Page 38 - Báo Quảng Trị - Số Tết Âm Lịch

38
38 XUÂN ẤT TỴ 2025
2025
XUÂN ẤT TỴ

một chân. Mặc dù CCB Lê Chính và Ngô Mười chỉ
vị trí chôn cất hai liệt sĩ, nhưng gia đình thuê người
đào tìm hơn 1 tháng vẫn chưa thấy. Càng vô vọng
hơn khi một ông lão sống ở gần đó cho biết mấy
năm trước người ta đã quy tập ở vị trí này một hài
cốt liệt sĩ.
Nhưng cho đến ngày cuối cùng, phút cuối
cùng của cuộc tìm kiếm, ông Quy vẫn linh cảm
đồng đội Ty vẫn còn nằm lại nơi này. Ông cầm
lấy cái thuổng xăm xăm đến khu vực tìm kiếm và
thì thầm: “Đồng đội ơi, nếu còn nằm đây thì để gia
đình đưa về quê”, đồng thời thọc mạnh xuống đám
cỏ bên dưới. Theo lời ông chia sẻ, lúc đó một cảm
giác thân thương xuất hiện khiến ông bồi thêm
mấy nhát sâu xuống thì nghe tiếng bụp bụp của
tăng bạt. Mọi người xúm lại đào thì đúng là hài cốt
của liệt sĩ Tô Văn Ty được quấn gọn trong tấm bạt
quân đội, cách hố đào tìm chưa đến 0,5 m.
Một trường hợp khác không kém phần hy hữu
Ông Nguyễn Xuân Quy và vợ luôn giúp đỡ thân nhân liệt sĩ Ông Nguyễn Xuân Quy (đứng thứ 4 từ trái sang) cùng các thân nhân tìm kiếm hài cốt liệt sĩ là việc tìm kiếm liệt sĩ Đỗ Sắt, quê ở xã Cam Nghĩa,
tìm kiếm thông tin -Ảnh: M.T - Ảnh: NHÂN VẬT CUNG CẤP huyện Cam Lộ. Liệt sĩ Đỗ Sắt ngày trước cùng đơn
Người lính mang những kỳ tích địch càn ở đồi Cây Dứa, thôn Mỹ Hòa, xã Cam
vị với ông Quy. Tháng 7/1968, đơn vị đang chống
Thanh (nay xã Thanh An) thì ông Đỗ Sắt hy sinh
do pháo. Đồng đội mai táng liệt sĩ ở một gốc cây
dứa to. Gia đình liệt sĩ sau nhiều năm không tìm
của chiến tranh thấy hài cốt đã theo lời nhà ngoại cảm, bốc một

nắm đất ở thị trấn Cửa Việt mang về chôn cất.
Nghe chuyện, ông Quy tìm đến gia đình kể lại câu
chuyện này rồi cùng gia đình liệt sĩ tìm kiếm. Tuy
nhiên, đồi Cây Dứa năm xưa bị bom đạn làm thay
đổi địa hình nên cuộc tìm kiếm rơi vào khó khăn.
Khi mọi người chuẩn bị ra về thì gặp trận mưa lớn.
MINH TUẤN Tạnh mưa, ông Quy đi một vòng quanh đồi. Đến
trước một vũng nước nhỏ, ông có linh cảm đây là vị
Không những mang trên mình nhiều chiến trí xưa kia chôn cất đồng đội nên yêu cầu đào thử.
Quả thật khi đào sâu gần 1 m thì gặp một gốc cây
tích trong chiến đấu, người cựu chiến binh dứa khô và phát hiện hài cốt của liệt sĩ Đỗ Sắt ở đó.
