Page 11 - Báo Quảng Ninh - Số Tết Âm Lịch
P. 11
ủy mỏ Hòn Gai do đồng chí Trần Văn Nghệ làm Bí thư,
Đảng ủy mỏ Cẩm Phả - Cửa Ông do đồng chí Vũ Văn
Hiếu làm Bí thư.
Cuối năm 1930 đồng chí Phạm Văn Ngọ, Xứ ủy viên
Xứ ủy Bắc Kỳ (nguyên Bí thư Đảng ủy Uông Bí - Vàng
Danh) triệu tập Hội nghị tại Hải Phòng, tuyên bố thành
lập Đặc Khu ủy tại Vùng mỏ. Đặc Khu ủy tương đương
cấp Thành uỷ, Tỉnh uỷ, tách khỏi sự chỉ đạo của Thành
ủy Hải Phòng, do Xứ ủy Bắc Kỳ trực tiếp chỉ đạo. Đặc
khu ủy lãnh đạo phong trào cách mạng toàn diện phong
trào cách mạng các khu mỏ Đông Triều - Mạo Khê,
Uông Bí - Vàng Danh, Hòn Gai, Cẩm Phả - Cửa Ông.
Ban Chấp hành lâm thời Đặc khu ủy được Xứ ủy Bắc Kỳ
chỉ định gồm: Vũ Văn Hiếu, đại biểu Đảng ủy Cẩm Phả;
Trần Văn Nghệ, đại biểu Đảng ủy Hòn Gai; Phạm Gia,
đại biểu Đảng ủy Đông Triều. Đồng chí Vũ Văn Hiếu
được phân công làm Bí thư. Báo Than tiếp tục là cơ
quan ngôn luận của Đặc Khu ủy.
SỰ NGHIỆP LỚN DỞ DANG
Những thanh niên trí thức phi vô sản đi vô sản hóa
tại các nhà máy hầm mỏ trong những năm 20 của thế
kỷ XX, đã dựng nên nghiệp lớn của Đảng Cộng sản Việt
Nam tại Vùng mỏ.
Trụ sở Đặc Khu ủy và tòa soạn Báo Than đặt tại
lán Bản Xứ, Hòn Gai. Đây là lán thợ lợp cỏ tranh, tường
quây bằng liếp tre rừng. Mỗi gian lán thợ khoảng 10m
2
chứa 5 người thợ tá túc. Hằng ngày thợ mặc áo bao gai,
bao cói đi làm mỏ, nhà máy khu vực Hòn Gai.
Tháng 4/1931 Ban Chấp hành lâm thời Đặc Khu
ủy họp tại Cẩm Phả để chuẩn bị Đại hội lần thứ nhất,
bầu Ban Chấp hành chính thức và Bí thư Đặc Khu ủy.
Chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam đầu tiên tại Vùng mỏ thành lập tại khu mỏ Mạo Khê, từ phải qua trái: Bí thư Tên Vương Văn hoạt động trong tổ chức Đảng bộ Hòn
Chi bộ Đặng Châu Tuệ, các đảng viên Bùi Văn Mạo, Vũ Thị Mai, Bùi Đức Giao, Nguyễn Huy Sán. Gai đã phản bội, chỉ điểm cho Pháp bắt toàn bộ Ban
Chấp hành lâm thời Đặc Khu ủy. Nhiều đảng viên, quần
chúng trung kiên tại các cơ sở đảng bị địch bắt. Bí thư
số lượng lớn, treo cờ đỏ búa liềm khắp địa bàn đồng chí Nguyễn Đặc Khu ủy Vũ Văn Hiếu, Trần Hỷ bị bắt tại Cẩm Phả;
Cẩm Phả và trên đỉnh cầu Pooc-tích số 1 tại Đức Cảnh, Bí thư Hạ Bá Cang (Hoàng Quốc Việt), Nguyễn Huy Sán bị
cảng than Cửa Ông. Sự kiện này làm rung Thành ủy Hải Phòng bắt tại Mạo Khê; Bùi Đắc Thanh bị bắt tại Uông Bí -
chuyển phong trào đấu tranh của công nhân tuyên bố thành lập Năm 2025 Đảng bộ tỉnh Quảng Vàng Danh; Ngô Kim Tài bị bắt tại Hòn Gai... Địch thu
cả nước, làm chấn động giới cầm quyền thực Chi bộ Đảng Cộng Ninh sẽ tổ chức Đại hội lần thứ được nhiều tài liệu quan trọng và phương tiện in ấn tại
dân Pháp tại Đông Dương và tại Pháp quốc. sản Việt Nam tại khu Trụ sở Đặc Khu ủy (Lịch sử Đảng bộ Đảng Cộng sản
Vua quan phong kiến vô cùng sợ hãi. mỏ Mạo Khê (Chi XVI, nhiệm kỳ 2025-2030. Trong Việt Nam tỉnh Quảng Ninh, tập I (1928-1945), xuất bản
“Sự kiện cờ đỏ búa liềm” làm giới chủ mỏ, bộ Đảng Cộng sản nhiệm kỳ này, Đảng bộ và đồng năm 2011).
