Page 10 - Báo Quảng Ninh - Số Tết Âm Lịch

PHONG TRÀO VÔ SẢN HOÁ Ở QUẢNG NINH NHỮNG NĂM 30, THẾ KỶ XX

Những hạt giống đỏ

u LÊ TOÁN

Vào những năm 1925, 1926, phong trào yêu nước khắp Bắc,
Trung, Nam đòi chính quyền thực dân Pháp để tang nhà yêu
nước Phan Chu Trinh, đòi thả tù nhà yêu nước Phan Bội Châu.
Trong bối cảnh lịch sử thời điểm này, phong trào yêu nước mới
tiếp nhận con đường cách mạng của nhà cách mạng vô sản
Nguyễn Ái Quốc ở hải ngoại và ảnh hưởng của Cách mạng vô
sản Tháng Mười Nga năm 1917.

NHÓM BẠN KẾT THÂN
Lớp thanh niên trí thức phi vô sản đi vô sản hoá đầu tiên
là những thanh niên học sinh trí thức. Đây là những người
nhận thức sớm nhất và đi theo con đường cách mạng vô
sản của Nguyễn Ái Quốc và Cách mạng Tháng Mười Nga
Bôn-sê-vích năm 1917.
Nơi tiêu biểu cho lớp thanh niên trí thức chuyển hoá theo
lý tưởng cách mạng vô sản là số học sinh trường Thành
Chung, Nam Định. Tại trường Thành Chung xuất hiện
“Nhóm bạn kết thân” gồm Đặng Xuân Khu (Trường Chinh),
Đặng Châu Tuệ cùng sinh năm1907, Nguyễn Đức Cảnh sinh
năm 1908, Phạm Năng Đô, Nguyễn Khắc Lương, Nguyễn
Văn Hoan, do Đặng Xuân Khu làm trưởng nhóm, hoạt động
gắn kết từ năm học thứ nhất (1923) đến năm học thứ tư
(1926). Năm 1926 Đặng Xuân Khu cầm đầu cuộc bãi khoá
trường Thành Chung, làm rung động học đường cả nước và
xứ Đông Dương. Đốc học Nam Định đuổi học tất cả “Nhóm Tranh của họa sĩ Bùi Đình Lan mô tả cuộc tổng đình công ngày 12/11/1936 của 3 vạn thợ mỏ.
bạn kết thân” cùng Nguyễn Văn Năng (sinh năm 1902) (là
Bí thư Chi bộ Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội đầu tiên
của tỉnh Thái Bình (1927), Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam “SỰ KIỆN CỜ ĐỎ BÚA LIỀM” được kết nạp vào Chi bộ Thanh niên Cách
đầu tiên của Tỉnh ủy Thái Bình) cùng một số bạn học khác. Cuối năm 1928 Thành ủy Hải Phòng ra mạng đồng chí Hội là Ngô Huy Tăng, Nguyễn
Sau khi bị đuổi học, “Nhóm bạn kết thân” mang lý tưởng quyết định thành lập Chi bộ Thanh niên Cách Thế Uông. Tại khu mỏ Cẩm Phả, năm 1929
cách mạng vô sản tới nhiều nơi trong nước. Đặng Xuân mạng đồng chí Hội tại khu mỏ Cẩm Phả và thành lập Chi bộ Thanh niên gồm 5 đảng viên:
Khu, Nguyễn Đức Cảnh rời Nam Định lên Hà Nội... xuất bản báo Than làm cơ quan ngôn luận của Phan Văn Dưỡng, Nguyễn Văn Duyến, Trần
Năm 1928, Tổng bộ Việt Nam Thanh niên Cách mạng Chi bộ. Báo Than có khuôn khổ vở học trò, in Văn Kỳ, Lê Văn Viên, Phạm Sinh.
đồng chí Hội phát động phong trào thanh niên trí thức phi thạch bản, xuất bản số đầu tiên 200 tờ vào Phong trào cách mạng vô sản tại khu mỏ
vô sản tới các hầm mỏ, nhà máy để vô sản hoá. Đặng Châu cuối năm 1928. Đầu tờ báo in dòng chữ đại tự Cẩm Phả phát triển, trở thành điểm chỉ đạo
Tuệ đến khu mỏ Cẩm Phả vô sản hóa vào năm 1928 khi “Vô sản toàn thế giới đoàn kết lại”. của Đông Dương Cộng sản Đảng Xứ ủy Bắc
mới 20 tuổi. Báo Than và truyền đơn làm vũ khí tuyên Kỳ và Thành ủy Hải Phòng. Năm 1929 đồng
Là người đi vô sản hoá đầu tiên tại khu mỏ Cẩm truyền về “Đường Kách Mệnh“ của Nguyễn Ái chí Phùng (bí danh của đồng chí Nguyễn Văn
Phả, Đăng Châu Tuệ đi làm tại nhà máy than luyện Quốc, về nhà nước Công Nông của nước Nga. Cừ) đến khu mỏ Cẩm Phả trực tiếp lãnh đạo,
Cẩm Phả, nhà máy Cẩm Phả, tới các hầm lò vận động, Báo Than kịp thời uốn nắn đấu tranh tự phát chỉ đạo cách mạng.
giác ngộ công nhân về lý tưởng cách mạng vô sản. do uất ức cá nhân sang đoàn kết đấu tranh Sự kiện vĩ đại kỷ niệm 12 năm Cách mạng
Cuối năm 1928, Thành uỷ Hải Phòng cử thêm Đào Chu, đánh đuổi thực dân Pháp ra khỏi đất nước, Tháng Mười Nga vào đêm ngày 6, rạng sáng
Huỳnh Công Thái, Vũ Thị Mai 17 tuổi đến khu mỏ Cẩm Phả đánh đổ chế độ phong kiến, giành độc lập ngày 7/11/1929 tại khu mỏ Cẩm Phả. Hàng
vô sản hóa cùng Đặng Châu Tuệ. Đó là 4 thanh niên trí thức tự do cho dân tộc, thành lập nhà nước Công trăm công nhân tham gia rải truyền đơn, treo
phi vô sản đầu tiên tới khu mỏ Cẩm Phả vô sản hóa. Nông! Thanh niên, quần chúng trung kiên biểu ngữ, phát hành báo Than số đặc biệt với

8 Quảng Ninh Xuân Ất Tỵ 2025