Page 48 - Bản tin Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch

GƯƠNG ĐIỂN HÌNH

ông được bổ làm Tổng đốc An - rồi phụ trách công tác an ninh,
Tĩnh (Nghệ An - Hà Tĩnh), rồi lần ngoại giao trong Lâm ủy Nam
lượt làm Thượng thư bộ Công, Bộ và đóng góp xuất sắc cho
bộ Binh, bộ Hình. Ông nổi tiếng phái đoàn Việt Nam tại Hội nghị
thanh liêm, công minh, đuợc Đà Lạt 1946. Từ năm 1947, ông
hầu hết sĩ phu trọng vọng, song ra miền Bắc, giữ nhiều chức vụ
vì mâu thuẫn với tên Việt gian quan trọng ở Trung ương. Do
Nguyễn Thân, Thượng thư bộ sức yếu, bị bệnh ông đã mất
Lại, một kẻ thân Pháp, khoảng năm 1964.
năm 1902 ông xin về nghỉ hưu. 5. MAI THỌ TRUYỀN
Tại quê nhà ông còn lập một
nâng cao vị thế nước nhà. trường dạy kịch nghệ gọi là Học (1905-1973): quê ở làng Long
3. ĐÀO TẤN (1845-1907): bộ đình. Ông mất năm 1907, thọ Mỹ, (nay thuộc huyện Giồng
62 tuổi. Trôm) tỉnh Bến Tre. Ông là nhà
4. DƯƠNG BẠCH MAI
(1905-1964): quê ở xã Long Mỹ,

Ông còn có tên là Đào Tăng
Tiến, Đào Tiến, tự Chỉ Thúc,
hiệu Mộng Mai, Mai Tăng; Sinh
tại làng Vĩnh Thạnh, huyện Tuy nghiên cứu Phật giáo, Sinh thời,
Phước, tỉnh Bình Định. Ông là huyện Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa-Vũng ông là một trong những đốc
danh sĩ, nhà soạn tuồng cận đại. Tàu. Là nhà hoạt động chính trị, phủ sứ ngoại hạng và có công
Lúc nhỏ, ông là học trò đảng viên Đảng Cộng sản bị đày trong việc sáng lập chùa Xá Lợi
của cụ tú Nguyễn Diêu, tác giả ở Côn Lôn. Du học ở Paris, gia (Sài Gòn) và Hội Phật học Nam
của nhiều vở tuồng có tiếng. nhập Đảng Việt Nam độc lập Việt. Ông viết nhiều chuyên luận
Ông tập viết tuồng từ nhỏ. Năm và Đảng Cộng Sản Pháp. Năm về Phật giáo ở cả hai miền Bắc-
22 tuổi, ông đậu cử nhân, 4 năm 1929, sang Moskva liên lạc với Nam cũng như dịch thuật một
sau ông làm Hiệu thư ở Huế, Đảng Cộng Sản Liên Xô rồi vào số kinh sách đạo Phật. Thập
chuyên soạn các vở tuồng theo học tại Đại học Đông phương niên 60 của thế kỷ XX, ông đã
lệnh vua Tự Đức. Năm 1874, Stalin. Năm 1932, về nước, tích giữ chức Quốc vụ khanh đặc
ông được bổ làm Tri phủ Quảng cực hoạt động chính trị và báo trách văn hóa của chính quyền
Trạch, sau thăng chức Thừa chỉ, chí. Phong trào Ái Quốc do ông
Thị độc, rồi Phủ doãn tỉnh Thừa lãnh đạo rất phát triển nhưng Sài Gòn và là người có công
đóng góp vào việc phục chế một
Thiên. Khi vua Tự Đức mất (năm bị Pháp trấn áp khốc liệt, ông
1883), ông cáo quan về nhà, bị tù đày nhiều lần. Cách mạng số tác phẩm văn học cổ điển
sau đó lại ra làm quan dưới triều tháng Tám 1945, tham gia chỉ Việt Nam. Ông mất năm 1973,
vua Đồng Khánh. Năm 1889, huy cướp chính quyền ở Sài Gòn hưởng thọ 69 tuổi.
Bản tin VĂN HÓA, THỂ THAO & DU LỊCH HƯNG YÊN SỐ 93 QUÝ IV/2024
43