cầm quyền thực dân Pháp tại khu mỏ Cẩm Việt Nam đầu tiên ở bào các dân tộc trong tỉnh kỷ niệm Các đảng viên và quần chúng trung kiên bị địch bắt
Phả, Hòn Gai, Mạo Khê, Vàng Danh vô cùng Vùng mỏ), thuộc sự 100 năm thành lập Chi bộ Thanh luôn luôn giữ vững khí tiết của người cộng sản, không
run sợ. Chúng không từ thủ đoạn dã man nào lãnh đạo của Thành khai với địch về đồng chí và cơ sở của Đảng. Đồng chí
để khủng bố phong trào. Tên chỉ điểm Lưu uỷ Hải Phòng. 5 niên Cách mạng đồng chí Hội và Nguyễn Văn Cừ bị địch bắt, giam tại nhà tù trong lòng
Bình Giang đã chỉ điểm cho mật thám, cảnh đảng viên của Chi 100 năm ra đời báo Than - tờ báo núi gần bến cảng than Hòn Gai. Sau đó đồng chí bị địch
sát, lính khố xanh phá hoại cơ sở đảng, vây bộ Thanh niên Cách đảng địa phương đầu tiên của Việt đưa lên nhà tù Hỏa Lò (Hà Nội).
bắt đảng viên. (Lịch sử Đảng bộ Đảng Cộng mạng đồng chí Hội Sự nghiệp vẻ vang của lớp vô sản hóa đầu tiên của
sản Việt Nam tỉnh Quảng Ninh tập I (1928- khu mỏ Mạo Khê Nam (1928), 100 năm “Sự kiện cờ Đảng tại Vùng mỏ tạm dở dang. Đến năm 1935 đồng
1945), xuất bản năm 2011, ghi rõ: Tên phản trở thành 5 đảng đỏ búa liềm” (tháng 11/1929), 100 chí Hoàng Đình Giong, ủy viên Ban Chấp hành Trung
động Lưu Bình Giang được tổ chức đảng cử viên Đảng Cộng sản năm thành lập Chi bộ Đảng Cộng ương Đảng về khu mỏ Hòn Gai, Cẩm Phả chỉ đạo, củng
sang hải ngoại học trường quân sự Hoàng Việt Nam đầu tiên sản Việt Nam đầu tiên tại Vùng mỏ cố phong trào cách mạng, xây dựng tiền đề cho cuộc
Phố. Trở về nước, tên Lưu Bình Giang từ bỏ ở Vùng mỏ, gồm: Tổng đình công của 3 vạn thợ mỏ ngày 12/11/1936.
hàng ngũ vô sản sang làm tay sai đắc lực cho Đặng Châu Tuệ, Vũ (23/2/1930), 100 năm thành lập Năm 1938 đồng chí Hoàng Văn Thụ, Thường vụ Trung
Pháp để lùng bắt các đảng viên đang vô sản Thị Mai, Nguyễn Huy Đặc Khu ủy (10/1930)... ương Đảng về mỏ than Hà Lầm làm thợ mỏ và chỉ đạo
hoá tại khu mỏ Cẩm Phả). Đảng viên trẻ Ngô Sán, Bùi Văn Mạo, phong trào cách mạng Vùng mỏ, tạo tiền đề quan trọng
Huy Tăng và một số quần chúng trung kiên bị Bùi Đức Giao. Đặng trong cuộc giành chính quyền cách mạng năm 1945 tại
địch bắt. Châu Tuệ làm Bí thư Chi bộ. Vùng mỏ.
Trước tình hình đó, Thành ủy Hải Phòng ra Ngày 5/10/1930 Chi bộ Đảng Cộng sản
ngay chỉ thị các đảng viên, quần chúng trung Việt Nam đầu tiên tại Hải Phòng được thành DI SẢN 100 NĂM
kiên tạm lánh sang địa bàn khác hoạt động. lập. Đến đầu tháng 4/1930, Thành ủy Hải CỦA LỚP VÔ SẢN HÓA ĐẦU TIÊN
Bí thư Chi bộ Thanh niên Cách mạng đồng Phòng quyết định thành lập thêm 3 chi bộ CỦA ĐẢNG
chí Hội Đặng Châu Tuệ lánh về khu mỏ Mạo Đảng Cộng sản Việt Nam, gồm: Chi bộ Hòn Năm 2025 Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh sẽ tổ chức Đại
Khê hoạt động. Vũ Thị Mai lánh về Hải Phòng Gai, Bí thư Chi bộ là Nguyễn Khắc Khang hội lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2025-2030. Trong nhiệm kỳ
nhận nhiệm vụ mới. (Lê Quốc Trang), các đảng viên Nguyễn này, Đảng bộ và đồng bào các dân tộc trong tỉnh kỷ
Khắc Xứng (Lê Thanh Nghị), Trần Văn Nghị niệm 100 năm thành lập Chi bộ Thanh niên Cách mạng
CÁC TỔ CHỨC ĐẢNG CỘNG SẢN (Nguyễn Viết Lục), Vũ Văn Hiếu; Chi bộ Uông đồng chí Hội và 100 năm ra đời báo Than - tờ báo đảng
VIỆT NAM PHÁT TRIỂN Bí - Vàng Danh, Bí thư Chi bộ là Bùi Đắc địa phương đầu tiên của Việt Nam (1928), 100 năm “Sự
Đặng Châu Tuệ lánh về khu mỏ Mạo Khê Thanh, các đảng viên Phạm Văn Ngọ, Đỗ Huy kiện cờ đỏ búa liềm” (tháng 11/1929), 100 năm thành lập
hoạt động. Thời gian này Nguyễn Văn Cừ, Liêm, Nguyễn Thị Lưu (Phan Thị Khương, cả Chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam đầu tiên tại Vùng mỏ
Phạm Văn Ngọ vô sản hoá tại Mỏ than Vàng Khương), Đào Văn Tuất (Nguyễn Thành, khi (23/2/1930), 100 năm thành lập Đặc Khu ủy (10/1930)...
