Page 11 - Báo Quảng Ninh - Số Tết Âm Lịch
P. 11

ủy mỏ Hòn Gai do đồng chí Trần Văn Nghệ làm Bí thư,
                                                                                                            Đảng ủy mỏ Cẩm Phả - Cửa Ông do đồng chí Vũ Văn
                                                                                                            Hiếu làm Bí thư.
                                                                                                               Cuối năm 1930 đồng chí Phạm Văn Ngọ, Xứ ủy viên
                                                                                                            Xứ ủy Bắc Kỳ (nguyên Bí thư Đảng ủy Uông Bí - Vàng
                                                                                                            Danh) triệu tập Hội nghị tại Hải Phòng, tuyên bố thành
                                                                                                            lập Đặc Khu ủy tại Vùng mỏ. Đặc Khu ủy tương đương
                                                                                                            cấp Thành uỷ, Tỉnh uỷ, tách khỏi sự chỉ đạo của Thành
                                                                                                            ủy Hải Phòng, do Xứ ủy Bắc Kỳ trực tiếp chỉ đạo. Đặc
                                                                                                            khu ủy lãnh đạo phong trào cách mạng toàn diện phong
                                                                                                            trào  cách  mạng  các  khu  mỏ  Đông  Triều  -  Mạo  Khê,
                                                                                                            Uông Bí - Vàng Danh, Hòn Gai, Cẩm Phả - Cửa Ông.
                                                                                                            Ban Chấp hành lâm thời Đặc khu ủy được Xứ ủy Bắc Kỳ
                                                                                                            chỉ định gồm: Vũ Văn Hiếu, đại biểu Đảng ủy Cẩm Phả;
                                                                                                            Trần Văn Nghệ, đại biểu Đảng ủy Hòn Gai; Phạm Gia,
                                                                                                            đại biểu Đảng ủy Đông Triều. Đồng chí Vũ Văn Hiếu
                                                                                                            được  phân  công  làm  Bí  thư.  Báo  Than  tiếp  tục  là  cơ
                                                                                                            quan ngôn luận của Đặc Khu ủy.

                                                                                                                       SỰ NGHIỆP LỚN DỞ DANG
                                                                                                               Những thanh niên trí thức phi vô sản đi vô sản hóa
                                                                                                            tại các nhà máy hầm mỏ trong những năm 20 của thế
                                                                                                            kỷ XX, đã dựng nên nghiệp lớn của Đảng Cộng sản Việt
                                                                                                            Nam tại Vùng mỏ.
                                                                                                               Trụ  sở  Đặc  Khu  ủy  và  tòa  soạn  Báo  Than  đặt  tại
                                                                                                            lán Bản Xứ, Hòn Gai. Đây là lán thợ lợp cỏ tranh, tường
                                                                                                            quây bằng liếp tre rừng. Mỗi gian lán thợ khoảng 10m
                                                                                                                                                         2
                                                                                                            chứa 5 người thợ tá túc. Hằng ngày thợ mặc áo bao gai,
                                                                                                            bao cói đi làm mỏ, nhà máy khu vực Hòn Gai.
                                                                                                               Tháng  4/1931  Ban  Chấp  hành  lâm  thời  Đặc  Khu
                                                                                                            ủy họp tại Cẩm Phả để chuẩn bị Đại hội lần thứ nhất,
                                                                                                            bầu Ban Chấp hành chính thức và Bí thư Đặc Khu ủy.
          Chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam đầu tiên tại Vùng mỏ thành lập tại khu mỏ Mạo Khê, từ phải qua trái: Bí thư   Tên Vương Văn hoạt động trong tổ chức Đảng bộ Hòn
          Chi bộ Đặng Châu Tuệ, các đảng viên Bùi Văn Mạo, Vũ Thị Mai, Bùi Đức Giao, Nguyễn Huy Sán.        Gai đã phản bội, chỉ điểm cho Pháp bắt toàn bộ Ban
                                                                                                            Chấp hành lâm thời Đặc Khu ủy. Nhiều đảng viên, quần
                                                                                                            chúng trung kiên tại các cơ sở đảng bị địch bắt. Bí thư
          số lượng lớn, treo cờ đỏ búa liềm khắp địa bàn   đồng  chí  Nguyễn                                Đặc Khu ủy Vũ Văn Hiếu, Trần Hỷ bị bắt tại Cẩm Phả;
          Cẩm Phả và trên đỉnh cầu Pooc-tích số 1 tại   Đức  Cảnh,  Bí  thư                                 Hạ Bá Cang (Hoàng Quốc Việt), Nguyễn Huy Sán bị
          cảng  than  Cửa  Ông.  Sự  kiện  này  làm  rung   Thành ủy Hải Phòng                              bắt tại Mạo Khê; Bùi Đắc Thanh bị bắt tại Uông Bí -
          chuyển phong trào đấu tranh của công nhân   tuyên  bố  thành  lập  Năm 2025 Đảng bộ tỉnh Quảng    Vàng Danh; Ngô Kim Tài bị bắt tại Hòn Gai... Địch thu
          cả nước, làm chấn động giới cầm quyền thực   Chi  bộ  Đảng  Cộng   Ninh sẽ tổ chức Đại hội lần thứ   được nhiều tài liệu quan trọng và phương tiện in ấn tại
          dân Pháp tại Đông Dương và tại Pháp quốc.   sản Việt Nam tại khu                                  Trụ sở Đặc Khu ủy (Lịch sử Đảng bộ Đảng Cộng sản
          Vua quan phong kiến vô cùng sợ hãi.     mỏ  Mạo  Khê  (Chi   XVI, nhiệm kỳ 2025-2030. Trong       Việt Nam tỉnh Quảng Ninh, tập I (1928-1945), xuất bản
            “Sự kiện cờ đỏ búa liềm” làm giới chủ mỏ,   bộ  Đảng  Cộng  sản  nhiệm kỳ này, Đảng bộ và đồng   năm 2011).
          cầm  quyền  thực  dân  Pháp  tại  khu  mỏ  Cẩm   Việt Nam đầu tiên ở   bào các dân tộc trong tỉnh kỷ niệm   Các đảng viên và quần chúng trung kiên bị địch bắt
          Phả, Hòn Gai, Mạo Khê, Vàng Danh vô cùng   Vùng  mỏ),  thuộc  sự   100 năm thành lập Chi bộ Thanh   luôn luôn giữ vững khí tiết của người cộng sản, không
          run sợ. Chúng không từ thủ đoạn dã man nào   lãnh  đạo  của  Thành                                khai với địch về đồng chí và cơ sở của Đảng. Đồng chí
          để  khủng  bố  phong  trào.  Tên  chỉ  điểm  Lưu   uỷ  Hải  Phòng.  5  niên Cách mạng đồng chí Hội và   Nguyễn Văn Cừ bị địch bắt, giam tại nhà tù trong lòng
          Bình Giang đã chỉ điểm cho mật thám, cảnh   đảng  viên  của  Chi  100 năm ra đời báo Than - tờ báo   núi gần bến cảng than Hòn Gai. Sau đó đồng chí bị địch
          sát, lính khố xanh phá hoại cơ sở đảng, vây   bộ Thanh niên Cách   đảng địa phương đầu tiên của Việt   đưa lên nhà tù Hỏa Lò (Hà Nội).
          bắt đảng viên. (Lịch sử Đảng bộ Đảng Cộng   mạng  đồng  chí  Hội                                     Sự nghiệp vẻ vang của lớp vô sản hóa đầu tiên của
          sản  Việt  Nam  tỉnh  Quảng  Ninh  tập  I  (1928-  khu  mỏ  Mạo  Khê   Nam (1928), 100 năm “Sự kiện cờ   Đảng tại Vùng mỏ tạm dở dang. Đến năm 1935 đồng
          1945), xuất bản năm 2011, ghi rõ: Tên phản   trở  thành  5  đảng  đỏ búa liềm” (tháng 11/1929), 100   chí Hoàng Đình Giong, ủy viên Ban Chấp hành Trung
          động Lưu Bình Giang được tổ chức đảng cử   viên Đảng Cộng sản   năm thành lập Chi bộ Đảng Cộng    ương Đảng về khu mỏ Hòn Gai, Cẩm Phả chỉ đạo, củng
          sang  hải  ngoại  học  trường  quân  sự  Hoàng   Việt  Nam  đầu  tiên   sản Việt Nam đầu tiên tại Vùng mỏ    cố phong trào cách mạng, xây dựng tiền đề cho cuộc
          Phố. Trở về nước, tên Lưu Bình Giang từ bỏ   ở  Vùng  mỏ,  gồm:                                   Tổng  đình  công  của  3  vạn  thợ  mỏ  ngày  12/11/1936.
