Page 75 - Báo Quảng Ninh - Số Tết Âm Lịch

Phật tử, du khách đón bình minh
trên đỉnh thiêng Yên Tử.

là một thiền phái độc đáo của Việt Nam, có chùa và mộ tháp Trúc Lâm ở Yên Tử không XUÂN SANG VỀ TRẢY HỘI
sự kết hợp hài hoà giữa Phật giáo, Đạo giáo, được xây dựng hoặc tu sửa. Tháp Tổ Huệ Về với Yên Tử mùa xuân, du khách đều ít nhiều thực hiện
Nho giáo và các tín ngưỡng bản địa để trở Quang cũng rơi vào đổ nát mà đến nay chỉ dâng lễ, cúng bái, cầu mong sức khoẻ, sự an nhiên tại các chùa,
thành quốc giáo của dân tộc, đã đóng một còn thấy dấu tích thời Trần qua nền đá, một am tháp. Lễ to nhỏ không cứ, có khi chỉ là một nén nhang, chút
vai trò quan trọng trong sự phát triển của xã số vật liệu trang trí và đặc biệt là bức tường hương hoa, có khi mang theo cả mâm lễ... Việc thờ cúng thường
hội và đất nước Đại Việt, thúc đẩy hòa bình vây bằng gạch đỏ lợp ngói lam, tất cả đều thể xuyên, nhất là các lễ tiết quan trọng của Phật giáo Trúc Lâm thực
trong khu vực và ngăn chặn chiến tranh... hiện quy mô lớn của nó xưa kia. Du khách tế vẫn được các nhà chùa và chính quyền, cộng đồng địa phương
đi qua khu Tháp Tổ là đường dẫn lên chùa quan tâm chăm sóc. Việc thờ cúng ở Yên Tử có 2 hình thức là
THEO DẤU CHÂN PHẬT HOÀNG Hoa Yên, có thể nhìn thấy con đường được thờ cúng Trúc Lâm và tổ tiên nhà Trần, về cơ bản vẫn được giữ
Các di tích ở Yên Tử còn hiện hữu tới lát bằng 84 viên gạch hoa cúc với những nét nguyên qua nhiều đời, trải qua nhiều trăm năm lịch sử.
hôm nay là minh chứng cho cuộc đời tu hành trang trí mềm mại, tinh tế. Tường vây lợp ngói Trong đó, phổ biến nhất là thờ Tam Tổ Trúc Lâm. Theo nghiên
của Đệ nhất Tổ Trúc Lâm Phật hoàng Trần và lối đi lát gạch hoa chính là những dấu tích cứu của các nhà khoa học, việc thờ cúng này đã được quy định từ
Nhân Tông cùng các đại đệ tử của mình, duy nhất thời Trần còn lại ở đây. thời Trần với hai hình thức: Đúc tượng thờ trong chùa và xây mộ
kể lại một cách trọn vẹn quá trình xây dựng Sau này, đến thế kỷ 16, Phật giáo phục tháp để xá lợi. Du khách đến dâng hương, làm lễ tại hệ thống chùa
Trúc Lâm, từ khi Ngài đặt chân vào Yên Tử hưng và đặc biệt lên tới đỉnh cao vào thế kỷ tháp ở Yên Tử hiện nay đều dễ dàng nhận thấy, việc thờ tượng
(các chùa Suối Tắm, Cầm Thực), đến những 17-18. Điều này là minh chứng rõ nét cho ba vị sư Tổ là Phật Hoàng Trần Nhân Tông, Pháp Loa và Huyền
nơi Ngài tu tập (am Thiền Định), thuyết pháp những giá trị cốt lõi, trường tồn của truyền Quang cũng như việc xây mộ tháp rất phổ biến ở tất cả các chùa...
(chùa Hoa Yên), đọc sách (chùa Một Mái), thống văn hóa Phật giáo Trúc Lâm. Cùng với Cùng trên dãy Yên Tử nhưng ở địa phận TP Đông Triều hiện
soạn kinh (chùa Vân Tiêu), bố thí y bát, bài đó, các di tích chùa tháp của Yên Tử cũng nay, khu di tích Yên Tử và khu di tích nhà Trần đã có tuyến đường
kệ cho Pháp Loa (am Ngọa Vân), nhập Niết- được đầu tư hoàn chỉnh, không chỉ gia tăng kết nối được mở rộng, trải bê tông. Du khách rẽ từ Yên Tử (Uông
bàn (am Ngọa Vân, Đông Triều)... Đi theo về số lượng mà còn có xu hướng mở rộng Bí) sang Đông Triều đến với các di tích Thái Miếu, đền An Sinh,
bước chân hành hương của Phật hoàng năm quy mô. Các nhà khoa học nhận định: Hệ sẽ nhận thấy các nghi lễ thờ cúng tổ tiên nhà Trần nơi đây. Các
xưa, du khách có cơ hội khám phá nhiều thống mộ tháp thời Lê Trung Hưng ổn định về nhà khoa học khẳng định rằng, nghi thức cúng tế ở đây đều được
