Page 87 - Tự động hoá Ngày nay

2025
• SAS: Tự động hóa thiết bị và điều khiển trong
trạm biến áp, cho phép điều khiển giám sát từ xa,
giảm thiểu tác động của con người.
• RTUs (Remote Terminal Units)/Gateway:
Thiết bị này được đặt tại các điểm nút trong mạng
lưới để thu thập dữ liệu và thực hiện các lệnh từ hệ
thống điều khiển.
• Communication Infrastructure: Hệ thống
truyền thông đảm bảo việc truyền thông dữ liệu
giữa các thiết bị và hệ thống điều khiển.
• IoT (Internet of Things): Kết nối các thiết bị
trong lưới điện vào mạng internet, tạo ra một hệ
thống điện thông minh.
• Trí tuệ nhân tạo (AI): Ứng dụng AI để phân
tích dữ liệu lớn, dự báo nhu cầu và tối ưu hóa vận
Hình 1: Kiến trúc lưới điện truyền tải và phân phối hành hệ thống.
Tùy thuộc vào hạ tầng lưới điện của mỗi công
ty điện sẽ quyết định chọn thứ tự công nghệ để
- Ứng dụng phân tích và tối ưu vận hành hệ thống áp dụng. Theo kinh nghiệm đã triển khai và vận hành
điện phân phối hỗ trợ điều độ viên trong giám sát và thì khuyến nghị thứ tự triển khai các công nghệ như sau:
lập kế hoạch. Các chức năng chính bao gồm: (i) ước tính SCADA và SAS; DMS; DAS; FLISR.
công suất tại các nút phụ tải từ dữ liệu SCADA; (ii) phân 2.4. Các chức năng quan trọng của tự động hóa
tích trào lưu công suất để xác định tình huống quá tải, Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của ngành
dao động điện áp; (iii) mô phỏng dòng điện ngắn mạch điện và nhu cầu cao về độ tin cậy và chất lượng điện
trong trường hợp sự cố; (iv) quản lý điện áp và công suất năng, hệ thống tự động hóa đóng vai trò quan trọng
phản kháng, bao gồm cài đặt tụ bù; (v) xác định vị trí sự trong việc nâng cao hiệu suất lưới điện. Các chức năng
cố và thiết bị hỗ trợ khôi phục điện; (vi) thiết lập lại cấu tự động hóa được triển khai không chỉ giúp cải thiện
hình lưới để giảm tổn thất và tối ưu vận hành; (vii) hỗ trợ khả năng giám sát, bảo vệ và điều khiển mà còn tối ưu
sa thải và khôi phục phụ tải. hóa việc sử dụng năng lượng và nâng cao chất lượng
- Hệ thống quản lý mất điện (OMS - Outage dịch vụ cho khách hàng. Dưới đây là một số chức năng
Management System): Kiểm soát, xử lý kịp thời và hiệu tự động hóa chính mà các hệ thống lưới điện hiện đại
quả các sự cố mất điện. Căn cứ vào kế hoạch bảo dưỡng, đang áp dụng.
sửa chữa, thông tin khách hàng cung cấp và dữ liệu thời • Tự động giám sát cho phép theo dõi và ghi nhận
gian thực từ hệ thống SCADA trung tâm, hệ thống quản hoạt động lưới điện trong thời gian thực, giúp nhân viên
lý mất điện có thể xác định nhanh các phần tử bị sự cố, vận hành có cái nhìn tổng quát và kịp thời phát hiện các
khu vực khách hàng bị ảnh hưởng để đưa ra phương án bất thường.
giới hạn mất điện, sửa chữa và khôi phục cung cấp điện
một cách nhanh nhất. • Tự động bảo vệ đảm bảo an toàn cho lưới điện
- Mô phỏng đào tạo vận hành hệ thống điện phân bằng cách nhanh chóng phát hiện, ngăn chặn sự lây lan
của các sự cố.
phối có các chức năng cơ bản sau: (i) Mô phỏng mô hình
hệ thống điện để các điều độ viên thực hành công tác • Tự động điều khiển xa các thiết bị TBA 110kV, thiết
vận hành hệ thống điện phân phối trong các điều kiện bị trung áp. Nhân viên có thể thao tác từ xa các thiết bị,
vận hành bình thường và trong các tình huống khẩn giúp tiết kiệm thời gian và giảm nguy cơ cho nhân viên.
cấp; (ii) Kiểm tra, mô phỏng lại các kịch bản vận hành • Tự động điều chỉnh điện áp/điều chỉnh dung lượng
thực tế đã xảy ra để đưa ra các phương án khôi phục hệ bù trên lưới giúp lưới điện hoạt động ổn định và kinh tế,
thống điện phân phối, đánh giá hiệu quả ứng dụng của nâng cao chất lượng điện năng.
hệ thống DMS trong thời gian thực. • Tự động đo đếm từ xa thu thập dữ liệu tiêu thụ điện
• DAS: Hệ thống tập trung vào việc tự động hóa các năng gửi về trung tâm, giúp nâng cao hiệu quả quản lý.
thiết bị và quy trình. DAS giúp cải thiện khả năng đáp • Tự động điều khiển mức tiêu thụ của phụ tải, tối ưu
ứng và giảm thời gian cô lập sự cố. hóa mức sử dụng và giảm chi phí điện năng cho người
• FLISR: ứng dụng này tập trung vào việc tự động tiêu thụ, nâng cao hiệu quả vận hành hệ thống.
xác định vị trí và cô lập sự cố, khôi phục điện nhanh • Giám sát chất lượng điện năng từ xa gồm điện
chóng cho khu vực không có sự cố. Ứng dụng này áp áp, tần số, sóng hài, nhiễu,… giúp cảnh báo và khắc
dụng hiệu quả đối với lưới điện có nhiều bị sự cố. phục kịp thời.

(Số 287 + 288 - Tháng 1+2/ 2025) | TỰ ĐỘNG HÓA NGÀY NAY 87