Danh, Hạ Bá Cang (Hoàng Quốc Việt) vô sản làm công nhân Nhà máy cơ khí Hòn Gai đã Từ năm 2025-2030 là thời điểm mang tính bước
hoá tại Nhà máy cơ khí Mạo Khê, Nguyễn treo lá cờ đỏ búa liềm trên núi Bài Thơ đêm ngoặt bảo tồn, phát huy các di tích của Đảng Cộng sản
Khắc Xứng (Lê Thanh Nghị) vô sản hóa tại 30/4/1930, kỷ niệm 44 năm Ngày Quốc tế Lao Việt Nam tại Vùng mỏ: Nơi ghi dấu 100 năm Trụ sở Chi
Nhà máy điện Cột 5, Hòn Gai. động 1/5); Chi bộ Cẩm Phả - Cửa Ông, Bí thư bộ Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội và tòa soạn
Phong trào công nhân khu mỏ Mạo Khê Chi bộ là Vũ Văn Sáng. Báo Than tại phố Booc-đô (nay là phố Quang Trung, TP
từng bước phát triển. Đặng Châu Tuệ giác Phong trào cách mạng vô sản khắp các Cẩm Phả); cầu Pooc-tích số 1 treo cờ đỏ búa liềm đêm
ngộ những công nhân trung kiên là Nguyễn khu mỏ ngày càng lớn mạnh, đòi hỏi sớm ngày 6 rạng sáng 7/11/1929; căn hầm bí mật của đồng
Huy Sán, Bùi Đức Giao, Bùi Văn Mạo. Đảng thành lập Đảng ủy Đảng Cộng sản Việt Nam chí Nguyễn Văn Cừ tại chùa Non Đông (Mạo Khê); hầm
viên Vũ Thị Mai được tổ chức phân công từ để lãnh đạo phong trào cách mạng tại các khu nhốt tù đồng chí Nguyễn Văn Cừ gần cảng Hòn Gai;
Hải Phòng đến vô sản hoá tại khu mỏ Mạo mỏ. Cuối tháng 4/1930, Xứ ủy Bắc Kỳ quyết Trụ sở Đặc Khu ủy và tòa soạn Báo Than tại lán Bản Xứ
Khê. Cuối năm 1929 Chi bộ Thanh niên Cách định thành lập Đảng ủy mỏ Hòn Gai - Cẩm (Phố Mới, TP Hạ Long)...
mạng đồng chí Hội khu mỏ Mạo Khê tiếp tục Phả do đồng chí Vũ Văn Hiếu làm Bí thư; Dịp Tết Ất Tỵ 2025, Chi hội Nhà văn Việt Nam tại
xuất bản báo Than. Đảng ủy mỏ Uông Bí - Vàng Danh do đồng chí Quảng Ninh hoàn thiện bản thảo cuốn tiểu thuyết về
Ngày 3/2/1930 Đảng Cộng sản Việt Nam Phạm Văn Ngọ làm Bí thư. những tiền bối của Đảng vô sản hóa lớp đầu tiên những
ra đời tại Hương Cảng. 20 ngày sau, ngày Tháng 9/1930, trước phong trào cách năm 20 của thế kỷ XX tại Quảng Ninh. Đây là cuốn tiểu
23/2/1930, tại khu mỏ Mạo Khê, dưới sự mạng phát triển, Xứ ủy Bắc Kỳ quyết định tách thuyết đầu tiên của Việt Nam viết về 100 năm phong
chứng kiến của đồng chí Nguyễn Văn Cừ, Đảng ủy mỏ Hòn Gai - Cẩm Phả thành Đảng trào vô sản hóa của Đảngn
Quảng Ninh 9
Xuân Ất Tỵ 2025