Page 106 - Văn Nghệ Yên Bái
P. 106
CHÀO XUÂN ẤT TỴ 2025
những năm chiến tranh tôi có rất ít thì Nam hiện đại, cũng là cuốn truyện dài
giờ để viết. Và nhiều khi viết ở một đầu tiên đánh dấu thành công mới của
nơi giữa đường cho đến sau chiến ông.
tranh, thời gian thật sự ngồi làm việc Nếu như thơ được xem là thể loại
trước trang giấy vẫn không được bao nổi trội trong suốt cuộc đời sáng tác;
nhiêu. Muốn viết một tác phẩm dài có văn xuôi gắn liền với đời sống chiến
quy mô, là phải làm việc trong những trường và quãng thời gian ông là nhà
khoảng thời giờ cắt xén rải rác. Còn văn chiến sĩ, người chiến sĩ cách
thường mỗi lần cầm đến bút là khác mạng thì phần lớn thời gian sau này,
nào phải tìm cách dồn hết tinh lực của khi tuổi đã xế chiều Nguyễn Đình Thi
mình vào những tác phẩm viết trong lại dành cho kịch. Sau cả quãng đời
thời gian ngắn trong hoàn cảnh đời trải nghiệm, dường như ông đã đem
sống hàng ngày còn nhiều bề bộn, tất cả những tâm tư, suy nghĩ đúc kết
gieo neo chung của mọi người”. Dành lại trong kịch. Những bình diện đúc
nhiều tâm huyết, công phu cho các kết trong kịch của Nguyễn Đình Thi
tác phẩm tiểu thuyết, những tác phẩm không trải ra ở bề rộng mà lắng đọng
mang tính “tiểu thuyết thời sự” về đề ở chiều sâu, ở những xung đột bi kịch
tài chiến tranh được Nguyễn Đình Thi của nhiều số phận, nhiều cảnh đời
viết rất nhanh. Chỉ duy nhất có một qua nhiều thời kỳ lịch sử. Là một nghệ
tác phẩm viết về Điện Biên Phủ mà sĩ đa tài, Nguyễn Đình Thi đến với kịch
ông đầu tư nhiều công sức, thời gian từ sớm (vở “Con nai đen” được dựng
và tâm huyết với một tâm niệm, hoài năm 1961), nhưng có thể do chưa bén
bão và khao khát cho ra đời một tiểu duyên nên mãi đến năm 1975 ông mới
thuyết có tầm cỡ, quy mô lớn lại không trở lại với kịch. Từ những năm 1980 trở
kịp được hoàn thành. đi, khi đã bước vào tuổi chín của sự
Trong số các tác phẩm văn xuôi nghiệp sáng tạo, chỉ trong năm năm,
được Nguyễn Đình Thi dành nhiều Nguyễn Đình Thi đã cho ra đời liên
công phu đầu tư suốt thời gian dài tiếp tám vở kịch, trong đó có nhiều vở
cầm bút, “Vỡ bờ” là một tác phẩm thể gây ấn tượng sâu sắc trong lòng khán
hiện mặt mạnh trong việc vận dụng trí giả như “Giấc mơ” (1983), “Người đàn
tưởng tượng, hư cấu nghệ thuật của bà hóa đá” (1980), “Cái bóng trên
ông. Viết về phong trào Cách mạng tường” (1983), “Trương Chi” (1983),
và tình hình xã hội thời kỳ trước 1945, “Hòn Cuội” (1983- 1986). Cùng với
Nguyễn Đình Thi đã khắc họa, phản kịch, Nguyễn Đình Thi còn được biết
ánh, tổng kết được nhiều mặt khác đến với vai trò là một nhà soạn nhạc
nhau của đời sống, của nhiều tầng lớp tài hoa. Mặc dù trong khối di sản văn
khác nhau từ nông thôn đến thành thị hoá, văn nghệ đồ sộ của mình, ông
và trong thời gian dài, từ những ngày chỉ có ba bản nhạc là “Người Hà Nội”
đầu khởi nghĩa đến khi Cách mạng (1947), “Diệt phát xít” (1945) và “Con
tháng Tám thắng lợi vang dội. Đây là voi” nhưng các tác phẩm này đều
một thành công của tiểu thuyết Việt được xem là những kiệt tác. Trong đó,
Văn nghệ Yên Bái- Số 307 (01/2025) 105