          hàng ngũ vô sản sang làm tay sai đắc lực cho   Đặng  Châu  Tuệ,  Vũ  (23/2/1930), 100 năm thành lập   Năm 1938 đồng chí Hoàng Văn Thụ, Thường vụ Trung
          Pháp  để lùng bắt các đảng viên đang vô sản   Thị Mai, Nguyễn Huy  Đặc Khu ủy (10/1930)...        ương Đảng về mỏ than Hà Lầm làm thợ mỏ và chỉ đạo
          hoá tại khu mỏ Cẩm Phả). Đảng viên trẻ Ngô   Sán,  Bùi  Văn  Mạo,                                 phong trào cách mạng Vùng mỏ, tạo tiền đề quan trọng
          Huy Tăng và một số quần chúng trung kiên bị   Bùi  Đức  Giao.  Đặng                               trong cuộc giành chính quyền cách mạng năm 1945 tại
          địch bắt.                               Châu Tuệ làm Bí thư Chi bộ.                               Vùng mỏ.
            Trước tình hình đó, Thành ủy Hải Phòng ra   Ngày  5/10/1930  Chi  bộ  Đảng  Cộng  sản
          ngay chỉ thị các đảng viên, quần chúng trung   Việt Nam đầu tiên tại Hải Phòng được thành                         DI SẢN 100 NĂM
          kiên tạm lánh sang địa bàn khác hoạt động.   lập.  Đến  đầu  tháng  4/1930,  Thành  ủy  Hải               CỦA LỚP VÔ SẢN HÓA ĐẦU TIÊN
          Bí  thư  Chi  bộ  Thanh  niên  Cách  mạng  đồng   Phòng  quyết  định  thành  lập  thêm  3  chi  bộ                  CỦA ĐẢNG
          chí Hội Đặng Châu Tuệ lánh về khu mỏ Mạo   Đảng Cộng sản Việt Nam, gồm: Chi bộ Hòn                   Năm 2025 Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh sẽ tổ chức Đại
          Khê hoạt động. Vũ Thị Mai lánh về Hải Phòng   Gai,  Bí  thư  Chi  bộ  là  Nguyễn  Khắc  Khang     hội lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2025-2030. Trong nhiệm kỳ
          nhận nhiệm vụ mới.                      (Lê  Quốc  Trang),  các  đảng  viên  Nguyễn               này,  Đảng  bộ  và  đồng  bào  các  dân  tộc  trong  tỉnh  kỷ
                                                  Khắc Xứng (Lê Thanh Nghị), Trần Văn Nghị                  niệm 100 năm thành lập Chi bộ Thanh niên Cách mạng
              CÁC TỔ CHỨC ĐẢNG CỘNG SẢN           (Nguyễn Viết Lục), Vũ Văn Hiếu; Chi bộ Uông               đồng chí Hội và 100 năm ra đời báo Than - tờ báo đảng
                  VIỆT NAM PHÁT TRIỂN             Bí  -  Vàng  Danh,  Bí  thư  Chi  bộ  là  Bùi  Đắc        địa phương đầu tiên của Việt Nam (1928), 100 năm “Sự
            Đặng Châu Tuệ lánh về khu mỏ Mạo Khê   Thanh, các đảng viên Phạm Văn Ngọ, Đỗ Huy                kiện cờ đỏ búa liềm” (tháng 11/1929), 100 năm thành lập
          hoạt  động.  Thời  gian  này  Nguyễn  Văn  Cừ,   Liêm, Nguyễn Thị Lưu (Phan Thị Khương, cả        Chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam đầu tiên tại Vùng mỏ
          Phạm Văn Ngọ vô sản hoá tại Mỏ than Vàng   Khương), Đào Văn Tuất (Nguyễn Thành, khi               (23/2/1930), 100 năm thành lập Đặc Khu ủy (10/1930)...
