Page 8 - Báo Đắk Lắk - Số Tết Dương Lịch

8

Số: 7736 - 7737 ngày 1/1/2025

Đất nước
CON NGƯỜI
Nguyễn Văn Dục - Danh thần,

nhà giáo dục triều Nguyễn

An Trường

guyễn Văn Dục (hay còn gọi là
Nguyễn Dục), tự là Tử Minh, là
một danh thần, một nhà giáo
Ngọt ngào
Ngọt ngào Các ca sĩ trình diễn tại Chương đời Nguyễn Văn Dục, khi ra làm quan thì
Ndục triều Nguyễn. Trong cuộc
tận tụy, luôn giữ liêm khiết; khi về nhà thì
trình giới thiệu, quảng bá tác
mở trường dạy học trò, đào tạo cho nước
phẩm âm nhạc năm 2024.
nhà những nhân tài xuất chúng…
Ảnh: M.Sao
âm nhạc quê hương làng Chiên Đàn, huyện Hà Đông, tỉnh
Nguyễn Văn Dục sinh năm 1806 tại
Quảng Nam (nay là xã Tam An, huyện
Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam). Cha ông là
Nguyễn Văn Túy, một nhà giáo giỏi và đức
Mai Sao niềm tự hào với quê hương địa bàn toàn tỉnh tham gia. độ. Mẹ ông là bà Ung Thị Lãnh - một phụ
đất nước nói chung và mảnh 15 thí sinh xuất sắc vào nữ đức hạnh, hết lòng chăm lo cho chồng
ác tác phẩm âm đất Đắk Lắk nói riêng chính vòng chung kết Cuộc thi con. Năm Bính Dần 1866 (năm Tự Đức thứ
nhạc về quê hương là nguồn cảm xúc vô tận cho Giọng hát hay năm 2024 có 19), ông Nguyễn Văn Túy được ban tặng
đất nước đã góp các nhạc sĩ sáng tác. Đơn cử tuổi đời còn rất trẻ nhưng rất tước vị “Phụng nghi đại phu Hàn lâm viện Nhà lưu niệm Nguyễn Văn Dục ở thôn An Thọ, xã Tam An, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam. Ảnh: A.Trường
Cphần quan trọng như tác giả Châu Phan (hội tài năng, bản lĩnh, thể hiện thị độc” và bà Ung Thị Lãnh cũng được ban
trong việc quảng bá, giới viên Hội Văn học Nghệ thuật tinh thần khát khao, cống tặng tước vị “Chánh ngũ phẩm nghi nhân”. Trong vòng 14 năm dạy học ở quê, ông đã
thiệu vùng đất Đắk Lắk đến Đắk Lắk) những năm qua hiến cho âm nhạc. Là người Nguyễn Văn Dục rất thông minh, hiếu đào tạo, dạy dỗ được nhiều người thành tài,
với bạn bè trong nước và có nhiều sáng tác mới, trong đồng hành với cuộc thi từ học, việc gì cũng nhanh nhẹn, nổi tiếng đỗ đạt cao trong các kỳ thi Hương, thi Hội
quốc tế; đồng thời khích lệ, đó có nhiều tác phẩm viết về vòng sơ khảo đầu tiên, Nhạc văn hay chữ đẹp. Năm 1837, ông thi đậu như cử nhân Cao Văn Vận, cử nhân Trần
động viên nhân dân góp sức mảnh đất Krông Bông, nơi sĩ Huỳnh Ngọc La Sơn, hội Cử nhân tại trường thi Thừa Thiên. Năm Văn Hoán, cử nhân Nguyễn Đình; đặc biệt
xây dựng quê hương trên tác giả đã có hơn 40 năm gắn viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Mậu Tuất 1838, ông thi Hội đỗ Phó bảng. trong số những học trò đỗ đạt cao có con
chặng đường đổi mới, hội bó. Trong một chương trình thành viên Ban giám khảo Sau khi vinh quy, ông được bổ làm quan rể của ông là Trần Văn Dư đỗ Tiến sĩ kỳ thi
nhập và phát triển. giao lưu với khán giả, tác giả cho hay: “Qua cuộc thi chúng nhưng không nhậm chức với lý do còn mẹ Hội năm Ất Dậu (1875), con trai là Nguyễn
tâm sự: “Mảnh đất Krông tôi tìm thấy được nhiều giọng già đau yếu, xin về quê phụng dưỡng mẹ. Thích đỗ Tiến sĩ khoa thi Kiến Phúc (1884).
