và tiếp xúc với Chủ tịch Hồ Chí xưa ăm ắp niềm tự hào. Ngày 15/12/2004, Địa
Bố tôi khi đó là xã đội trưởng, đã xin Minh, ông Phạm Quang Lễ nhận thức sâu sắc hơn điểm Xưởng Quân giới Giang Tiên được Bộ Văn
phép với cấp trên để tôi dự bữa cơm trưa về tài đức của Người. Ông tự nguyện trở về Việt hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và
cùng gia đình, rồi nhờ người anh họ đạp Nam để cống hiến cho đất nước những kiến thức, Du lịch) công nhận Di tích lịch sử cấp Quốc gia.
xe chở lên huyện tập trung, chuẩn bị cho kinh nghiệm trong việc chế tạo vũ khí, với mong Hiện, Di tích còn nhiều dấu tích nguyên trạng,
hôm sau cùng đơn vị hành quân. Sau 3 muốn đất nước sớm thanh bình, nhân dân bớt cảnh như: Móng, trụ bê tông cốt thép, bể nước… toàn
tháng huấn luyện, tôi kiểm tra đạt loại lầm than. Ông đã về phục vụ Tổ quốc trong hoàn bộ khu vực sản xuất vũ khí có diện tích khoảng
xuất sắc, được đơn vị thưởng phép về nhà cảnh đất nước “ngàn cân treo sợi tóc”. Sau hơn 4 5.000m được giao cho địa phương trông nom, bảo
2
5 ngày. Vừa đi bộ, vừa đi tàu cả đi về, tôi tháng với nhiều đêm trắng, ông cùng các cộng sự vệ và phát huy giá trị.
chỉ ở được với vợ mới cưới và gia đình của mình nghiên cứu, chế tạo, thực nghiệm thành PHẠM NGỌC CHUẨN
vẻn vẹn một ngày. công súng, đạn Bazooka. Sử sách còn ghi: Ngày
Sau này, khi vợ sinh hai con trai, ông 3/3/1947, tại trận chiến đấu ở Chương Mỹ (tỉnh Hà
Trại cũng luôn biết ơn bà Yên bởi mọi Đông), súng đạn Bazooka vừa xuất xưởng được sử x
việc từ chăm sóc, dạy dỗ con cái đến dụng đã bắn cháy hai xe tăng của quân Pháp, bẻ
công to việc lớn ở nhà đều một mình bà gẫy cuộc tấn công, khiến kẻ thù sửng sốt. Đến Đạn Bazooka là loại đạn nổ lõm,
cáng đáng. Hạnh phúc với gia đình ông Chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông 1947, súng đạn dài 0,56m, nặng 1,7kg, có 220g
là hiện hai con trai và hai con dâu ông bà Bazooka đã bắn chìm tàu chiến Pháp trên sông Lô. thuốc nổ mạnh và 60g thuốc
đều công tác trong ngành Quân đội, noi Đạn Bazooka ra đời đã trở thành một mốc son đẩy, khả năng xuyên thép
gương bố sống mẫu mực, luôn nỗ lực lịch sử của Ngành Kỹ thuật quân sự và Công
hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. nghiệp quốc phòng Việt Nam. Và điều làm thực 150mm. Súng dài 1,27m, nặng
Còn 4 người cháu nội đều ngoan ngoãn, dân Pháp bất ngờ là “cha đẻ” của súng, đạn 11kg, có thể vác vai, cơ động dễ
khỏe mạnh, học hành giỏi giang. Bazooka lại là một Việt kiều Pháp, được đào tạo dàng, cự ly bắn hiệu quả từ
LINH LAN bài bản và được chính phủ Pháp trả lương 1 tháng 50-100m.
tương đương với 22 cây vàng. Nhưng ông đã từ bỏ
