Page 10 - Báo Lào Cai - Số Tết Âm Lịch

10
10 LÀO C AI
LÀO CAI

NGƯỜI LÀO CAI -
NGƯỜI LÀO CAI -

NHƯ TÔI BIẾT
NHƯ TÔI BIẾT !
!

Tiến sĩ TRẦN HỮU SƠN
T iến sĩ TRẦN HỮU SƠN

MỖI TỈNH, MỖI VÙNG MUỐN PHÁT TRIỂN, “CẤT CÁNH” ĐỀU NHỜ VÀO YẾU TỐ CON
MỖI TỈNH, MỖI VÙNG MUỐN PHÁT TRIỂN, “CẤT CÁNH” ĐỀU NHỜ VÀO YẾU TỐ CON
NGƯỜI. TRONG ĐÓ, TÍNH CÁCH CỦA NGƯỜI DÂN Ở VÙNG ĐÓ ĐÓNG VAI TRÒ QUAN
NGƯỜI. TRONG ĐÓ, TÍNH CÁCH CỦA NGƯỜI DÂN Ở VÙNG ĐÓ ĐÓNG V AI TRÒ QUAN
TRỌNG. VÌ VẬY
TRỌNG. VÌ VẬY, TÌM HIỂU TÍNH CÁCH CON NGƯỜI CỦA MỘT ĐỊA PHƯƠNG LÀ VẤN liệu, cây ăn quả... Họ sớm hình thành các vùng chuyên
MỘT
ĐỊA
PHƯƠNG LÀ VẤN
,
TÌM HIỂU
TÍNH CÁCH CON NGƯỜI CỦA
ĐỀ RẤT CẦN THIẾT . ĐỂ LÝ GIẢI NHỮNG HIỆN TƯỢNG TRONG PHÁT TRIỂN PHẢI CHÚ canh quế, thảo quả, chè. Vào những năm 80 của thế kỷ
ĐỀ RẤT CẦN THIẾT. ĐỂ LÝ GIẢI NHỮNG HIỆN TƯỢNG TRONG PHÁT TRIỂN PHẢI CHÚ
TÍNH CÁCH CỦA
NGƯỜI DÂN
TRONG VÙNG. NGHIÊN CỨU
TRỌNG TÍNH CÁCH CỦA NGƯỜI DÂN TRONG VÙNG. NGHIÊN CỨU TÍNH CÁCH CŨNG trước, họ cũng là người đi đầu trong việc phát triển mận
TRỌNG
TÍNH CÁCH CŨNG
Tam hoa, tạo nên cao nguyên trắng Bắc Hà. Truyền
PHẢI DỰA VÀO PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU TỔNG THỂ, ĐẶC TRƯNG, ĐỒNG THỜI thống trọng thương còn phản ánh đậm nét ở vùng đô
PHẢI DỰA VÀO PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU TỔNG THỂ, ĐẶC TRƯNG, ĐỒNG THỜI
DỰA VÀO NHỮNG TƯ LIỆU LỊCH SỬ, NHỮNG ỨNG XỬ VĂN HÓA. thị cổ từ xa xưa. Đó là lịch sử xây dựng Lào Cai thành
DỰA VÀO NHỮNG TƯ LIỆU LỊCH SỬ, NHỮNG ỨNG XỬ VĂN HÓA.
cửa quan xuất - nhập khẩu Bảo Thắng với nhiều năm
có mức thuế đứng thứ 3 toàn quốc. Đó là hệ thống tín
TINH THẦN ĐOÀN KẾT, KIÊN CƯỜNG TÍNH TRỌNG THƯƠNG ngưỡng thờ Mẫu - những vị thần giỏi buôn bán ở dọc
sông Hồng. Đó là việc tự quy hoạch xây dựng đô thị cổ
BẢO VỆ CHỦ QUYỀN DÂN TỘC Người Lào Cai có hệ thống cửa khẩu, chợ biên giới của Lào Cai luôn có mặt tiền thuận lợi cho buôn bán,
phát triển đã tạo điều kiện cho truyền thống trong kinh
Lào Cai có những đặc điểm nổi trội, trước hết là một doanh của các dân tộc. Suốt hàng chục thế kỷ, hệ thống nhất là khu phố Cốc Lếu và phố Tèo (phố Phan Bội
tỉnh đa dân tộc có 25 ngành, nhóm tộc người khác nhau sông Hồng trở thành hệ thống sông thông thương giữa Châu) và hệ thống bến cảng sông Hồng, hệ thống các
cùng chung sống. Chính vì vậy đã tạo cho tỉnh có đặc Việt Nam và Trung Quốc. Tuyến đường sông Hồng nối phố ở Sa Pa đầu thế kỷ XX. Khi cuộc chiến đấu bảo vệ
trưng đa dạng văn hóa. Người dân sống xen kẽ nhau, liền vùng Tây Nam Trung Quốc với vùng Giao Chỉ, với biên giới phía Bắc diễn ra, người Lào Cai chuyển cư về
tôn trọng sự đa dạng văn hóa của các tộc người, không quốc gia Đại Việt đã trở thành con đường thông thương thị xã Yên Bái đều tập trung mua các lô đất mặt đường,
