Page 16 - Người Làm Báo Lâm Đồng

giải, từ khi thành lập đến năm 1954,
Đà Lạt được hiểu và nhìn nhận là
một thành phố thuần Pháp, từ quy
hoạch tổng thể, quản lý xây dựng,
kiến trúc và quản lý xã hội theo mô
hình Pháp không giống bất kỳ thành
phố nào ở Việt Nam. Vị kiến trúc SƯ
này cũng đưa ra sáng kiến là nên
thành lập sớm Ban quản lý di sản
đô thị Đà Lạt. Theo ông, ban này
sẽ chịu trách nhiệm về việc quản lý
nhà nước, quản lý tập trung mọi hoạt
động phát triển đô thị liên quan đến
Đà Lạt, đô thị giữa thiên nhiên. Ảnh: /ớ TRANG di sản, là đầu mối cần thỏa thuận về
kiến trúc - quy hoạch cho các dự án
xây dựng trong khu vực di sản hoặc
huyền phảng phất ngay chính trên trúc tập trung khá đồ sộ và cực kỳ vùng lõi trung tâm đô thị lịch sử...
cái nền buồn lãng đãng mà KTS quý giá nhưng nếu để sự xô bồ tràn Chính quyền địa phương cũng ý
Hoàng Đạo Kính đã không ngần lên, lấn át và thay thế sẽ là sự sai lầm thức rõ điều đó và đã có những động
ngại dành cho hai chữ “đặc sản”. Đó đáng tiếc”, đó là lời cảnh báo của thái hòng hướng tới bảo tồn những gì
là nỗi buồn sang trọng, đầy mỹ cảm TS-KTS Đỗ Hữu Phú (Đại học Kiến còn lại của hệ thống di sản kiến trúc.
được sinh thành từ cuộc hôn phối trúc Hà Nội). Quyểt định số 47/2017/QĐ-UBND
giữa thiên nhiên và bàn tay kiến tạo Cũng cần nói thêm, khi nhắc của UBND tỉnh Lâm Đồng (ngày 8
của con người... đến khái niệm đô thị di sản Đà Lạt, tháng 12 năm 2017) về “Ban hành
điều mọi người quan tâm chính vẫn Quy định bảo tồn, quản lý, sử dụng
là hệ thống kiến trúc. Nhưng, Đà Lạt quỹ biệt thự thuộc sở hữu Nhà nước
không chỉ có kiến trúc, hay nói đúng trên địa bàn thành phố Đà Lạt” là
Thế nhưng, những cảm nhận hơn, những giá trị kiến trúc ấy tồn tại một văn bản có giá trị pháp lý cao
về phố núi đang có những diễn tiến trong một không gian thiên nhiên và nhất đến nay, khi tại quyết định này
thay đổi theo thời gian. Rất tiếc, lại là nhân văn. Như phân tích của GS- đã chia quỹ dinh thự, biệt thự thành
những cảnh báo lo ngại về một Đà TS-KTS Hoàng Đạo Kính: “Chính các nhóm và ban hành những quy
Lạt đang phát triển theo một lề lối rất tài nguyên thiên nhiên và quỹ kiến định cụ thể trong việc bảo tồn. Đa
khó kiểm soát. KTS Ngô Viết Nam trúc đô thị vô song ấy đã thúc đẩy Lạt có thể trở thành đô thị di sản hay
Sơn khái quát về thực trạng hiện và gạn lọc ra một lối sống, có thể không, tùy thuộc vào nhiều yếu tố,
thời: “Quy mô của đô thị, độ mở rộng nói, một dạng vặn hóa thị thành đặc nhưng chúng tôi dẫn ý kiến của một
của nó cả chiều ngang, mật độ, khối trưng”. Tuy nhiên, ngay cả hệ giá vị lãnh đạo tỉnh như một sự khích lệ
tích, chiều cao... trở nên thách thức trị này cũng đang bị bào mòn bởi cho ý tưởng tốt đẹp này: Sự hội tụ
tế bào đô thị cũ và tạo nên sự thiếu nhiều lẽ, mà giá trị nhân văn là một các giá trị văn hóa, cảnh quan thiên
gắn kết về không gian, đường nét, khái niệm trừu tượng và cách bảo nhiên, di sản kiến trúc là những
kiến trúc và cả về giao thông, thách tồn hệ giá trị này phải là kiểu bảo tồn yếu to cơ bản để Đà Lạt trở thành
thức sự cân bằng.” Qủa đúng vậy, đặc biệt. Môi trường tự nhiên với hệ một thành phố di sản. Luật Di sản
trong vòng vài thập niên qua, Đà Lạt thống cảnh quan thiên tạo và quỹ văn hóa hiện thời chỉ xác định đối
phát triển rất nhanh nhưng phần lớn công trình kiến trúc là những gì trực với di sản văn hóa vật thể, phi vật
lại mang tính tự phát, trái ngược với quan hiện hữu, còn mất rõ ràng, còn thể, chưa có khái niệm về đô thị di
sự phát triển nhanh mà thuận theo làm sao giữ được sự tiếp nối, không sản. Tuy nhiên, trên cơ sở bảo tồn
quy hoạch, ở góc độ vi mô, các đứt mạch trong quá trình kế thừa và phát huy giá trị di sản, cần được
công trình cũ đang bị xây chèn, xen nguồn “gien” văn hóa - con người đánh giá qua các nghiên cứu khoa
cấy nhiều công trình to và xa lạ, làm của một đô thị đặc biệt là cách giữ học làm cơ sở xây dựng các cơ chế,
tăng mật độ sử dụng đất, giảm cây lấy hồn cốt của di sản. chính sách để bao tồn và phát huy.
xanh, nhiều chỗ san ủi biến dạng Cũng trên tinh thần đó, KTS Đó cũng là lý do để địa phương có
địa hình. Quỹ kiến trúc đô thị cũ bị Lê Tứ - Chủ tịch Hội KTS tỉnh Lâm thể đề xuất về hành lang pháp ly mở
đe dọa nghiêm trọng. “Đà Lạt đang Đồng bày tỏ: “Di sản là hồn cốt, đường cho việc công nhận Đà Lạt là
sở hữu một quỹ di sản đô thị và kiến không chỉ là vật thể”, ông Lê Tứ lý đô thị di sản trong tương lai. T.M
14 NGƯ0I LÀM BÁO LÂM ĐỒNG