"Vẽ" quê hương Bông có nhiều điều hấp dẫn, ca nổi bật, đặc biệt là giọng Mãi đến năm Giáp Thìn 1843 (năm Thiệu Đến năm Tự Đức thứ 14 (1861), sau
bằng ca từ có Khu căn cứ kháng chiến ca của các bạn trẻ, hát rất hay Trị thứ 3), sau khi thân mẫu qua đời, ông nhiều lần có chiếu chỉ bổ nhiệm, ông
Âm nhạc Đắk Lắk những H9, thiên nhiên ban tặng các bài hát về nơi mình sinh được vua Thiệu Trị triệu về kinh giữ chức mới ra nhận chức Giáo thọ ở phủ Điện
năm gần đây chứng kiến sự nhiều cảnh đẹp như thác, ra và lớn lên. Nhìn một cách Kiểm thảo sơ bộ, sau được cử làm Tri phủ Bàn (Quảng Nam), rồi làm Đốc học ở
ra đời của nhiều tác phẩm sông, suối; người dân chất tổng thể chất lượng giọng hát Kiến Thuỵ, tỉnh Thái Bình, rồi chuyển về Quảng Ngãi. Năm 1864, ông được triệu
đậm chất liệu từ vùng đất, phác thân thiện... Vì những của các thí sinh năm nay có giữ chức Trước tác sung Quốc sử quán biên về kinh giữ chức Viên lĩnh ngoại Lang
văn hóa, con người nơi đây. điều đó mà tôi luôn đau đáu sự tiến bộ vượt bậc”. tu, chuyển Nội các Hành tẩu. trung bộ Lại. Năm 1868, ông được thăng
Với ca từ được trau chuốt kỹ và có nhiều tác phẩm về nơi Đến với cuộc thi, các thí Năm Đinh Tỵ 1847, ông bị bệnh xin về Thị độc Đại học sĩ, rồi Đốc học ở Quảng
lưỡng, âm hưởng gần gũi với này đến vậy". sinh đều có sự đầu tư kỹ lưỡng nghỉ dưỡng và mở lớp dạy học ở quê nhà. Nam. Chẳng bao lâu sau, ông cáo bệnh về
người nghe, đầu tư về hòa âm Còn rất nhiều tác phẩm từ trang phục đến lựa chọn
phối khí..., những ca khúc âm nhạc khác, với lời ca hay, bài hát, thể hiện khá đa dạng
mới nhanh chóng được khán tình yêu đẹp đã trở thành về thể loại và phong cách. Tản văn Nhớ thương tháng Chạp quê nhà
thính giả yêu mến, đón nhận. động lực tinh thần, để mỗi Đặc biệt, thí sinh không ngại
Chương trình giới thiệu, người Đắk Lắk hay du khách sáng tạo, tự tin đưa những
quảng bá tác phẩm âm nhạc gần xa đều thấy yêu quý và tự yếu tố mới mẻ vào phần thi
do Trung tâm Văn hóa tỉnh hào về mảnh đất cao nguyên. của mình, mạnh dạn hát Mai Thị Trúc Hai anh em tôi được cha mẹ giao
tổ chức thường xuyên từ năm những ca khúc mới hoặc làm nhiệm vụ đi nhặt nhạnh củi cành,
2022 đến nay đã đưa gần 100 Những “ánh sao” mới ca khúc cũ. Đơn cử như ả năm mải mê xuôi củi gộc từ ngoài vườn vào sân phơi
ca khúc mới sáng tác về Đắk lấp lánh thí sinh H Sê La Niê (huyện ngược, lo toan cho cuộc khô, đặng cuối năm còn nấu nướng.
Lắk đến với đông đảo công Bên cạnh những sáng Cư M’gar) chọn ca khúc “Trái sống mưu sinh, trong tôi Tháng Chạp nhiều khi đỏng đảnh có
chúng yêu nhạc. Qua chương tác hay về Đắk Lắk, các hoạt cam mặt trời” do nhạc sĩ Cvẫn vẹn nguyên niềm cơn mưa phùn lất phất, nếu không
trình cũng đã khích lệ sự sáng động văn hóa, văn nghệ, các Nguyễn Cường sáng tác. Đây nhớ thương tháng Chạp quê nhà. chuẩn bị củi trước thì không có gì
tạo của các tác giả để sáng tác cuộc thi tôn vinh những là một ca khúc khó nhưng Những ngày tháng Chạp nắng hắt để đun nấu. Thuở ấy quê tôi vẫn