có kì thị dân tộc. Mặt khác, Lào Cai còn có đường biên lớn nhất thời cổ đại và trung đại. Đến thời cận đại, trước mua các khu gần chợ, gần cầu, xây dựng các điểm định
giới dài, cạnh một quốc gia lớn luôn đe dọa xâm lược. khi xây dựng đường sắt Điền Việt thì hệ thống đường cư Lào Cai mới. Có nhiều hộ dân Yên Bái bán đất mặt
Vì vậy, tinh thần đoàn kết dân tộc, đoàn kết giữa các tộc thuyền sông Hồng trở thành con đường buôn bán huyết đường cho người Lào Cai, sau đó vào khai phá các
người, đoàn kết giữa người miền núi với người miền mạch. Từ Côn Minh đến Cá Cựu, Mông Tự - những thung lũng theo mô hình trang trại vườn - ao - chuồng.
xuôi, đoàn kết giữa người Kinh với các dân tộc thiểu số trung tâm kinh tế của Vân Nam thời cận đại, hàng vạn Khi mở cửa biên giới, người Lào Cai xây dựng đường
đã trở thành truyền thống trải qua suốt chiều dài lịch sử. mã phu đã chuyên chở hàng hóa đến vùng Mạn Hảo phố với phương châm “nhà nhà đều có mặt đường,
Khi kẻ thù lấp ló ngoài biên cương, người dân dưới sự thương cảng đầu nguồn sông Hồng. Từ đây, hàng vạn người người làm ăn phố thị”. Các chợ mới ở phường
lãnh đạo của các thủ lĩnh địa phương đã dựng thế trận chiếc thuyền đã chuyên chở các mặt hàng về đồng Lào Cai, Cốc Lếu, Phố Mới nhanh chóng hoàn thành.
nhân dân, làm vườn không nhà trống, đánh tan quân bằng, về Hà Nội, ra cửa biển đến cả Hồng Kông. Thời Nhiều gia đình còn trở thành lực lượng buôn bán chủ
xâm lược. Các chiến thắng trước quân Nam Chiếu, cận đại có từ 95 - 98% hàng xuất khẩu của Vân Nam đã chốt nối liền hai cửa khẩu Hà Khẩu (Trung Quốc) và Lào
quân Tống, quân Nguyên, quân Minh, quân Thanh và đi qua đường sông Hồng Lào Cai. Cửa khẩu Lào Cai Cai, trở thành cư dân đông đúc tại chợ Hà Khẩu. Trong
các thế lực xâm lược khác đã tô đậm thêm truyền thống cũng như các cửa khẩu dọc sông Hồng đã trở thành những năm gần đây, khi công nghệ thông tin phát triển,
kiên cường, đoàn kết của người Lào Cai. Người Lào những cửa khẩu thông thương trọng yếu, thu thuế quan Lào Cai trở thành tỉnh có tỷ lệ hộ dân buôn bán sử dụng
Cai cũng tôn thờ các vị anh hùng dân tộc, lập đền thờ đứng đầu cả nước Đại Việt, nước Đại Nam. mạng xã hội cao nhất các tỉnh miền núi, đưa loại hình
ở những vị trí chiến lược xung yếu. Quốc công Tiết chế Tính trọng thương bắt nguồn từ tính năng động, luôn kinh doanh hàng hóa online trở thành phổ cập. Không
Trần Hưng Đạo được thờ ngay đồi Hỏa Hiệu, núi Mai linh hoạt và thích ứng. Trong nông nghiệp, người dân chỉ có tiểu thương, người buôn bán mở hình thức bán
Lĩnh. Ông Hoàng Bảy - một vị tướng huyền thoại được các dân tộc Lào Cai thích ứng với mọi loại hình canh tác hàng online mà hầu hết cơ quan, doanh nghiệp, công
