Page 12 - Người Làm Báo Hưng Yên

Số 95 - Xuân Ất Tỵ Người làm báo Hưng Yên
Người làm báo Hưng Yên

“Diễn biến hòa bình” và cái tôi nghệ sỹ!

PGS.TS NGUYỄN THANH TÚ

Đồng chí Đỗ Hữu Nhân - Giám đốc sở VHTTDL tỉnh Hưng Yên thừa uỷ quyền Chủ tịch nước CHXHCNVN
trao tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực di sản văn hoá phi vật thể
lần thứ 3, cho 17 nghệ nhân tỉnh Hưng Yên năm 2022
Càng trong thời toàn cầu hóa, văn nghệ sỹ càng sỹ không tỉnh táo, nhà quản lý lại nhìn nhận đơn
được coi trọng, vì ngoài trách nhiệm bồi dưỡng cái giản, một chiều sẽ dễ đẩy vấn đề càng đi về phía
thiện, cái đẹp, tình yêu thương, làm phong phú thêm tiêu cực, có hại… Trong khi đó, quy luật tồn tại và
đời sống tinh thần, họ còn là cầu nối, là sứ giả giữa phát triển của văn học nghệ thuật là quy luật của
các quốc gia. Ở kỷ nguyên khoa học phát triển mạnh cái riêng, cái đơn nhất với cơ sở gốc là cá tính sáng
mẽ, công nghệ có thể làm thay, làm giỏi hơn con tạo mà sự hình thành của nó, ngoài năng khiếu chủ
người, để “làm cân bằng” đời sống đang có nguy cơ quan còn là sự may mắn hội tụ tinh hoa của thời đại,
bị “số hóa”, chỉ có thể nhờ đến văn học nghệ thuật. vùng văn hóa, cuộc sống, nghề nghiệp... Đóng vai
Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng trò then chốt trong việc làm ra tác phẩm, khi kết tinh
định “văn hóa còn dân tộc còn” cũng là một cách thành tài năng, cá tính sáng tạo lại trở về hòa nhập
gián tiếp đề cao vai trò cực kỳ quan trọng của các với đời sống. Như những hạt lúa vào mẩy luôn có
chủ thể sáng tạo văn hóa. xu hướng trĩu về phía gốc, những sáng tác của họ
Lý thuyết nghệ thuật hiện đại quan niệm tác thường hướng về cái nôi đời sống nhân dân. Những
phẩm là một mô hình thống nhất nhưng không đồng Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Du, Hồ
nhất với cuộc sống. Mô hình ấy là “cuộc sống thứ Chí Minh… là rất tiêu biểu. Thế nên tài năng văn
hai”, chỉ có thể được kiến tạo bởi người nghệ sỹ có học nghệ thuật luôn là tài sản quý giá của dân tộc.
tư tưởng riêng, giàu có tài năng, dồi dào vốn sống, Để có một tài năng như vậy là lâu dài, khó khăn, còn
sắc sảo cá tính. Nghệ sỹ vẫn là con người trong cuộc là sự may mắn nữa!
đời thực, phải sinh hoạt, học tập, quan hệ xã hội…, Sứ mệnh của nghệ thuật chân chính, ngoài sáng
thế nên họ phải sống, phải “đi, về” giữa hai thế giới, tạo cái đẹp, còn phải viết về cái xấu để người đọc
thế giới của đời thực và thế giới trong tưởng tượng hiểu mà tránh xa nó, tiêu diệt nó. Nghệ sỹ luôn sống
với bao những nhân vật, hình tượng, chi tiết... Người trong cái tôi cô đơn, cô đơn để suy ngẫm, để tưởng
ta hay dùng các từ “phân thân”, “hóa thân”, “nhập tượng không chỉ về cái tốt, tích cực mà cả về cái
thân”… khi nói về quá trình sáng tạo là do vậy. Tâm xấu, cái thấp hèn, tiêu cực. Có khi vì sống quá sâu
lý học nghệ thuật cho rằng nghệ sỹ dễ sa vào tình với nhân vật mà có nghệ sỹ phát ngôn không phải
trạng đa nhân cách, thất thường, dễ ảo tưởng, hay cho cá nhân mình mà nói thay cho nhân vật (xấu),
xúc động, cực đoan,… Cá tính sáng tạo nếu không nên dễ gây ngộ nhận. Trường hợp này rất cần sự
được điều chỉnh sẽ như con ngựa hoang hiếu chiến thông cảm, thể tất. Nhưng khi cái tôi bị đẩy đến cực
hiếu thắng - gọi đúng thì đó là “chủ nghĩa cá nhân” đoan, vượt ngưỡng, thì hạn chế của một vài nghệ
ích kỷ, tự phụ, tự cao, nổi loạn, phá phách... Đây sỹ là quá đề cao cá nhân, cho mình là nhất rồi coi
sẽ là điểm yếu khi có người thiếu bản lĩnh, dễ bị kẻ thường, coi rẻ sản phẩm nghệ thuật cũng như nhân
xấu lợi dụng, dụ dỗ, lôi kéo, lừa gạt… Nếu nghệ cách đồng nghiệp. Thế là dẫn tới quan hệ “cánh hẩu”

12 12