Page 47 - Bản tin Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch
P. 47

GƯƠNG ĐIỂN HÌNH




           NGƯỜI VIỆT NAM NỔI TIẾNG

           SINH NĂM



                                            Ất Tỵ





                                                                              TRẦN THỊ NGA (Sưu tầm)

                 rong  12  con  giáp,  tuổi  núi  Quan  Yên,  quận  Cửu  Chân,  Hải  Bá  Vương.  Năm  248  lãnh
                 Tỵ  (rắn)  biểu  tượng  cho  tỉnh Thanh Hóa (nay thuộc làng  đạo  Nhân  dân  nổi  dậy,  quyết
           Tnước,  lửa,  linh  hồn,  sự  Quan  Yên,  xã  Định  Tiến,  huyện  tâm lật đổ ách đô hộ của giặc
           quyết đoán, đa nghi. Người sinh  Yên Định, tỉnh Thanh Hóa).  Ngô.  Cuộc  khởi  nghĩa  nhanh
           năm  Tỵ  thường:  Thông  minh,      Bà có  sức  mạnh,  giỏi  võ  chóng lan rộng, giải phóng phần
           nhanh  nhẹn,  Linh  hoạt,  thích  nghệ từ nhỏ và có chí lớn. Năm  lớn lãnh thổ quốc gia. Nhà Ngô
           ứng, quyết đoán, tự tin, Kiên trì,  19  tuổi,  khi  có  người  hỏi  việc  phải  phái  viên  tướng  lão  luyện
           bền  bỉ,  Chung  thủy,  lãng  mạn,  chồng  con,  bà  nói:  “Tôi  muốn  Lục  Dận  đem  viện  binh  sang,
           quan tâm đến mọi người. Người  cưỡi cơn gió mạnh, đạp đường  dùng  nhiều  thủ  đoạn  chính  trị
           tuổi  Tỵ  thành  công  trong  các  sóng  dữ,  chém  cá  tràng  kình  xảo  quyệt  kết  hợp  với  đàn  áp
           lĩnh  vực:  nghiên  cứu,  sáng  tạo,  ở  bể  Đông,  đánh  đuổi  quân  quân sự dữ dội. Bà Triệu chiến
           kinh doanh, lãnh đạo. Việt Nam  Ngô,  cỡi  ách  nô  lệ,  há  chịu  cúi  đấu  đến  cùng  và  anh  dũng  hy
           có nhiều nhân tài tuổi Tỵ. Nhân  đầu  làm  tỳ  thiếp  người  ta  ư?”.  sinh năm 248. Vua Nam Đế nhà
           dịp Xuân Ất Tỵ Ban biên tập xin  Bà cùng anh là Triệu Quốc Đạt  Tiền  Lý  khen  bà  là  người  trung
           giới  thiệu  một  số  nhân  vật  nổi  chiêu tập nghĩa quân, quyết lòng  dũng,  phong  bà  là  “Bật  chính
           tiếng sinh năm Ất Tỵ.         đánh đuổi quân Ngô cứu nước,  anh liệt hùng tài trinh nhất phu
                1.  TRIỆU  THỊ  TRINH  cứu  dân.  Năm  248,  cuộc  khởi  nhân” và sai lập miếu thờ bà ở xã
           (225-248): Còn được gọi là Triệu  nghĩa  bùng  nổ.  Giữa  lúc  cuộc  Phú Điền, tỉnh Thanh Hóa.
           Trinh Nương, Triệu Ẩu. Bà là nữ  chiến  đang  ác  liệt,  anh  bà  đột   2. LÝ VĂN PHỨC (1785-
                                         ngột  lâm  bệnh  rồi  mất,  bà  vẫn  1849): Là danh sĩ thời Nguyễn,
                                         tiếp tục chỉ huy dân quân đánh  quê  ở  Hà  Nội.  Làm  quan  đời
                                         đuổi  giặc  Ngô.  Tướng  Ngô  là  Gia Long, Minh Mạng, là tác giả
                                         thứ  sử  Lục  Dận  dùng  của  cải  nhiều truyện Nôm như Nhị Thập
                                         quyền tước mua chuộc một số  Tứ  Hiếu,  Ngọc  Kiều  Lê…Năm
                                         tù  trưởng  khiến  họ  rời  bỏ  cuộc  1819,  đỗ  Hương  Tiến  rồi  được
                                         chiến đấu. Thừa lúc rối ren giặc  bố  trí  làm  nhiều  chức  vụ  quan
                                         Ngô đàn áp nghĩa quân dữ dội.  trọng  trong  bộ  Lễ,  Hộ,  Binh.
                                         Thất  bại,  bà  chạy  đến  Bộ  Điền  Ông  là  chính  khách  kiên  định,
                                         (Phú Điền, Thanh Hóa) tuẫn tiết  bất  khuất,  còn  là  nhà  văn  đa
                                         trên đỉnh núi Tùng.           tài với hàng chục tác phẩm giá
                                               Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa  trị.  Được  cử  đi  công  cán  nhiều
                                         chống quân Đông Ngô trong thời  lần sang Trung Quốc, các nước
                                         Bắc thuộc, bà được tôn xưng là  Đông Nam Á. Ông đã cống hiến
           anh  hùng  dân  tộc,  quê  ở  miền  Nhụy  Kiều  tướng  quân  hay  Lê  lớn cho nền ngoại giao và việc



          42                   Bản tin VĂN HÓA, THỂ THAO & DU LỊCH HƯNG YÊN SỐ 93 QUÝ IV/2024
   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52