Thực tế trong chiến tranh ác liệt, phần lớn bộ
(CCB) này còn có nhiều “kỳ tích” mà thoạt đội hy sinh đều được đồng đội mai táng tại trận địa
nghe có thể không tin được. Ông từng vượt và đánh dấu mộ phần. Tuy nhiên, đạn bom tàn
qua các lằn ranh sinh tử một cách kỳ lạ, phá khiến các dấu tích bị mất, địa hình cũng thay
như bị đạn bắn vào ngực vẫn sống, mang đổi nên việc tìm hài cốt rất khó khăn. Bên cạnh đó,
bộ đội khi vào Nam chiến đấu hy sinh, trên giấy
trong mình căn bệnh lao màng não 8 năm Ông Nguyễn báo tử chỉ ghi “hy sinh ở mặt trận phía Nam” chứ
nay nhưng vẫn nhớ chính xác tên tuổi, Xuân Quy theo không cụ thể địa phương nào khiến thân nhân của
dõi thông tin trên
ngày, tháng, vị trí hàng chục hài cốt liệt sĩ đã báo Quảng Trị họ thiếu thông tin tìm kiếm. Thế nên, hầu hết thân
nhân gia đình liệt sĩ đều tìm đến các nhà ngoại
tìm thấy hơn 15 năm về trước. Ông là CCB -Ảnh: M.T cảm để níu vào tia hy vọng mong manh. Khác với
Nguyễn Xuân Quy, ở 108/4 Lê Thế Hiếu, Khu người của phía bên kia nhờ chiếc mũ sắt. Lúc đó, luôn dành ra một khoản tiền lương cán bộ, giáo các nhà ngoại cảm, khi thân nhân cung cấp thông
mũi súng của đối phương đã thọc thẳng vào ngực viên ít ỏi để lo việc ăn uống, sinh hoạt cho hàng tin đơn vị, ngày tháng năm hy sinh của liệt sĩ, ông
phố 4, Phường 1, TP. Đông Hà. trái của ông. Cả hai bên đều bóp cò theo bản chục thân nhân tìm kiếm hài cốt liệt sĩ. Những câu Quy liên lạc với những người liên quan để nhận
Bị bắn vào tim… vẫn sống năng lính chiến. Tuy nhiên, súng của ông nhả ra chuyện ông Quy tìm thấy liệt sĩ mang tính tâm linh định chính xác về trận đánh, vị trí chôn cất. Bởi ông
Đến bây giờ, người ta vẫn không thể tin chuyện gần nửa băng đạn khiến đối phương gục tại chỗ. nhưng lại có thật trong cuộc sống đời thường. Quy là người địa phương, lại là lính trinh sát thông
một người lính giải phóng bị đối phương dùng súng Trong lúc súng tiểu liên cực nhanh AR - 15 của đối Trường hợp thân nhân liệt sĩ Tô Văn Ty, ở thuộc mọi địa hình, tham chiến trên khắp mặt trận
AR-15 của Mỹ gí thẳng nòng vào ngực trái bắn mà phương lại chỉ bắn ra... viên đạn duy nhất. Thấy quận Long Biên, Hà Nội vào Quảng Trị tìm hài nên có mối liên hệ với nhiều đồng đội khác trên địa
vẫn còn sống. Viên đạn có một hành trình kỳ lạ, từ ông ngã xuống, đồng đội đều nghĩ ông đã hy sinh cốt là một ví dụ. Theo nhà ngoại cảm, liệt sĩ Ty bàn tỉnh Quảng Trị. Sau khi thu thập thông tin, ông
trước ngực xuyên sát tim, lách qua mạng mỡ, nội nhưng ông Quy hầu như không bị nội thương, trừ đang yên nghỉ tại thôn Nghi Trung, xã Gio Việt, dùng phương pháp loại trừ dần để biết chính xác
tạng, phá ở lưng một lỗ nhỏ. Nghĩa là người lính một vết thương nhỏ do đạn phá ở lưng. huyện Gio Linh. Theo thông tin đó, người nhà tìm nơi trận chiến đấu diễn ra và vị trí mai táng liệt sĩ.
