Page 9 - Báo Thái Nguyên - Số Tết Dương lịch

7
Một trăm mùa Xuân
của báo chí cách mạng
Tùy bút của HỮU MINH
Ất Tỵ 2025 đã về, mang theo
hơi ấm của tiết Xuân và sự rạo rực của
lòng người. Trong chiều dài của lịch sử
dân tộc, năm Ất bao hàm sự đổi mới. Ất
Tỵ dự báo một kỷ nguyên mới của đất
nước - kỷ nguyên vươn vai Phù Đổng.
100 năm trước, năm Ất Sửu 1925, sôi
động những phong trào tìm đường đi
cho dân tộc Việt vong quốc nô… Lãnh tụ
Nguyễn Ái Quốc sáng lập tờ báo Thanh
Niên - Tờ báo của cách mạng để vận
động cách mạng. Năm 2025, đất nước
ta, báo giới Việt Nam kỷ niệm 100 năm
Ngày ra đời nền Báo chí Cách mạng
(21/6/1925-21/6/2025).
ói đến báo chí cách mạng, trước hết
phải nói về Nhà báo kiến tạo vĩ đại Hồ
NChí Minh. Trong hành trình gian khổ
tìm đường cứu nước, cả trong khi đã là Chủ
tịch nước Việt Nam độc lập, Bác Hồ rất chú
trọng tuyên truyền, vận động qua báo chí. Kể
từ khi Bác viết bài báo đầu “Quyền của các
dân tộc thuộc địa” đăng trên Báo Nhân đạo
ngày 18/6/1919 và bài báo cuối cùng “Thư trả
lời Tổng thống Mỹ” đăng trên báo Nhân Dân
ngày 25/8/1969, cả cuộc đời Bác viết hơn
2.000 bài báo các loại, sử dụng 150 bút danh.
Lãnh tụ Hồ Chí Minh còn là người sáng lập ra
9 tờ báo: Người Cùng Khổ (Le Paria) năm
1922; Quốc Tế Nông Dân (1924); Thanh Niên
(1925); Công Nông (1925); Lính Cách Mệnh
(1925); Thân Ái (1928); Đỏ (1929); Việt Nam
Độc Lập (1941); Cứu Quốc (1942). Bác còn
tham gia đặt tên và định hướng tôn chỉ cho
nhiều tờ báo: Nhân Dân, Quân đội Nhân
dân…
Chuyện kể rằng, đầu năm 1950, tại ATK
Định Hóa - Thái Nguyên, các đồng chí lãnh
đạo Tổng cục Chính trị xin gặp Bác trình bày:
Đến lúc ấy, lực lượng vũ trang có 3 tờ báo: Vệ
Quốc Quân (trước đó là Báo Vệ Quốc Đoàn),
Quân Du Kích và Tiếng Súng Reo, trong khi
chưa có một tờ báo chung cho Quân đội. Bác
đồng ý chủ trương sáp nhập, sau khi nghe báo
cáo về dự kiến tên tờ báo, Bác hỏi lại: Quân
đội chúng ta từ đâu ra? Trả lời từ nhân dân.
Bác góp ý luôn: Vậy thì đặt tên là Báo Quân
đội Nhân dân. Và, ngày 20/10/1950, tại xóm
Tết Dương lịch 2025
Khau Diều, xã Thanh Định (Định
Hóa), Báo Quân đội Nhân dân ra số đầu.
Là người sáng lập nhưng di sản báo chí của
Bác vô cùng đồ sộ. Chỉ tính từ khi có báo chí Di tích lịch sử Quốc gia Địa điểm Trường dạy
cách mạng (21/6/1925), tờ Thanh Niên phát làm báo Huỳnh Thúc Kháng, ở xã Tân Thái
hành hơn 200 số, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã (Đại Từ) - cơ sở đào tạo báo chí đầu tiên của
trực tiếp chỉ đạo và viết nhiều bài cho 88 số Báo chí Cách mạng Việt Nam.
đầu (từ tháng 6-1925 đến tháng 4-1927).
Trong số hơn 2.000 tác phẩm báo chí Bác đã định: “Nói đến báo chí trước hết là nói đến
viết, nhiều tác phẩm trở nên kinh điển, bao cán bộ báo chí, họ là người cán bộ cách mạng,
quát những vấn đề hệ trọng, phân tích một
cách sắc sảo, xác đáng và đưa ra các giải pháp biết đặt quyền lợi của dân tộc, của nhân dân lên
thiết thực, khả thi để khắc phục hoặc phát huy. trên hết. Người làm báo phải là những chiến sĩ
trên mặt trận báo chí”.