thờ ở Bảo Trấn Hà (xã Bảo Hà hiện nay). Danh tướng từ đồng bằng nhỏ hẹp ở thung lũng, ven sông, ven suối nhân, viên chức, giáo viên đều sớm tham gia “đội quân”
Vũ Công Mật, Vũ Công Uyên cũng được thờ ở làng đến ruộng bậc thang ven sườn núi và nương trên đồi buôn bán online. Trong đội ngũ doanh nghiệp có tới
Trung Đô - thượng nguồn sông Chảy. Các vị anh hùng cao. Sự thích ứng này có nguồn gốc từ việc di dịch lịch hơn 70% kinh doanh xuyên biên giới, trao đổi hàng hóa
không chỉ có công giữ nước mà qua các di tích được sử, khai phá các vùng đất mới. Tính thích ứng, năng giữa Việt Nam, Trung Quốc và các tỉnh miền xuôi.
thờ phụng càng trở thành những tấm gương sáng cho động còn thể hiện ở sự tiếp nhận các cây trồng mới, TÍNH NĂNG ĐỘNG, SÁNG TẠO
toàn quốc, toàn dân noi theo. Truyền thống yêu nước, các ngành nghề mới, chỗ ở mới. Nhờ vậy, người Lào
kiên cường bảo vệ biên cương luôn là dòng chảy xuyên Cai ngay từ xa xưa đã dẫn đầu trong canh tác các loại Người Lào Cai là cư dân ở nhiều vùng quê, vùng đất
suốt thời gian và không gian Lào Cai. cây đặc sản có giá trị kinh tế cao như quế, chè, dược mới đến sinh sống. Đất lành chim đậu, Lào Cai có sức
hút mạnh mẽ không chỉ với người Kinh mà cả các dân
tộc thiểu số. Đặc điểm của người dân ở mọi vùng quê
tập hợp lại trên dải biên cương là tính cách năng động,
sáng tạo. Tính năng động bắt nguồn từ truyền thống ứng
xử linh hoạt với tự nhiên và xã hội. Lào Cai nằm ở vị trí
đầu cầu nối liền Đông Nam Á với vùng Tây Nam Trung
Quốc nên tính năng động càng được phát huy. Đó là
truyền thống sáng tạo vượt khó đi lên. Ngay từ đầu thế
kỷ XX, Lào Cai cũng là địa bàn ươm mầm, nuôi dưỡng
các tài năng như nhà thông dịch viên (thông ngôn), nhà
báo nổi tiếng Nguyễn Văn Vĩnh 14 tuổi đã làm thông dịch
viên cho Tòa sứ Lào Cai. Nhà văn Nguyễn Công Hoan
trước khi trở thành nhà văn nổi tiếng đã dạy học và sáng
tác ở Lào Cai. Hầu hết truyện ngắn đầu tiên của ông đều
lấy bối cảnh ở Lào Cai, viết về Lào Cai. Nhà văn Ma Văn
Kháng những năm đầu tập cầm bút viết văn cũng coi Lào
Cai là mảnh đất tập rèn. Bác sĩ chuyên gia châm cứu
Nguyễn Tài Thu - Phó Chủ tịch Hội Châm cứu thế giới
từng sống và học tập tại Sa Pa.
Ngày nay, truyền thống năng động, sáng tạo của
Lào Cai đã thấm nhuần và trở thành truyền thống
phong cách từ lãnh đạo tỉnh đến người dân. Lào Cai
cũng là một trong những tỉnh sản sinh ra mô hình giáo
dục “bán trú dân nuôi” và mô hình “biến di sản thành
tài sản du lịch”.
Như vậy, từ truyền thống yêu nước đoàn kết cộng
đồng đến truyền thống coi trọng thương nghiệp, giỏi
kinh doanh, buôn bán hay truyền thống năng động,
sáng tạo... đã tạo thành những nét nổi trội trong tính
cách người Lào Cai. Đây thực sự là một gia tài quý báu
giúp Lào Cai phát triển, vươn mình trong thập niên tới n

Người dân vùng cao yêu lao động. Ảnh: TIẾN SỸ