này không bị một vết thương nào đáng kể, trừ đầu Chưa hết, suốt thời gian 3 ngày cáng ra bên vào Quảng Trị bằng tàu hỏa. Trên chuyến tàu này, Câu chuyện của tôi với vợ chồng ông Nguyễn
vào và đầu ra của viên đạn. Kỳ lạ hơn nữa, đạn kia sông Bến Hải, đoàn tải thương 10 người đều tình cờ thân nhân liệt sĩ Ty ngồi cạnh ông Nguyễn Xuân Quy phải dừng lại nhiều lần vì các cuộc điện
của súng AR-15 có sức công phá rất lớn do vận lần lượt hy sinh, chỉ còn lại một mình ông Quy Đức Chính, thời điểm đó là Phó Chủ tịch UBND thoại thân nhân liệt sĩ từ khắp nơi gọi đến. Người thì
tốc đạn nhanh, lại đi theo vòng xoắn. Nhưng do mình đầy thương tích trườn đi giữa bom đạn nửa tỉnh Quảng Trị. Hay chuyện, ông Chính nói: “Nếu hỏi thăm tình hình bệnh tật của ông, cũng có người
người lính này ở cự ly quá gần nên may mắn viên ngày mới được đồng đội giải cứu. Ông Quy tham anh Ty hy sinh trên địa bàn tỉnh Quảng Trị thì nên nhờ tìm hài cốt liệt sĩ. Ông Quy nhờ vợ đẩy xe lăn
đạn chưa đạt được tốc độ và vòng xoắn tối đa để chiến hàng trăm trận, mang trong mình hàng gặp CCB Nguyễn Xuân Quy, Trưởng Phòng Văn ra bàn, lật đật mang cuốn sổ ra ghi ghi chép chép,
công phá. chục vết thương cho đến ngày toàn thắng trở về, hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Quảng rồi nhờ liên lạc khắp nơi tìm kiếm thông tin. Những
Ông Quy biên chế Đội 1 biệt động, Đoàn 31 tiếp tục làm thêm nhiều “kỳ tích” của người lính Trị mới có nhiều thông tin chính xác nhất”. lúc này, ông trở nên linh hoạt lạ thường, không còn
(ngang cấp trung đoàn). Đầu năm 1969, đơn vị trong thời bình. Sau khi tìm thông tin liệt sĩ ở Nhà khách 27/7, dấu hiệu một bệnh nhân lao màng não bị liệt nửa
được giao nhiệm vụ lên địa bàn xã Cam Mỹ, 8 năm trở lại đây, ông Quy bị bệnh phải ngồi ông Quy biết liệt sĩ Tô Văn Ty ở Sư đoàn 325, người 8 năm trời.
huyện Cam Lộ phối hợp với du kích xã để đánh xe lăn. Một lần nữa, ông đã vượt qua lằn ranh giữa hy sinh vào tháng 8/1972. Với thông tin này, ông Tôi chợt thấy lòng mình se lại. Hình ảnh người
địch. Lúc này, ông Nguyễn Minh Kỳ (nguyên Chủ sự sống và cái chết một cách ngoạn mục. Bởi lẽ, khẳng định liệt sĩ không thể hy sinh tại khu vực Gio lính năm xưa bị đạn thù găm thủng lồng ngực vẫn
tịch UBND tỉnh Quảng Trị) là Xã đội trưởng du kích bệnh nhân mang căn bệnh này thường bị liệt não Việt mà chỉ có thể ở Thành Cổ. Ông cùng gia đình trườn đi trong bom đạn, tìm đến sự sống giữa cái
xã Cam Mỹ. và mất trí nhớ, tỉ lệ sống cao nhất khoảng 2%. lần tìm những CCB cùng đơn vị với liệt sĩ thì may chết cận kề để tiếp tục cùng đồng đội chiến đấu
Tối 18/2/1969 (mồng 3 Tết), trời tối đen như "Địa chỉ đỏ" của thân nhân liệt sĩ mắn gặp CCB Ngô Mười, sống ở tỉnh Thái Bình và đến thắng lợi cuối cùng. Nay thời bình, ông tiếp tục
mực, cách 1 m đã không nhìn thấy nhau. Tổ trinh Trước đây, khi còn khỏe mạnh, ông là “địa chỉ Lê Chính ở Hà Nội là những người trực tiếp chôn cuộc chiến với bệnh tật hiểm nghèo để hoàn thành
sát của ông Quy hành quân vào làng Quật Xá, xã đỏ” của thân nhân liệt sĩ. Căn nhà nhỏ của ông liệt sĩ Tô Văn Ty. Liệt sĩ Ty ở đơn vị ĐKZ, thuộc Sư tâm nguyện cuối cùng với đồng đội.
Cam Mỹ. Đang triển khai nhiệm vụ, bỗng trước Quy luôn đông đúc người từ mọi miền đất nước ra đoàn 325, chuẩn bị vượt sông vào Thành Cổ chiến Và tôi nhận ra, người chiến sĩ ấy vẫn đang cố
mặt ông Quy xuất hiện một bóng người. Nghĩ là vào tá túc để tìm kiếm hài cốt liệt sĩ. Những năm đấu thì hy sinh do pháo địch, được an táng tại bờ gắng giúp ích cho đời, cho đồng đội… đến hơi thở
đồng đội, chưa kịp hỏi mật khẩu thì ông nhận ra cuộc sống còn khó khăn, hai vợ chồng ông Quy Bắc sông Thạch Hãn cùng với một liệt sĩ khác mất cuối cùng.