Báo chí đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh là công Dưới ánh sáng tư tưởng của Đảng, của Bác,
cụ truyền bá, là vũ khí đấu tranh, giác ngộ báo chí cách mạng Việt Nam đã phát triển và
quần chúng, là khẩu hiệu kêu gọi hoạt động. hoàn thiện không ngừng, có những đóng góp to
Bác sớm nhận ra và phát triển tư tưởng coi lớn và quan trọng cho từng giai đoạn của cách
báo chí là động lực to lớn trong sự phát triển
của mỗi đất nước, một thứ vũ khí sắc bén mạng. Thực tế chứng minh, 100 năm kể từ khi ra
đời, qua 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ
trong việc bảo vệ chân lý, bảo vệ quyền thiêng cam go, hào hùng, chúng ta đã huy động nhiều
liêng của con người. Chân lý tối thượng của mặt trận: Đấu tranh vũ trang, đấu tranh chính trị,
Bác là “Không có gì quý hơn độc lập tự do”. tư tưởng, văn hóa, ngoại giao, kinh tế… Báo chí
Xuất bản tờ Thanh Niên, trang sử mới của là một mặt trận cụ thể. Chẳng những xung kích
báo chí cách mạng bắt đầu: Ngày 21/6/1925, trên mặt trận tư tưởng, thông tin mà không ít cán
tại số nhà 13A, đường Văn Minh, Quảng Châu bộ báo chí còn trực tiếp cầm súng ngoài mặt
(Trung Quốc), Nguyễn Ái Quốc sáng lập tờ trận. Gần 600 nhà báo liệt sĩ đã anh dũng hy
báo Thanh Niên - cơ quan ngôn luận của tổ sinh cho độc lập dân tộc. Binh chủng báo chí lớn
chức Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng mạnh không chỉ số lượng mà còn ở khả năng chi
chí Hội. Đây chính là tờ báo cách mạng và là phối thông tin, khả năng phát hiện, khả năng
nền móng đầu tiên của báo chí cách mạng phản biện. Từ tờ Thanh Niên, đất nước đã phát
nước ta. Ngay sau khi ra đời, Báo Thanh Niên triển lên gần 1.000 cơ quan báo chí, 45 nghìn lao
trên thực tế đã là tờ báo tuyên truyền đường động báo chí từng ngày đóng góp cho sự cường
lối cách mạng, chuẩn bị về tư tưởng và tổ chức thịnh và ổn định của đất nước. Trong hoạt động
cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam 5 nghề nghiệp, nền báo chí cách mạng Việt Nam
năm sau đó. Cho nên, thật dễ hiểu bởi chính đã đào tạo ra hàng trăm nhà báo tên tuổi lớn;
Nguyễn Ái Quốc là người lập trình nội dung, Đảng và Nhà nước quan tâm phát triển báo chí
hầu hết trực tiếp thực hiện các nội dung, tư thông qua ban hành Luật Báo chí (Luật Báo chí
tưởng của Báo Thanh Niên. 1989, sửa đổi năm 1999 và năm 2016).
Ngày 25/5/1947, nghĩa là chỉ 5 ngày sau Báo chí cách mạng trước vận hội mới, có thể
cuộc rút lui trường kỳ kháng chiến an toàn, tại nói, ra đời, phát triển, cống hiến cho sự nghiệp
lán Khau Tý giữa ATK tuyệt mật Định Hóa, cao cả của Đảng, của dân tộc, 100 năm qua báo
Chủ tịch Hồ Chí Minh viết thư gửi trí thức chí cách mạng Việt Nam đã từng bước phát
Nam Bộ, trong đó có những cán bộ báo chí, triển, thực hiện xuất sắc nhiệm vụ vẻ vang của
Bác nhấn mạnh: “Ngòi bút của các bạn cũng mình.
là vũ khí sắc bén trong sự nghiệp phò chính, Đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên
trừ tà”. Không phải ngẫu nhiên mà tại Hội vươn mình đi tới hiện đại, giầu sang. Tiếp tục
nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam phụng sự cho thời kỳ mới của đất nước, báo chí
(3/2/1930), ngay nghị quyết đầu tiên cũng đã Việt Nam sẽ phát huy thật tốt thành quả có được
có quy định: “Ban Trung ương có thể xuất bản từ một thế kỷ đã qua cho công cuộc đổi mới
một tạp chí lý luận và 3 tờ báo tuyên truyền”. hôm nay. Trong đó tài sản quý giá nhất là những
Tại Đại hội Hội Nhà báo Việt Nam lần thứ II, quan điểm, tư tưởng Hồ Chí Minh về báo chí
ngày 16/4/1959, một lần nữa Bác Hồ khẳng cách mạng.n