Page 17 - Báo Thanh Tra - Số Tất Niên

(2895) - Thứ năm 9/1/2025 17
Số Tất Niên
Những chiếc bánh tét mặt
trăng mang màu xanh của đồng QUẢNG TRỊ:
quê, của đất trời nơi làng Đại An
Khê (xã Hải Thượng, huyện Hải
Lăng, tỉnh Quảng Trị) trở thành Bánh tét mặt trăng
biểu tượng độc đáo, ẩn chứa triết
lý sống sâu sắc của người dân
của những ngày cuối gửi gắm hồn quê
nơi đây.
rong không khí se lạnh

năm, giữa làn sương @MINH TÂN
Tmỏng sớm mai, mùi
thơm của nếp mới, của lá dong âm dương kết hợp trở thành hình
và bánh tét lan tỏa khắp Đại An tròn viên mãn, một mái ấm gia
Khê, báo hiệu một mùa Tết đoàn đình bền chặt”, ông Vây chia sẻ.
viên đang đến gần. Ngay từ tháng Với những nét riêng của màu
Chạp, các gian bếp trong làng sắc, hương vị đã đưa bánh tét mặt
đỏ lửa không ngừng, kịp làm ra trăng Đại An Khê thành thương
những mẻ bánh tét để gửi đi khắp hiệu, đặc sản của Quảng Trị và
mọi miền. ra thị trường tiêu thụ hàng ngày
Trải qua hơn 500 năm lịch sử, khắp cả nước. Đặc biệt, từ khi
làng quê Đại An Khê yên bình ông Đào Bá Vây đã mở lại cơ sở,
bao quanh bởi những ruộng lúa, sản xuất bánh và kinh doanh trên
rặng tre xanh mướt và bao đời nền tảng mạng xã hội, nhờ vậy
nay, nghề gói bánh tét đã trở thành những chiếc bánh tét mặt trăng
nghề truyền thống của người dân vươn xa ra nhiều tỉnh, thành và
nơi đây. Bánh tét của làng Đại An kể cả xuất ngoại.
Khê không chỉ nức tiếng về độ Đến nay, bánh tét mặt trăng
ngon mà loại bánh tét mặt trăng không chỉ là món quà quê giản
không nơi nào có được. dị mà còn là đặc sản được ưa
Theo lời kể của các bậc cao chuộng tại các siêu thị lớn trên cả
niên, bánh tét mặt trăng đã gắn nước. Sự phát triển này đã giúp
bó với đời sống người dân Đại An tạo việc làm cho hàng chục người
Khê qua biết bao thế hệ. Mỗi dịp dân trong làng, đồng thời góp
lễ Tết hay giỗ chạp, đĩa bánh tét phần xây dựng thương hiệu đặc
được dâng lên bàn thờ như lời tri trưng của Đại An Khê.
ân gửi đến tổ tiên, mong cầu một Nhờ chất lượng vượt trội và
năm mới an lành, sung túc. Chính Bánh tét mặt trăng làng Đại An Khê. Ảnh: Đào Bá Vây sự độc đáo, bánh tét mặt trăng
ý nghĩa này đã làm nên linh hồn Đại An Khê đã được chứng nhận
của chiếc bánh – không chỉ là món đậu xanh tạo nên hình ảnh bắt đất Đại An Khê mới có. An Khê, ông Vây cho biết thêm, 3 sao trong chương trình Mỗi xã
ăn, mà còn là biểu tượng cho sự mắt. Điều độc đáo, chính là mỗi Ông Vây được xem là một màu xanh của nếp có được từ một sản phẩm (OCOP) của tỉnh
gắn kết gia đình, cộng đồng. miếng bánh hiện lên với hình trong những người tiên phong việc ngâm lá ngót. Lá ngót được Quảng Trị. Đây không chỉ là niềm
Những chiếc bánh tét mặt trăng khuyết độc đáo; hai nửa vực dạy nghề truyền thống làm xay nhuyễn trộn với nếp trắng, tự hào của làng quê mà còn là
trăng ở Đại An Khê được làm từ ghép lại thành hình trăng tròn, bánh tét mặt trăng nơi đây cho ngoài màu xanh ngọc bích thì minh chứng cho sự sáng tạo và
những nguyên liệu thuần quê như biểu trưng cho sự viên mãn, sum biết: Bánh tét được gói theo kiểu nước lá ngót chứa nhiều chất bền bỉ của người dân Đại An Khê.
nếp dẻo, đậu xanh, thịt lợn và đặc vầy – nét đẹp trong văn hóa và tâm truyền thống với nhiều lá bên dinh dưỡng, khi trộn vào làm Ngày nay, bánh tét mặt trăng
biệt là nước lá rau ngót tạo màu thức người Việt. ngoài, có hình trụ, khi cắt bánh bánh vừa cho vị ngon khác lạ vừa không chỉ xuất hiện trong dịp Tết
xanh trong vắt. Nếp được chọn Bên trong cơ sở làm bánh của có hình tròn tượng trưng cho mẹ có ích cho sức khỏe. mà còn trở thành món quà mang
kĩ lưỡng từ những hạt nếp thơm, hộ gia đình ông Đào Bá Vây, hộ bọc lấy con, mang mong muốn “Màu xanh của lá, của bánh, hương vị quê hương, góp phần giới
ngon của vùng đất này. Bánh gia đình có tiếng trong nghề làm sum vầy của người Việt vào ngày nhân đậu màu vàng gợi về màu thiệu văn hóa Quảng Trị đến khắp
được gói theo cách truyền thống, bánh của làng Đại An Khê luôn tất Tết. Với bánh tét mặt trăng được xanh của đồng quê, của mảnh mọi miền đất nước. Trong không
với nhiều lớp lá bên ngoài bảo vệ bật đỏ lửa liên tục. Những thợ làm gói từ 2 cái rồi buộc chặt với nhau trăng thanh bình treo trên lũy tre khí ấm áp của ngày Xuân, thưởng
phần nếp dẻo bên trong và phần bánh vừa gói bánh vừa trò chuyện tạo hình tròn. Sau khi nấu chín, đầu làng. Và còn là triết lí nhân thức miếng bánh dẻo thơm, xanh
nhân đậu xanh, thịt heo như bao rôm rả ấm cúng. Mỗi ngày, cơ sở những cặp bánh được tách ra từng sinh về cuộc sống của ông cha ngọc, chúng ta như cảm nhận rõ
loại bánh tét khác. cho ra lò cả tấn bánh với đủ loại, chiếc một, để riêng. gửi gắm từ ngày xưa đến nay, con hơn triết lý nhân sinh sâu sắc: Sự
Thế nhưng, khi cắt ra một màu từ bánh chưng, bánh tày và đặc Kể về chiếc bánh tét mang người thì “nhân vô thập toàn” tròn đầy của hạnh phúc đến từ sự
xanh của bánh lẫn màu vàng của biệt là bánh tét mặt trăng chỉ vùng hình dáng kỳ thú của làng Đại nhưng khi ghép vào nhau, như gắn kết và hòa hợpn

