Page 182 - Tuổi Trẻ Thủ Đô - Số Tết Âm Lịch

156 Xuân tuoitrethudo.vn tuoitrethudo.vn
Nh ng h còn làm ch i trên con
hm Ph€m Phú Th
Hương T t
Hương T t
làng ch i đót
NGUY¬N TRANG
Nƒm sâu trong con h«m nh„ quanh ch Bình Tiên (Qu n 6, TP H‡ Chí Minh),
có nh ng ngư i dù đã vào đ tu©i x chi u nhưng v¢n luôn mi t mài d t lên
t ng bó ch©i, m c cho b i b m và s
mai m t c—a th i gian. M i d•p T t đ n, nhiều chủ cơ sở còn thuê thêm người làm theo ngày.
làng ch©i đót nơi đây ngoài s
t™t b t đ‰ k•p nh ng đơn hàng, công vi c này
còn là c– nh ng ký c, nó mang theo giá tr• truy n th ng vư t th i gian.
NH€NG ĐÔI BÀN TAY MI›T MÀI, CHAI S¡N
Theo lời kể, nghề bó chổi xuất hiện vào
khoảng đầu thập niên 1960, do những lưu
dân từ Quảng Ngãi mang vào và tập trung
thành từng nhóm quanh chợ Bình Tiên,
đường Phạm Phú Thứ và đường Phạm Văn
Chí (Quận 6, TP Hồ Chí Minh).
Công việc của những người làm chổi bắt
đầu từ 7 giờ sáng đến chiều tối, hôm nào có
đơn hàng gấp hay số lượng lớn thì đầu tắt
mặt tối chẳng kịp ngơi tay.
Để làm ra một cây chổi đót hoàn chỉnh,
người thợ phải trải qua nhiều công đoạn như:
Xé bông đót, làm tua, cột lọ, bó và bện chổi,
chặt tề… Trong các công đoạn, việc tước hoa
đót được xem là bước quan trọng để hình
thành nên cây chổi.
Nếu như một số làng nghề truyền thống
khác hiện nay còn có sự hỗ trợ của máy móc
ở một số công đoạn thì nghề làm chổi đót
lại phải thực hiện hầu hết bằng tay. Chẳng
vậy mà, bàn tay của các cô, chú làm chổi thủ
công luôn có chung đặc điểm là bị chai sạn,
bào mòn theo năm tháng.
Nguyên liệu chính để làm chổi là cây đót,
được lấy ở vùng núi các tỉnh Gia Lai, Kon
Tum, Quảng Ngãi... Bông đót làm chổi phải
cắt khi còn xanh và chưa nở hoa rồi sau đó
phơi khô.
Trái với những ngành nghề khác, công việc
làm chổi phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố bên
ngoài. Điển hình như những năm gần đây, do
ảnh hưởng tiêu cực của thiên tai như bão lũ hay
Nh ng ngư i v n còn làm ch i h u h t là các cô chú đã l n tu i
Xuân 157
D‚p T t là d‚p b n nh t trong năm c­a xóm làng ch i nơi đây
không chỉ làm các loại chổi đót truyền thống mà còn sáng tạo thêm các loại chổi mới như “chổi không
Chị Trinh (50 tuổi) - thợ làm chổi gắn bó với nghề từ lâu cho biết, gia đình có 3 thế hệ làm chổi và
bụi”, phục vụ cho nhu cầu đa dạng của khách.
Theo chị Nguyễn Thị Thu Hồng, chủ cơ sở sản xuất chổi Hồng Thái nằm trên con hẻm Phạm Văn Chí
cho biết, gia đình đã theo nghề ngót nghét được 40 năm. Hầu như thợ làm đều là người trong gia đình,
mỗi người một công việc luân phiên nhau. Tết năm nay lượng hàng có ít đi nhưng vẫn luôn là thời điểm
bận rộn nhất trong năm của cơ sở mình.
Còn chú Hải - người thợ thuộc cơ sở này bồi hồi nhớ lại khi xưa nguyên cả con phố này nhà nào cũng
theo nghề, rồi sau dần cũng bỏ hết chỉ còn lại vài ba hộ như hiện nay. Lúc cao điểm, chú Hải cho biết
Chú cũng tâm sự rằng sẽ theo cái nghề tới khi nào không còn đủ sức, bởi dù sao cũng đã gắn bó cùng
mình và gia đình qua biết bao năm tháng từ khi huy hoàng đến khi chỉ còn vài ba cơ sở.
“Bụi thì bụi thật, đau tay đau chân thật nhưng giờ mà không làm buồn lắm con ơi”, chú Hải tâm sự.
hạn hán từ miền Trung đã khiến nguồn nguyên
liệu được nhập từ Quảng Ngãi trở nên khan
hiếm, chất lượng chổi vì thế cũng không được
đảm bảo mà giá chổi còn bị biến động ít nhiều.
Năm nay, giá chổi dao động mỗi cây từ
20.000 - 100.000 đồng tùy loại, tùy nhu cầu
của khách mua. Sau khi thành phẩm, chổi ở
khu vực này thường được đưa đi phân phối
tại TP Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Tây.
GI€ L¡I M‚T TH‘I HOÀNG KIM
Những người vẫn còn làm công việc này
chủ yếu là các cô chú đã lớn tuổi nhưng bằng
sự tâm huyết muốn giữ lại nghề truyền thống
của cha mẹ để lại nên luôn miệt mài, cần mẫn
mặc cho nhiều biến động đã diễn ra.
Các cô, chú nhớ lại thời hoàng kim, dọc
con hẻm Phạm Phú Thứ, Phạm Văn Chí đều
theo nghề làm chổi. Mỗi dịp Tết đến cả xóm
rộn ràng, tất bật để kịp đơn giao cho khách.
Ấy vậy mà năm tháng trôi qua, từng nhà một
bỏ nghề, chọn công việc khác đỡ vất vả hơn,
phần cũng vì khó cạnh tranh được với chổi
công nghiệp khác. Như một quy luật tất yếu
của những làng nghề truyền thống đều phải
chịu sự mai một qua thời gian.
Chủ một tiệm chổi trên con hẻm Phạm Phú
Thứ chia sẻ: “Tết năm nay buồn lắm con.
Như ngày trước còn có chục hộ cùng làm,
giờ chỉ còn mấy người lớn tuổi làm thôi. Lớp
trẻ ai chịu ngồi làm tay mấy này đâu”. Cô nói
vậy nhưng vẫn cặm cụi ngồi dệt từng bó chổi
dù giờ đã điểm qua giấc nghỉ trưa…
Đôi bàn tay chai s n nhưng mi t mài c­a ngư i làm ch i th­ công