nhiều hơn những sản phẩm giọng ca hay cũng được tổ với bản lĩnh và sự rèn luyện, vàng bãi sông lên những vồng cải chưa có bếp gas, bếp điện nên củi
âm nhạc mới, mang hơi thở chức thường xuyên; không chuẩn bị kỹ lưỡng, H Sê La đang dập dờn như muôn vàn cánh được mọi người dự trữ cẩn thận. Có
của cuộc sống đương đại trên chỉ đưa các ca khúc đến với Niê quyết tâm chinh phục ca bướm, soi bóng mẹ gầy gánh từng những lần mải chơi, quên nhiệm vụ,
vùng đất cao nguyên. công chúng mà còn là sân khúc, chinh phục người nghe thùng nước tưới cho cây và bóng cha mưa xuống ướt hết củi, anh em bị
Mảnh đất quê hương Đắk chơi để các diễn viên, ca sĩ và Ban giám khảo. Với phong cần mẫn với những đường cày để kịp cha mắng cho một trận nhớ đời. Kể
Lắk đã được các nhạc sĩ thâm quần chúng được thể hiện tài cách trình diễn tự tin, giọng vụ lúa Đông Xuân… từ đó, cha mẹ dặn dò bất cứ việc gì
nhập, cảm nhận và "vẽ" lên năng của mình. hát nội lực, nữ thí sinh này đã Tháng Chạp có lẽ là những ngày tôi cũng không dám lơ là. Và cũng
những sắc màu tươi đẹp qua Cuộc thi Giọng hát hay xuất sắc giành giải Nhất của bận rộn nhất của người nông dân từ đó, mỗi lần tháng Chạp cha mẹ
những ca từ và giai điệu thiết tỉnh Đắk Lắk do Sở Văn hóa, cuộc thi. như cha mẹ tôi. Mẹ lúc nào cũng sấp tôi lại nhắc nhớ câu chuyện củi ướt
tha, lắng đọng, như các ca Thể thao và Du lịch tổ chức Ông Lại Đức Đại, Phó ngửa, chân ống thấp ống cao lo từ năm xưa.
khúc: “Đến với Ban Mê” của định kỳ 2 năm/ lần được xem Giám đốc Sở Văn hóa, Thể việc trong nhà tới việc ngoài ruộng, Những ngày tháng Chạp khiến
tác giả Nguyễn Lê Thi; “Giọt là ngày hội âm nhạc, nơi phát thao và Du lịch cho hay, chẳng bao giờ được nghỉ ngơi. Bởi tôi nhớ đàn gà trong chuồng vô
nắng Ban Mê”, “Về với Tây hiện và nuôi dưỡng những qua các lần tổ chức, cuộc thi ngoài công việc thường ngày, mẹ cùng. Đàn gà được mẹ nuôi bé xíu
Nguyên” của tác giả La Công; tài năng cho phong trào văn đã tuyển chọn được nhiều còn phải lo chuẩn bị cái Tết cận kề. từ đợt ra Giêng và “gửi gắm” với
“Đắk Lắk – Dấu ấn thời gian”, hóa, văn nghệ của tỉnh. Cuộc giọng hát triển vọng, trở Mẹ chạy vô nhà mở nắp chum xem rất nhiều hy vọng. Tận dụng từ
“Đắk Lắk âm vang ngày thi lần thứ 8 - năm 2024 đã thành những hạt nhân trong bao nếp nương đã thật sự khô khén, cơm thừa, canh cặn, thóc lép, thóc
mới” của nhạc sĩ Nguyễn thu hút được sự quan tâm các hoạt động văn hóa nghệ trọng lượng đã đủ để cuối năm ba rơi, giun, dế ngoài vườn... tới tháng
Văn Hạnh; “Thanh niên quê của đông đảo những người thuật của tỉnh, tạo không khí gói bánh chưng, bánh tét hay chưa? Chạp, khi chúng lớn lên sẽ được mẹ
tôi” của nhạc sĩ Dương Tấn yêu ca nhạc và hơn 70 thí vui tươi, phấn khởi, nâng cao Rồi thì kiểm tra đỗ xanh, bột bắp, bột mang ra chợ bán. Tiền bán gà một
Bình… sinh, với nhiều thành phần đời sống văn hóa, tinh thần nếp đến Tết còn làm dăm chiếc bánh phần dùng để sắm sanh cho Tết, một
Có thể nói, tình yêu, dân tộc đến từ các đơn vị trên cho nhân dân trong tỉnh. ít, bánh lá để cúng đêm giao thừa. phần dành cho việc học hành của các