nhiên vì vẫn còn những đàn cá Người dân nơi đây cũng có
mát đang từ hang đá trở ra kiếm cách chế biến cá mát riêng biệt. Cá
ăn, già Sâu cười giải thích: “Mình sau khi đánh bắt về đem nướng sơ
bắt chừng này thôi đãi khách được rồi treo lên gác bếp. Khi con cá vừa
rồi, mùa này nó gần đẻ, để nó khô thơm lẫn mùi khói bếp được
sinh sôi thêm nữa. Bắt hết lần sau mang đi giã nát cùng với muối, ớt
không có đãi khách đâu!”. khô, hạt tiêu… tạo nên món chấm
Dọc đường trở về lại căn nhà độc đáo mà người dân thường
của già Sâu, anh Chang hái thêm lá gọi là “cheo”. Cheo cá mát thường
chua mọc bên bờ suối A Tang. “Chỉ dùng để chấm với cơm, xôi, thịt
cần nồi nước sôi, thêm gia vị rồi thả và trở thành món quà đặc sản của
cái lá với cá mát nguyên con vào vùng đất này tặng khách quý.
là có món ngon rồi. Cái lá này nấu Bên bếp lửa bập bùng, se se
với cá mát thì uống hoài không say lạnh của vùng cao, già Sâu kẹp
nhé!”, anh Chang cười nói. những con cá mát vào những
Từ lâu, loài cá mát không chỉ thanh tre nướng trên bếp than
là loài cá đặc sản ở thượng nguồn hồng chuẩn bị mời khách. Nhâm
một số tỉnh miền Trung mới có mà nhi thêm chút cay nồng của thứ
trở thành ẩm thực đặc sắc của bà rượu làm từ men lá là trải nghiệm
con ở các vùng cao. Thịt cá không khám phá nét độc đáo trong văn
tanh, thơm ngon và giá trị dinh hóa ẩm thực, tìm hiểu cuộc sống
dưỡng cao. Chính vì vậy, loài cá mộc mạc của người dân bản địa
này được chế biến với nhiều kiểu và thưởng thức các món ngon chế
Loài cá mát chỉ ở thượng nguồn, nơi dòng nước sạch, trong xanh. Ảnh: Minh Tân
và chỉ đãi khách quý khi đến nhà. biến từ cá mátn