nét riêng đặc sắc ở từng di tích gắn với Ngài hình thái kiến trúc, cấu trúc, vật liệu, kỹ thuật ghi vào điển lễ nhà nước, được quy định cụ thể và thực hiện
mà hiện nay hầu như còn nguyên gốc hoặc xây dựng và trang trí, ổn định phong cách đặt nghiêm ngặt qua các thời kỳ lịch sử. Việc thờ cúng tổ tiên nhà
lưu dấu tích, các thời sau thường chỉ gia cố tượng thờ trong Phật điện, trong tháp và đặt Trần ở Đông Triều được kết hợp với thờ cúng các vị Tam Tổ và
thêm. Theo đó, hầu hết các am, chùa có quy bài vị trong tháp, tạo nên những pho tượng Phật Tổ Trúc Lâm (Thái Tông, Thánh Tông và Nhân Tông).
mô nhỏ, sử dụng vật liệu đá sỏi tại chỗ kết nổi tiếng như tượng Phật Hoàng tại tháp Huệ Hành hương mùa xuân, du khách thường ghi nhớ những ngày
hợp với gạch ngói truyền thống để xây dựng, Quang (Yên Tử), gần đây đã được công nhận lễ hội để tìm về du ngoạn, vui chơi tạo nên không gian sôi động,
xung quanh có cảnh quan đẹp, triệt để tận là Bảo vật quốc gia, bài vị đẹp nhất ở tháp đầy sắc màu. Các di sản ngày nay vẫn duy trì tổ chức lễ hội với
dụng địa hình bằng phẳng tự nhiên trên các Phật Hoàng (am - chùa Ngoạ Vân). quy mô và thời gian kéo dài khác nhau. Trong đó, hội xuân Yên
ngọn núi, giống như tư tưởng nhập thế tích Tử là lễ hội lớn trong cả nước, chính hội vào ngày mùng 10 tháng
cực, thuận theo tự nhiên, gần gũi, hòa mình Giêng và kéo dài suốt 3 tháng mùa xuân. Lễ hội mùa xuân ở
vào thiên nhiên của Phật Hoàng và dòng Đông Triều có lễ hội chùa Quỳnh Lâm, lễ hội xuân Ngoạ Vân, lễ
thiền Trúc Lâm năm xưa. hội Thái Miếu, mùa thu có lễ hội đền An Sinh... Lễ hội Bạch Đằng
Du ngoạn Yên Tử và tìm hiểu sâu hơn, ở Quảng Yên diễn ra vào tháng 3 Âm lịch, thường được tổ chức
du khách cũng sẽ thấy được những thăng với quy mô rất lớn và đã được công nhận là di sản văn hóa phi
trầm của quần thể di tích nơi đây gắn với quá vật thể cấp quốc gia. Các lễ hội có nhiều hình thức cúng dường
trình phát triển thịnh - suy của dòng thiền chư Phật Trúc Lâm, nghi lễ cúng Phật, cúng trời đất để cầu quốc
Trúc Lâm ở Đại Việt. Dấu vết công trình có thái dân an...
thể nhìn thấy rõ nét ở khu vườn tháp Tổ Huệ Cùng với các nghi lễ, thực hành nghi lễ, các cơ sở thờ tự của
Quang. Sau khi Phật hoàng nhập diệt, Phật Phật giáo Trúc Lâm tại khu vực Yên Tử đã được trùng tu, xây
giáo Trúc Lâm phát triển đến đỉnh cao dưới dựng, sửa chữa, phục hồi thời gian qua. Tất cả đã tạo cho khu
sự lãnh đạo của các Tổ Pháp Loa và Huyền vực Yên Tử trở thành một điểm hành hương không thể thiếu của
Quang thì không chỉ chùa chiền, am tháp đông đảo tín đồ, người dân, bạn bè quốc tế muốn tìm về để tham
của các sư tăng mà cũng xuất hiện các bảo gia vào các không gian thiêng, không gian lễ hội với những giá trị
tháp lưu giữ xá lị Phật Hoàng quy mô lớn do lịch sử lâu đời, riêng có. Tất cả cũng cho thấy, những giá trị to lớn
triều đình xây cất, như tháp Tổ Huệ Quang của Phật giáo Trúc Lâm còn sống mãi. Trong suốt chiều dài lịch
được vua Trần Anh Tông xây năm 1310. sử cho đến tận hôm nay, dù thăng hay trầm, giá trị nhân văn của
Sau này vào thế kỷ 15, khi Phật giáo Trúc Mùa xuân đến, du khách bốn phương đổ về trảy hội Phật giáo Trúc Lâm vẫn tỏa sáng và được lưu giữ, tạo thành một
Lâm suy vi, Nho giáo được sùng bái thì am xuân Yên Tử. truyền thống văn hóa đặc sắc trong lịch sử Việt Namn

Quảng Ninh 73
Xuân Ất Tỵ 2025