          Danh, Hạ Bá Cang (Hoàng Quốc Việt) vô sản   làm công nhân Nhà máy cơ khí Hòn Gai đã                  Từ  năm  2025-2030  là  thời  điểm  mang  tính  bước
          hoá  tại  Nhà  máy  cơ  khí  Mạo  Khê,  Nguyễn   treo lá cờ đỏ búa liềm trên núi Bài Thơ đêm      ngoặt bảo tồn, phát huy các di tích của Đảng Cộng sản
          Khắc  Xứng  (Lê  Thanh  Nghị)  vô  sản  hóa  tại   30/4/1930, kỷ niệm 44 năm Ngày Quốc tế Lao     Việt Nam tại Vùng mỏ: Nơi ghi dấu 100 năm Trụ sở Chi
          Nhà máy điện Cột 5, Hòn Gai.            động 1/5); Chi bộ Cẩm Phả - Cửa Ông, Bí thư               bộ Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội và tòa soạn
            Phong trào công nhân khu mỏ Mạo Khê   Chi bộ là Vũ Văn Sáng.                                    Báo Than tại phố Booc-đô (nay là phố Quang Trung, TP
          từng  bước  phát  triển.  Đặng  Châu  Tuệ  giác   Phong  trào  cách  mạng  vô  sản  khắp  các     Cẩm Phả); cầu Pooc-tích số 1 treo cờ đỏ búa liềm đêm
          ngộ những công nhân trung kiên là Nguyễn   khu  mỏ  ngày  càng  lớn  mạnh,  đòi  hỏi  sớm         ngày 6 rạng sáng 7/11/1929; căn hầm bí mật của đồng
          Huy Sán, Bùi Đức Giao, Bùi Văn Mạo. Đảng   thành lập Đảng ủy Đảng Cộng sản Việt Nam               chí Nguyễn Văn Cừ tại chùa Non Đông (Mạo Khê); hầm
          viên Vũ Thị Mai được tổ chức phân công từ   để lãnh đạo phong trào cách mạng tại các khu          nhốt tù đồng chí Nguyễn Văn Cừ gần cảng Hòn Gai;
          Hải Phòng đến vô sản hoá tại khu mỏ Mạo   mỏ. Cuối tháng 4/1930, Xứ ủy Bắc Kỳ quyết               Trụ sở Đặc Khu ủy và tòa soạn Báo Than tại lán Bản Xứ
          Khê. Cuối năm 1929 Chi bộ Thanh niên Cách   định thành lập Đảng ủy mỏ Hòn Gai - Cẩm               (Phố Mới, TP Hạ Long)...
          mạng đồng chí Hội khu mỏ Mạo Khê tiếp tục   Phả  do  đồng  chí  Vũ  Văn  Hiếu  làm  Bí  thư;         Dịp Tết Ất Tỵ 2025, Chi hội Nhà văn Việt Nam tại
          xuất bản báo Than.                      Đảng ủy mỏ Uông Bí - Vàng Danh do đồng chí                Quảng  Ninh  hoàn  thiện  bản  thảo  cuốn  tiểu  thuyết  về
            Ngày 3/2/1930 Đảng Cộng sản Việt Nam   Phạm Văn Ngọ làm Bí thư.                                 những tiền bối của Đảng vô sản hóa lớp đầu tiên những
          ra  đời  tại  Hương  Cảng.  20  ngày  sau,  ngày   Tháng  9/1930,  trước  phong  trào  cách       năm 20 của thế kỷ XX tại Quảng Ninh. Đây là cuốn tiểu
          23/2/1930,  tại  khu  mỏ  Mạo  Khê,  dưới  sự   mạng phát triển, Xứ ủy Bắc Kỳ quyết định tách     thuyết đầu tiên của Việt Nam viết về 100 năm phong
          chứng  kiến  của  đồng  chí  Nguyễn  Văn  Cừ,   Đảng ủy mỏ Hòn Gai - Cẩm Phả thành Đảng           trào vô sản hóa của Đảngn




                                                                                                                                       Quảng Ninh     9
                                                                                                               Xuân Ất Tỵ 2025
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16